۲۷فروردین۱۳،
ممتاز نیوز :نتایج یک پژوهش حاکیست عواملی چون سابقه فامیلی ناشنوایی، نسبت فامیلی والدین، مصرف داروهای اتوتوکسیک، تشنج، زردی نوزادی منجر به تعویض خون، ضربه به سر، تروما به مادر در دوران بارداری و… خطر ناشنوایی حسی عصبی در کودکان را افزایش می‌دهد.
به گزارش ممتاز نیوز به نقل از ابتکار ؛ براساس تحقیقات انجام شده، به نظر می‌رسد که بیش از تمام ناتوانی‌های دوران کودکی، مساله «ناشنوایی» مورد بحث قرار گرفته باشد. این امر احتمالا به سبب آن است که قدرت تکلم، ارتباط نزدیکی با قدرت شنوایی دارد؛ بنابراین برای بسیاری از کودکانی که از آغاز زندگی، شنوایی خود را از دست داده‌اند، مشکل اساسی صرفا فقدان حس شنوایی نیست، بلکه عدم امکان پیشرفت و دستیابی به سیستم ارتباطی مناسب نیز هست.بنابر خصوصیات ناشنوایی (شدت، یک طرفه یا دو طرفه بودن، زمان آغاز، سن تشخیص و…) و عواملی مانند حمایت خانوادگی، اثرات متفاوتی بر زندگی کودک تحمیل می‌شود.
اگر کودکی در ۲-۳ سال اول زندگی خود که زمان بحرانی برای رشد تکلم است، از نظر شنوایی تحریک نشود، این عملکرد بیولوژیک (تکلم) رشد نخواهد کرد و مسایل اجتماعی، رفتاری و آموزشی ناشی از عدم توانایی ایجاد ارتباط با دیگران را به وجود می‌آورد.سازمان جهانی بهداشت هم اعلام کرده است: حدود ۱۲۰ میلیون نفر در دنیا مبتلا به نوعی از ناشنوایی می باشند که در ارتباط آنها با دیگران تاثیر می‌گذارد. درحالیکه بیش از نیمی از ناشنوایی‌ها قابل پیشگیری است، آگاهی عمومی نسبت به عواقب ناشنوایی و روش‌های پیشگیری موثر و درمان آن در سطح پایینی قرار دارد.شیوع ناشنوایی حسی عصبی دو طرفه، متوسط تا شدید و دائمی در نوزادان ۱- ۰٫۵ در هزار تولد زنده است، و از آن جایی که آغاز کاهش شنوایی به دلایل مختلف در هر سنی محتمل است، شیوع در کودکان زیر ۶ سال به ۲- ۱٫۵ در هزار می‌رسد.
تحقیقات نشان داده است: عوامل ژنتیکی، سبب ۵۰ درصد ناشنوایی‌های شدید دوران کودکی است. شیوع ناشنوایی در کودکانی که از بیماری مننژیت زنده می‌مانند، ۲٫۴ تا ۲۹ درصد گزارش شده است. میزان وقوع ناشنوایی ارثی بین یک در ۲۰۰۰ تا یک در ۶۰۰۰ تولد زنده است. ناسازگاری خونی نوزادان عامل ۳ درصد از ناشنوایی‌های عمیق کودکان است.همچنین ناشنوایی حسی عصبی یکی از عوارض شایع (۵۰درصد) در سرخجه مادرزادی است و طبق یک بررسی دیگر، به عنوان شایع‌ترین عارضه با آغاز دیررس (۸۷ درصد) محسوب می‌شود. در اغلب مناطق دنیا از هر یک هزار تا ۱۲۰۰ تولد زنده، یک نوزاد با ناشنوایی متولد می‌شود و در گروه پر خطر این رقم به یک در ۵۰ نوزاد می‌رسد. از هر ۵۰ نوزادی که در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌شود، یک کودک به کاهش شنوایی مبتلا می‌شود.طبق یک تحقیق که در ایران انجام شده، میانگین سن تشخیص کمبود شنوایی، ۳٫۵ سالگی است، در حالی که میانگین سن تردید والدین نسبت به وجود شنوایی طبیعی در کودک، حدود ۲۲ ماهگی (یک سال و ۱۰ ماه) بوده و میانگین سن آغاز آموزش‌های ویژه ناشنوایان، حدود ۵ سال و ۲ ماهگی (۶۲ ماهگی) برآورد شده است.
تشخیص ناشنوایی قبل از ۲ سالگی، کلید موفقیت در درمان و ناتوانی این کودکان است. بنابراین برنامه غربالگری برای ناشنوایی در کودکان مورد تاکید است. بعضی از مراکز، همه نوزادان را غربالگری کرده و بعضی مراکز فقط گروه پرخطر ناشنوایی را مورد بررسی قرار می‌دهند. اما از آن جایی که بعضی از موارد ناشنوایی به صورت دیررس ظاهر می‌شود، پزشکان باید در تشخیص به موقع آن دقت داشته باشند.نتایج یک پژوهش مورد- شاهد که توسط پژوهشگران کشور انجام شده، ارتباط بعضی از عوامل خطر با ناشنوایی حسی عصبی در ۳۹۶ کودک زیر ۶ سال را بررسی کرده است.
