نواختن زنگ در مدارس ممنوع شد

به گزارش ممتازنیوز، به نقل از مهر، پیشترها، حدود ۱۵- ۱۰ سال قبل، وقتی که ما بچه های دهه شصتی، دانش آموز بودیم، هر چند که صدای زنگ مدرسه بخش جدایی ناپذیر دوران تحصیل ما بود اما چند زنگ بیشتر نداشتیم؛ زنگ مراسم صبحگاه، زنگ تفریح و از هم شیرین تر و دلنشین تر هم زنگ آخر. البته دوازدهم بهمن ماه، در لحظه ورود حضرت امام (ره) هم زنگ مدرسه زده می شد که بعد از نواخته شدن آن، درس و مشق را تعطیل کرده و جشن پیروزی می گرفتیم. یک زنگ دیگر هم بود که مانور زلزله را با نواخته شدن آن اجرا می کردیم. به جز این، در دوران تحصیل ما، هیچ زنگ دیگری به صدا نیامد.
نواختن مکرر زنگهای مناسبتی
اما ما که از فضای مدرسه جدا شدیم، ناگهان همه چیز عوض شد و صدای زنگ مدرسه به یک ابزار تبلیغاتی تبدیل شد؛ هر روز خبر می رسید که در یکی از مدارس قرار است زنگ خاصی به صدا در آید. البته با مراسم و تشریفاتی خاص؛ در این مراسم ناگهان زنگی زده می شد و بلافاصله بعد از آن، دانش آموزان کلاسهای خود را ترک کرده و در حیاط مدرسه به صف می شدند. برنامه ها مشابه مراسم صبحگاهی بود البته بسته به مناسبت مربوطه، مسئول و یا مدیری می آمد و برای بچه های مدرسه سخنرانی می کرد.
کم کم این مسئله تا آن حد فراتر رفت که دانش آموزان تنها با ورق زدن تقویم، می توانستند حدس بزنند که مثلا فردا وقتی سر کلاس ریاضی، فارسی، املا و یا هر درس دیگری نشسته اند، چه زنگی در مدرسه آنها نواخته می شود.
مروری بر همه زنگهایی که نواخته شد
نکته مهم اینکه ۵۰ زنگ نمادین در نه ماهه سال تحصیلی در مدارس کشور نواخته می شد؛ اولین آنها زنگ شکوفه ها بوده برای استقبال از بچه های کلاس اولی. البته استاندار کرمان اخیرا در کارگروه آموزش و پرورش استان کرمان از مسئولین خواسته این زنگ را هم همان اول مهر به صدا در بیاورند. اسماعیل نجار معتقد است زیبایی سال تحصیلی به همان روز اول پاییز است.
اما دومین زنگ، در روز اول مهر در مدارس کل کشور به صدا در می آید؛ زنگ “مهر” که به مناسبت همزمانی با آغاز هفته دفاع مقدس، زنگ “مهر و ایثار و مقاومت” نام گرفته است.
پس از این، با شروع مدارس، هر برگ از تقویم شمسی که ورق می خورد، زنگی در مدرسه ای به صدا در می آمد؛ مثلا در هفته سلامت، مدیرانی که در حوزه بهداشت و درمان فعال هستند، به یکی از مدارس دخترانه یا پسرانه رفته و با نواختن زنگ سلامت، توجه دانش آموزان را به این مسئله جلب می کردند.
روز معلم هم که می شد، به منظور بزرگداشت شهید استاد مطهری و مقام معلم، زنگ “سپاس معلم” در مدارس نواخته می شد. زنگ “زمین پاک” در روز جهانی زمین پاک، زنگ “هوای پاک” در روز جهانی هوای پاک، زنگ هشدار در خصوص آلودگی هوا در کلانشهرها، زنگ مصرف بهینه آب در هفته صرفه جویی و زنگ درختکاری همزمان با آغاز هفته منابع طبیعی و آبخیزداری نیز از دیگر زنگهایی بود که طی چند سال اخیر در مدارس مختلف به صدا در آمده است.
اما با آغاز هفته پژوهش، زنگ پژوهش، با آغاز هفته گردشگری، زنگ گردشگری، در سالروز شهادت شهید مدرس، زنگ مجلس و قانون گذاری، در روز مبارزه با استعمار و توطئه کشف حجاب، زنگ حجاب و در هفته پیوند اولیا ومربیان، زنگ پیوند اولیا ومربیان نواخته شده است.
همزمان با جشن نیکوکاری هم که اواسط اسفندماه هر سال است، زنگ نیکوکاری و زنگ جشن عاطفه در مدارس زده شده کما اینکه در هفته معرفی مشاغل نیز، زنگ کار در مدارس نواخته شده است.
روز دوازدهم بهمن ماه و همزمان با لحظه ورود حضرت امام خمینی(ره) به کشور نیز زنگ انقلاب نواخته که پس از آن هم مراسم مفصلی به مناسبت آغاز دهه فجر در مدارس برپا شده که یکی از شیرین ترین خاطرات همه دانش آموزان ایرانی را تشکیل می دهد.
