گردآوری توسط گروه اقتصاد ممتاز نیوز
حدود سه ماه از مصوبه دولت در بازار پتروشیمی مبنی بر احتساب مبادلات براساس نرخ ارز آزاد همچنین الزام کلیه مجتمعهای پتروشیمی به عرضه محصولاتشان …
پیش از آزادسازی قیمت محصولات پتروشیمی دلالان از طریق کانالهای خود محصولات پلیمری را به کشورهای اطراف همچون ترکیه، پاکستان و افغانستان قاچاق میکردند .
حدود سه ماه از مصوبه دولت در بازار پتروشیمی مبنی بر احتساب مبادلات براساس نرخ ارز آزاد همچنین الزام کلیه مجتمعهای پتروشیمی به عرضه محصولاتشان در بورس کالای ایران میگذرد که آمارها نشان میدهد در همین مدت کوتاه، آشفته بازار پتروشیمی کشور به سمت تعادل تغییر مسیر داده است. در این میان پس از اجرای آزادسازی قیمتها در بورس، انواع و اقسام اعتراضها از سوی برخی تولیدکنندگان برای عقب راندن دولت از موضع خود در رسانهها منتشر شد که تاکید اخیر هیات دولت به کشف قیمت کالاهای مختلف در بورس کالای ایران و پایان قیمتگذاری دستوری شرایط شفافتری بر بازار حاکم شود.
در همین رابطه مدیر برنامهریزی تولید و فروش شرکت پتروشیمی آریاساسول با اشاره به رویکرد مناسب دولت به بازار پتروشیمی گفت: سیاستهای دستوری که دولت قبل در مبادلات پتروشیمی در پیش گرفته بود به ایجاد رانت و بازار سایه دامن میزد که تنها ثمرات آن تصمیمات، زیان تولیدکنندگان و صنایع پایین دستی و رشد واسطهگری و در یک جمله زیان اقتصاد کشور بود.
بابک سهرابی افزود: خوشبختانه به نظر میرسد دولت کنونی به دنبال واقعی کردن بازار کالا از طریق آزادسازی قیمتها در بورس کالای ایران است، اقدامی مثبت و دارای مزیتهای فراوان که البته با مقاومتهایی نیز از سوی برخی افراد روبهرو شده است.
وی با اشاره به اینکه البته دولت تاکنون چندگام از برنامههای خود برای آزادسازی قیمت محصولات پتروشیمی عقبنشینی کرده است، گفت: ابتدا اعلام شد که قیمت پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا براساس نرخهای جهانی و ارز آزاد مورد معامله قرار میگیرد به این ترتیب اواسط تیر برای نخستینبار قیمتهای جدید اعلام شد. اما به دلیل هجمه سنگینی که از سوی برخی افراد به این تصمیم وارد شد از ابتدای مرداد قیمتهای پایه دیگر همسو با نرخهای جهانی افزایش نیافت و مسوولان اعلام کردند تا اطلاع ثانوی قیمتهای پایه همان نرخهای تیرماه است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا در این مدت قیمت جهانی محصولات پتروشیمی با نوسانی روبهرو بوده است؟ گفت: بله، قیمتهای جهانی در این مدت نوسانات مثبت و منفی داشته که با رویکرد حمایتی که توسط نهادهای تصمیمگیر اتخاذ شد در جهت کاهش التهاب بازار در کوتاهمدت, قیمتها از ابتدای مرداد ثابت نگه داشته شد، نکته اینجاست که این رویکرد شاید در کوتاهمدت بجا باشد اما در درازمدت در صورت افزایش شکاف بین قیمتهای جهانی و قیمتهای ثابت نگه داشته شده خود به معضلی برای نهادهای تصمیمگیر و بازار تبدیل خواهد شد.
سهرابی اظهارکرد: جدا از این مشکل که در ابتدای روند آزادسازی قیمتها رخ داد باید اذعان کرد که همسو شدن قیمتهای پایه بورس کالا با نرخهای جهانی علاوه بر اینکه در میان و بلندمدت ثمرات زیادی برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت حتی در کوتاهمدت نیز باعث تعادل بازار و کوتاه شدن دست دلالان شده است.