گروه مورد در این پژوهش، شامل ۲۰۰ کودک با تشخیص ناشنوایی حسی عصبی مستقر در مراکز آموزشی ناشنوایان بودند که با گروه شاهد شامل ۱۹۶ کودک انتخاب شده از مهدکودک‌ها مورد مقایسه قرار گرفتند.نتایج این بررسی نشان داد عواملی چون سابقه فامیلی ناشنوایی، نسبت فامیلی والدین، مصرف داروهای اتوتوکسیک، تشنج، زردی نوزادی منجر به تعویض خون، ضربه به سر، تروما به مادر در دوران بارداری، بیماری بثوری مادر در دوران بارداری و زایمان دشوار مادر، به‌طور مستقل خطر ناشنوایی حسی عصبی در کودکان را افزایش می‌دهند.از آن جایی که ۳۰-۲۰ درصد مشکلات شنوایی کودکان در دوران کودکی بروز می‌کنند، بنابراین غربالگری ناشنوایی باید با فواصل مناسب در دوران خردسالی ادامه یابد. تمام کودکانی که در معرض خطر تشخیص داده می‌شوند، اگر در بررسی‌های ابتدایی از نظر شنوایی سالم تشخیص داده شدند، باید به سبب احتمال آغاز تاخیری ناشنوایی، حداقل تا دو سالگی، از نظر سنجش شنوایی پیگیری شوند.
مهمترین عوامل بروز خطر ناشنوایی کودکان
نتایج تجزیه و تحلیل عوامل مربوط به سوابق کودک در دو گروه مورد و شاهد (کودکان پیش دبستانی مراکز آموزشی ناشنوایان شهر تهران که واجد شرایط ورود به مطالعه بودند ) نشان داد: سابقه (مثبت) فامیلی ناشنوایی، نسبت فامیلی والدین، تشنج، مصرف داروهای اتوتوکسیک، ضربه به سر، زردی منجر به تعویض خون نوزادان، مننژیت، وزن بدو تولد کمتر از ۲۵۰۰ گرم، با ناشنوایی کودکان از نظر آماری دارای ارتباط معنی‌دار می باشند اما سابقه تولد نارس و آسفیکسی ارتباط معنی‌داری با ناشنوایی کودکان نشان ندادند.کدام بیماری‌های مادر در بروز ناشنوایی موثر است؟
همچنین نتایج بررسی عوامل مربوط به سوابق دوران بارداری و زایمان مادر نیز حاکی از آن است که ابتلای مادر به بیماری بثوری (به خصوص سرخجه) در دوران بارداری، تماس مادر با اشعه ایکس در دوران باردای، تروما به مادر در دوران بارداری مانند تصادف اتومبیل، پرت شدن از بلندی، ضربه‌های منجر به بستری و مشکلات حین زایمان مادر با ناشنوایی کودک دارای ارتباط آماری معنی‌دار می باشند.طبق این تحقیق، سایر سوابق دوران بارداری مادر مانند مصرف داروهای اتوتوکسیک، ابتلا به بیماری قلبی، افزایش فشار خون، پره اکلامپسی، تشنج، خونریزی واژینال، گواتر، دیابت، آسم و نوع زایمان مادر از نظر آماری با ناشنوایی کودکان ارتباط معنی‌دار نداشتند.نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بررسی دربارهٔ علل و راهکارهای پیشگیری از وقوع معلولیت در کودکان باید جایگاهی عمیق‌تر در طب کودکان ایران بیابد.
میزان قابل توجه خطر عامل ارثی بر بروز ناشنوایی
به گزارش ایسنا، تحقیق فوق حاکی از آن است که وجود سابقه فامیلی ناشنوایی، خطر ناشنوایی در کودکان را حدود ۱۱ برابر افزایش داده است. عوامل ارثی در مجموع از شایع‌ترین علل ناشنوایی مادرزادی بوده و بعضی از فرم‌های ارثی ناشنوایی آغاز تاخیری دارند؛ بنابراین کودکانی که دارای سابقه مثبت ناشنوایی در اشخاص خانواده و فامیل می باشند، حتی در صورت سا لم بودن شنوایی در ابتدای زندگی، از نظر سنجش شنوایی باید مورد پیگیری قرار گیرند. مشاوره ژنتیکی نیز در این خانواده‌ها به‌خصوص هنگام ازدواج فامیلی، در کاهش متولدین ناشنوا نقش بسزایی خواهد داشت. در این مطالعه نیز ازدواج فامیلی والدین خطر ناشنوایی کودکان را حدود ۴ برابر افزایش داده است.
