چهره زمین در ۱۰۰ میلیون سال پیش از میلاد!

قاره‌های مدرن زمین بخشهایی از یک ابرقاره یکپارچه ۳۰۰ میلیون ساله موسوم به پانجه‌آ هستند که ابتدا در نزدیکی استوا قرار داشت اما در دوره دایناسورها، نیروهای تکتونیکی به آرامی باعث تجزیه این ابر قاره شدند.

دانشمندان اکنون پیش‌بینی کرده‌اند که همین نیروها می‌توانند قطعات جداگانه قاره‌های امروزی را به یک ابرقاره جدید موسوم به آماسیا در ۱۰۰ میلیون سال آینده تبدیل کنند.

سنگ‌ها و رشته‌کوه‌های قدیمی نشان می‌دهند که حرکت مداوم پوسته زمین پیش از این در یک دوره حدود نیم میلیارد ساله چندین بار ابرقاره‌ها را از هم جدا و مجددا به هم متصل کرده است. اما نمایش محل شکل‌گیری ابرقاره‌های پیشین مشکل بوده که در نتیجه پیش‌بینی تصادم آینده را در هاله‌ای فرو برده است.

محققان دانشگاه گیل ابتدا به بررسی دوران پیش از پانجه‌آ پرداخته و موقعیت ابرقاره‌های رودینیا در حدود یک میلیارد سال پیش و نونا در ۷۰۰ میلیون سال قبل را تعیین کردند.

این محققان دریافتند که در طول این دو دوره هر ابرقاره در یک چهارم جهان از جایی که ابر قاره پیشین شکل گرفته بوده، تشکیل شده است. با استفاده از این اطلاعات آنها محاسبه کرده‌اند که آماسیا در نزدیکی قطب شمال شکل خواهد گرفت.

پیش‌بینی آنها بر اساس یک شیوه جدید تعییر دادها از رگه‌های مغناطیسی کشف شده در نمونه‌های سنگهای باستانی است. این رگه‌ها که موقعیت نمونه‌ها را در ارتباط با میدان مغناطیسی زمین که در آن به حالت جامد در آمده‌اند، ثبت کرده می‌توانند برای تعیین محل شکل‌گیری سنگها در جهان مورد استفاده قرار بگیرند.

زمین‌شناسان از این اطلاات برای پیگیری حرکات ابرقاره‌ها استفاده کرده‌اند.

رگه‌های مغناطیسی از پیش از این برای محاسبه عرضها یا موقعیت شمال و جنوب قاره‌های قدیم مورد استفاده بوده‌اند.اما تعیین طولها یا موقعیت شرق به غرب بسیار مشکل‌تر بوده چرا که میدان مغناطیسی زمین با طول تفاوت کمی دارد. برای غلبه بر این مشکل،‌ دانشمندان از یک شیوه جدید بررسی اطلاعات مغناطیسی برای شناسایی پدیده‌ای موسوم به انحراف واقعی دو قطب استفاده کردند که به تغییر آرام در موقعیت قطبهای زمین در زمان تغییر جرم داخلی سیاره گفته می‌شود.

محققان با پیگیری انحراف قطبها در طول زمان توانستند موقعیت طولی سنگهای باستانی را تعیین کنند.

به گفته دانشمندان، این اولین بار است که از یک شیوه برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد دیرینه طول جغرافیایی استفاده شده است.

این یافته اطلاعات مفیدی در مورد جهان آینده در اختیار انسان قرار می‌دهد. درک بهتری از دوره‌های ابرقاره می‌تواند فرایند تکامل و پراکندگی موجودات پیش از تاریخ را که در این قاره‌ها حرکت می‌کردند، روشن سازد.

این اکتشاف همچنین از کاربردهایی برای تحقیقات در مورد نفت برخوردار بوده که معمولا در مناطقی که قاره‌ها از هم جدا شده‌اند، شکل می‌گیرند.

دیرینه‌شناسان در حال حاضر از نتایج جدید برای بررسی مجدد گسترش گیاهان و حیوانات در قاره ها در طول دوره زمین‌شناسی استفاده کرده و اکنون قصد دارند این پیش‌بینی خود را توسط دانشمندان دیگر به آزمایش بگذارند.