مدیر برنامهریزی تولید و فروش شرکت پتروشیمی آریاساسول با اشاره به کاهش معنادار تقاضای خریداران پس از آزادسازی قیمتها عنوان کرد: عامل اصلی کاهش تقاضا در بورس کالا به خروج دلالان و واسطهگران به دلیل کاهش شکاف قیمتی موجود در بورس و بازار مربوط میشود.
رانت بازار پتروشیمی از پورشه به پرشیا رسیده!
وی درخصوص چگونگی حضور گسترده واسطهها در مبادلات محصولات پتروشیمی به خصوص کالاهای پلیمری گفت: وجود واسطه خود به نفسه نهتنها ایرادی ندارد که در یک اقتصاد رقابتی خود موجب رشد و بهینهسازی مبادلات است اما دلالی به معنی منفی آن در یک فضای رانتی و غیررقابتی شکل میگیرد. در داستان عرضه محصولات پتروشیمی هم چون حجم و قیمت عرضهها دستوری است – که خود نقضکننده منطق رقابتی بورس است – فضای مساعدی برای دلالی به معنی منفی آن ایجاد کرده خصوصا که سامانه بهینیاب وزارت صنعت و معدن که قرار بود محلی برای حمایت از تولیدکنندگان میانی واقعی باشد خود با رسمیت بخشیدن به تراکنشهای دلالان که در پس کدهای اقتصادی و پروانههای تولیدی پنهان شدهاند نابسامانی و نااطمینانی عمیقی در روند موجود ایجاد کرده است.
به گفته سهرابی پیش از آزادسازی قیمت محصولات پتروشیمی در شرایطی که تولیدکنندگان محصولات پلیمری برای صادرات محصولاتشان با فرآیند سخت کسب مجوز روبهرو بودند، دلالان از طریق کانالهای خود محصولات پلیمری را به کشورهای اطراف همچون ترکیه، پاکستان و افغانستان قاچاق میکردند و سودهای کلانی به دست میآوردند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا روند قاچاق محصولات پلیمری کماکان ادامه دارد؟ گفت: خوشبختانه شواهد امر نشان میدهد این پدیده نامیمون پس از کاهش شدید فاصله قیمتی با قیمتهای جهانی بهطور معنیداری کاهش یافته که این اتفاق از مزایای بزرگ آزادسازی قیمتهاست. به گفته سهرابی با این تفاسیر مشخص میشود که مقاومتهای موجود در مقابل آزادسازی قیمتها اکثرا از طرف چه کسانی است.
به گفته مدیر فروش پتروشیمی آریاساسول پس از آزادسازی قیمتها و نمایان شدن اثرات مثبت این طرح در کاهش رانت در بازار پتروشیمی در واقع میتوان گفت «رانت بازار پتروشیمی از پورشه به پرشیا کاهش یافته» که امیدواریم این رانت با اجرای دقیق روند آزادسازی به صفر برسد.
یک فرصت به تولیدکنندگان میانی واقعی
مدیر برنامهریزی و فروش پتروشیمی آریاساسول در خصوص اعتراض برخی تولیدکنندگان محصولات میانی که خریدار تولیدات پتروشیمیها هستند به آزادسازی قیمتها نیز گفت: این اعتراضها به دو گروه مربوط میشود, اعتراض اول که پرتوان و فراگیر به گوش میرسد در واقع از جانب رانت جویانی است که در دولت گذشته فربه شدهاند و اکنون با پشتوانههای سیاسی و مالی که در اختیار دارند به نام مصرفکننده تصمیمات دولت را به چالش میکشند که فکر میکنم تکلیف دولت با این گروه روشن باشد.
وی افزود: گروه دوم کوچکتر اما مصرفکنندگان واقعی هستند که در بستر ناپایدار و در ظاهر حمایتی سالهای گذشته شکل گرفتهاند و از چنان بنیه نحیف و ناموزونی برخوردارند که بدون دریافت یارانه امکان ادامه حیات ندارند. این گروه در واقع از منطق اقتصادی و بر مبنای مزیتهای واقعی کشور حرکت نمیکنند. همین تولیدکنندگان هستند که مشاهده میشود در یک فضای به نسبت رقابتی هم قافیه را میبازند, همچنان که میبینید سیل تولیدات چینی یکشبه بازارهای داخلی را در مینوردد و مقاومت معنیداری از جانب این دسته از تولیدکنندگان رخ نمیدهد و اینان سرنوشتی جز حذف شدن از بازار ندارند که تبعاتی همچون موج بیکاری کارکنان آن مجموعهها هم گریبان جامعه را میگیرد.