به جز این، در هفته کتاب و کتابخوانی هم با هدف اشاعه فرهنگ کتابخوانی در بین دانش آموزان، زنگی با همین عنوان در مدارس به صدا در آمده است.
زنگ نجوم در روز ملی حکیم عمر خیام، زنگ ورزش در روز تربیت بدنی و ورزش، زنگ سرشماری همزمان با اجرای طرح سرشماری نفوس و مسکن، زنگ مرگ بر آمریکا در هفته بسیج دانش آموزی، زنگ خلیج همیشه فارس در روز ملی خلیج فارس، زنگ مانور زلزله و امداد و نجات هم از دیگر این زنگها بوده است.
اما سایر زنگهایی که در مدارس ما طی چند سال اخیر نواخته شده و جالب توجه هم بوده؛ زنگ شیر به مناسبت آغاز طرح توزیع شیر در مدارس، زنگ اجرای یک وعده غذای گرم و زنگ تغذیه سالم؛ جالب ترین اینها، زنگ تغذیه سالم بوده که با نواخته شدن آن، دانش آموزان سفره تغذیه ای را که با خود آورده بودند، در حیاط مدرسه پهن کرده و دور آن نشسته و …!
بخشی از این زنگها هم مربوط به مراسم های دیگر اختصاص یافت.
کاسه صبر آموزش پرورش لبریز شد
اما کار که به اینجا رسید، داد خیلی ها درآمد؛ اوضاع ناجور شده بود؛ زنگ مدارس علاوه بر اینکه کلی وقت دانش آموزان و معلمان را می گرفت، نتوانسته بود در انجام کارکرد تبلیغاتی خود موثر واقع شود. کاسه صبر آموزش و پرورش هم که می گفت این زنگها در پاسخ به نیاز دستگاه ‌های مختلف کشور نواخته می شده و نظام آموزشی را مختل کرده، لبریز شد. در نتیجه این اوضاع، کار ساماندهی این زنگها، به شورای عالی آموزش و پرورش کشیده شد.
زنگها محدود شد
تا اینکه سرانجام، در هشتصد و پنجاه و چهارمین جلسه این شورا، رییس جمهور، وزیر آموزش و پرورش و سایر اعضا، مصوبه ای را امضا کردند که بر اساس آن قرار شد به جز زنگ مراسم صبحگاهی، زنگ تفریح و زنگ آخر، تنها سه زنگ دیگر در مدارس نواخته شود؛ یکی اول مهر که همزمان با هفته دفاع مقدس است، دیگری ۱۳ آبان و روز دانش آموز و استکبار ستیزی و زنگ آخر هم روز ۱۲ بهمن و همزمان با جشن پیروزی انقلاب اسلامی.
اما این مصوبه، تکلیف سایر مناسبتهای ملی و اسلامی را نیز در مدارس مشخص کرده و آن اینکه، گرامیداشت سایر مناسبتها باید در قالب برنامه صبحگاه و غنی سازی برنامه های مربوط به فعالیت های فوق برنامه باشد.
با این مصوبه انگار دیگر قرار نیست هر روز بچه ها یک ساعت در صفهای وسط حیاط بایستند و به صحبتهای مسئولین درباره سلامتی و شیر و تغذیه سالم و گردشگری و هوا و زمین پاک و درختکاری و… گوش دهند.
نواختن زنگ خوب است اگر…
اگر چه این، اتفاق خوبی است ولی، به نظر می رسد باز هم یک جای کار بلنگد.
انجام برنامه هایی مشابه نواختن زنگهای متعدد در مدارس می تواند در تقویت و ماندگاری آموزش دانش آموزان بسیار موثر باشد البته به شرط آنکه سازوکار آن از حالت کلیشه ای خارج و با یک پشتوانه دقیق و علمی و کارشناسانه همراه با یک ابتکار عمل، صورت بگیرد. اینکه زنگ مدارس به سه مناسبت محدود شود و بقیه مناسبتها به عهده خود مدارس قرار گیرد، شاید از اختلال در نظام آموزشی کشور جلوگیری کند اما با این کار، یک فرصت خوب را برای رسیدن به اهداف تعلیم و تربیت از دست داده ایم؛ زنگ زلزله ای که زمان دانش آموزی ما زده می شد و بعد از آن، زیر نیمکتهایمان پناه می گرفتیم و… چیزهایی را یادمان داد که در هیچ کتابی نیاموختیم. زنگ مدرسه یک ابزار آموزشی و تبلیغاتی کارآمدی است اما نواختن آن باید هدفمند باشد.
در دیگر کشورها هم چنین کارهایی صورت می گیرد مثلا المپیک لندن که آغاز شد به مدت سه دقیقه تمامی زنگها در لندن به صدا در آمد حتی زنگ دوچرخه ها و خانه ها و ناقوس کلیسها. صدای این زنگها از هزار تا خبر و گزارش و بنر و بروشور حتما مفیدتر عمل کرده است. زنگها نباید بلا استفاده رها شود، نه در مدارس که در همه اماکن و ادارات و مراکز آموزشی نیز باید نواخته شوند.