خطرناک‌ترین بیماری در ایجاد ناشنوایی کودکان
سابقه ابتلای مادر به بیماری‌های بثوری در دوران بارداری، خطر ناشنوایی در کودکان را حدود ۱۳ برابر افزایش داده است. در این گروه از بیماری‌ها، سرخجه مادرزادی خطرناک‌ترین بیماری در ایجاد ناشنوایی کودکان است. واکسیناسیون سرخجه در کشورهای غربی بروز این بیماری و در نتیجه عوارض آن را کاهش داده است. بیماری سرخجه در حدود ۵۰ درصد موارد بدون علامت است. بنابراین تعداد بسیاری از مادران مبتلا به این بیماری به سبب عدم اطلاع از بیماری خود سابقه‌ای را ذکر نمی‌کنند. طبق یک مطالعه انجام شده، ابتلای مادران به سرخجه در دوران بارداری خطر ناشنوایی در کودکان را حدود ۲٫۵ برابر افزایش می‌دهد.
زردی نوزادی منجر به تعویض خون و افزایش ۳ برابری احتمال ناشنوایی
ناشنوایی ناشی از عفونت‌های TROCH ممکن است پیش رونده باشد، بنابراین کودکان در معرض این خطر باید با فواصل کوتاه (هر ۶ ماه در سال اول) از نظر شنوایی آزمون شوند. زردی نوزادی منجر به تعویض خون، میزن خطر ابتلای به ناشنوایی را حدود ۳ برابر افزایش داده است.
ناشنوایی بر اثر ناسازگاری خونی
طبق این تحقیق، ناسازگاری خونی سبب ۳ درصد ناشنوایی عمیق در کودکان است. تمامی نوزادانی که پس از تعویض خون از بیمارستان ترخیص می‌شوند، از نظر شنوایی باید مورد آزمون قرار گیرند.بیماری مننژیت نیز در تجزیه و تحلیل ابتدایی پس از تطبیق برای متغیر سن کودک و تحصیلات مادر حدود ۱۳ برابر خطر ناشنوایی را در کودکان افزایش داده است. در گروه «مورد» این تحقیق ۹ کودک (۴٫۶ درصد) و در گروه شاهد یک کودک (۰٫۵ درصد) سابقه ابتلا به مننژیت داشتند. البته این نتایج در حالی به دست آمده که امروزه باید مشخص شود که عوارض دارویی چه سهمی از ناشنوایی مننژیتی را برعهده دارد؛ زیرا عمده داروهایی که برای درمان مننژیت مصرف می‌شوند، می‌توانند بر سیستم شنوایی نیز تاثیر بگذارند. نهایتا سنجش شنوایی یک ماه پس از ترخیص کودکان مبتلا به مننژیت ضروری است.
برای پیشگیری چه باید کرد؟
نتایج این پژوهش تاکید دارد که با شناخت میزان خطر بالایی که برای بعضی از عوامل موثر در ناشنوایی کودکان مطرح شده و با اطلاع از این که عوامل بی‌شماری وجود دارد که نقش آنها در معلولیت کودکان کشورمان ناشناخته مانده است و کودکان ما ارزش رهایی از این معلولیت‌های مصیبت‌بار را دارند، تشکیل کمیته پیشگیری از معلولیت‌های کودکان در کشور ضروری است. این کمیته در زمینه ناشنوایی کودکان نیاز به همکاری متخصصان کودکان، متخصصان گوش و حلق و بینی و به خصوص کارشناسان شنوایی سنجی دارد تا بتوان مسایل مربوط به روش‌های غربالگری مناسب، تشخیص و ارجاع به موقع برای توان بخشی، تعیین مراکز شنوایی سنجی معتبر به خصوص برای کودکان زیر یک سال، استفاده تست‌های مناسب برای شنوایی سنجی و اقدامات درمانی را برنامه‌ریزی کرده و هماهنگی بخشیده و نهایتا توسط انجام مطالعات تحقیقی و ارایه برنامه‌های آموزشی برای والدین و پزشکان از میزان بروز ناشنوایی در کودکان کاسته و بار اقتصادی تحمیل شده بر جامعه را نیز کاهش داد.نتایج این مطالعه که موید میزان خطر بالای عوامل مورد بررسی در ناشنوایی کودکان است، همچنین ضرورت ابقای یک سیستم غربالگری مناسب برای کودکان ناشنوا را مطرح می‌کند و در راستای آن باید برنامه پیشگیری اولیه از ابتلای کودکان به ناشنوایی نیز مدنظر قرار گیرد.
منبع:ممتاز نیوز
باز نشر: پورتال خبری ممتاز نیوز www.momtaznews.com