وی معتقد است به هرحال این واقعیتی است که باید مورد توجه تصمیمگیرندگان قرار گیرد. به عنوان مثال دولت میتواند برای همسو شدن این تولیدکنندگان با شرایط جدید و بازیافتن توان معاش در دنیای رقابتی، در یک مقطع زمانی مشخص مثلا سه ساله از آنها با اعطای وامهای کم بهره و تامین سرمایه درگردش و… از آنها حمایت کند. محل تامین این منابع هم میتواند با وضع مالیاتی به همین نام و در همین مدت محدود از جیب پتروشیمیها پرداخت شود. در پایان زمان مقرر حمایتها حذف میشوند و آنان که مزیتی در بازار داشته باشند، باقی میمانند و شرکتهای ناتوان بهطور طبیعی از دور رقابت خارج میشوند؛ این روند قانون طبعیت است یعنی آنها که قوی هستند، باقی میمانند و ضعیفها حذف میشوند؛ اقتصاد کشور به تولیدکنندگان باهوش و منعطف به تحولات اقتصادی دنیا نیاز دارد که بر مبنای مزیتهای رقابتی کشور بنا نهاده شده باشند.
سهرابی افزود: شخصا در گذشته تماسهای بسیاری از این نوع تولیدکنندگان داشتم که اسمی در بازار داخل دارند و حاضر بودند محصولات ما را خارج از سازوکار سامانه بهینیاب و به قیمت روز جهانی خریداری کنند اما به دلیل مقررات موجود از عرضه مستقیم محصولات به آنها معذور بودیم.
او تصریح کرد: وجود این دسته از تولیدکنندگان هم نشاندهنده پتانسیل بالای موجود در کشور برای سرمایهگذاری روی تولیدات پایین دستی محصولات پتروشیمی است که در دولت گذشته مورد غفلت قرار گرفت و باید هرچه سریعتر در استراتژی تولیدی و کارآفرینی دولت کنونی مورد توجه قرار گیرد. کافی است سری به منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی در عسلویه و اطراف آن بزنید و زمینهای وسیع رها شدهیی را نظارهگر باشید که زمانی قرار بود بستر سرمایهگذاری بخش خصوصی روی محصولات پایین دستی پتروشیمی باشد. موضوعی که در صورت عملیاتی شدن خود میتواند جهش تولیدی و اقتصادی را در جنوب کشور و بهصورت سلسلهوار در تمام کشور رقم بزند.
مدیر برنامهریزی و فروش پتروشیمی آریاساسول تاکید کرد: به عنوان یک شهروند که همچون دیگر هموطنان عزیز از سیاستهای خرد و کلان دولت تاثیرپذیرفته و خواهم پذیرفت، معتقدم راهی که دولت کنونی برای واقعی کردن بازارها در پیش گرفته به دلیل ایجاد رقابت و شفافیت در بازارها، ثمرات زیادی را برای فضای تولید و متعاقبا اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت که خود شکلدهنده بسیاری جریانات مثبت اجتماعی خواهد بود.
به گفته سهرابی، رانت, قاچاق, رشوه, فساد اداری و ناکارآمدی واژههایی است که شایسته مردم ایران نبوده و باید به هرقیمت از فضای اقتصادی کشور پاک شوند.
وی در پایان اظهارکرد: با اینکه گاهی فشار گروههایی که از منافع تصمیمات گذشته سود میبردند به عقبنشینیهایی منجر شده که نگرانیهایی در میان کنشگران واقعی اقتصاد کشور به همراه داشته اما شخصا امیدوارم این دولت با آگاهی از مسوولیتی که در قبال مردم حال و آینده ایران به عهده دارد در مقابل فشارها سر خم نکند و کوتاه نیاید.
– .
آخرین اخبار اقتصادی
باز نشر: سایت خبری تحلیلی ممتاز نیوز www.momtaznews.com