کم‌ کاری تیروئید زندگی منهای ید

فروردین ۱۴۰۳
ممتاز نیوز : غده تیروئید به شکل پروانه است. این غده جلوی گردن، پایین حنجره و روی نای واقع شده است. در اشخاص بالغ وزنی معادل ۱۵ تا ۲۰ گرم دارد. غده تیروئید برای ساخت هورمون‌ها نیاز اساسی به ید دارد.

به گزارش ممتاز نیوز به نقل از جام جم ؛ نیاز هر فرد در روز حدود ۱۵۰ میکروگرم است. البته درزنان باردار این مقدار اندکی افزایش یافته و به ۲۲۰ میکروگرم و در دوران شیردهی به ۲۹۰ میکروگرم می‌رسد.

خوردن نمک یددار، ید بدن را تامین می کند

در هر گرم نمک یددار، ۷۰ میکروگرم ید یافت می گردد؛ بنابراین با دریافت مقادیر کمی نمک در رژیم غذایی می توان این نیاز را در بدن رفع کرد. خوردن روزانه دو تا سه گرم نمک یددار،ید کافی را به بدن فرد می رساند.

۳۰ درصد مردم جهان کمبود ید دارند

کمبود ید بیشتر در مناطق کوهستانی دیده می گردد و ۳۰ درصد کل مردم جهان از این کمبود رنج می برند. مردم این نواحی به سبب دور بودن از سطح دریا و دسترسی نداشتن به فرآورده های دریایی (ماهی حاوی ید است) دچار کمبود این ماده در بدن می شوند. البته برای دریافت ید صرفا نمی توانیم به منابع غذایی دریایی اکتفا کنیم.

هورمون های غده تیروئید کدام است؟

غده تیروئید دونوع هورمون می سازد؛ هورمونی به نام تی۴ (۴ اتم ید دارد ) و تی ۳ (۳ اتم ید دارد). این غده از اواخر سه ماهه اول دوره جنینی آغاز به سنتز و ساخت می کند و در هفته ۱۸ تا ۲۰ هورمون های تیروئید بدن جنین به مقدار کافی به اندازه بدن یک نوزاد می رسد. مقادیر اندکی از این هورمون ها از طریق جفت از بدن مادر به بدن جنین منتقل می گردد. هورمون های تیروئیدی در دو سال اول زندگی در رشد و تکامل سلول های مغزی نقش مهمی دارد به طوری که سبب رشدنکردن سلول های مغزی و تکامل نیافتن آنها می گردد و کودک دچار عقب ماندگی ذهنی می گردد. کم کاری مادرزادی تیروئید شایع ترین سبب عقب ماندگی ذهنی قابل درمان است به شرط آن که بسرعت پس از تولد تشخیص داده شود.

کم کاری غده تیروئید اعمال همه سلول ها را کند می کند

غده تیروئید اعمال حیاتی تمام سلول های بدن ما را کنترل و  سوخت و ساز آنها را تنظیم می کند. وقتی این غده دچار اختلال می گردد عوارض جدی برای فرد به همراه دارد.

بیماری های غده تیروئید

بیماری های غده تیروئید شامل کم کاری و پرکاری تیروئید، گواتر، گره ها و ندول های تیروئیدی، سرطان و التهابات این غده است. در بیماری گواتر حجم تیروئید بزرگ می گردد، ولی کم کاری یا پرکاری در آن به وجود نمی آید و ترشح هورمون ها طبیعی است.

در کم کاری تیروئید، هورمون ها کمتر ساخته می گردد که می تواند به سبب بیماری هایی باشد که در نسج ایجاد شده است. هورمونی از غده هیپوفیز ترشح می گردد که فعالیت این غده را تنظیم می کند. این هورمون، محرک تیروئید یا تی اس اچ نام دارد. در کم کاری وقتی میزان هورمون ها در خون کاهش می یابد فرمان غده هیپوفیز نیز به دنبال آن افزایش می یابد.

کم کاری تیروئید سن نمی شناسد

کم کاری از دوران نوزادی تا کهنسالی بروز می کند، ولی سن شایع بروز آن سی تا پنجاه سالگی است. در خانم ها دو برابر بیشتر از آقایان بروز می کند. کم کاری خفیف تیروئید در ۱/۵ تا ۲ درصد از جمعیت دیده می گردد و با افزایش سن شدت بیماری بتدریج بیشتر می گردد.

کم کاری، علامت بالینی دارد

افراد مبتلا دچار پف آلودگی، خشکی پوست، شکنندگی، ریزش موها و ابروها، کاهش اشتها و یبوست، گرفتگی های عضلانی و گاهی درد های عضلانی می شوند. این اشخاص ممکن است در کم کاری های شدید تیروئید دچار افزایش وزن هم شوند. در بیماران کاهش ضربان قلب، افزایش چربی خون و کلسترول، بالا رفتن فشار خون مینیمم و یک نوع احساس خستگی مفرط، بی حالی و افسردگی نیز دیده می گردد. البته همه این علائم فقط مختص بیماری تیروئید نیست و ممکن است در بیماری های دیگر هم ملاحظه شود. کم کاری تیروئید تک علامتی نیست و اغلب بیماران با چند علامت توام مراجعه می کنند. البته در کم کاری های خفیف که آهسته و تدریجی آغاز می گردد، احتمال می رود هیچ کدام از نشانه های بیماری دیده نشود. هر چه کم کاری ناگهانی تر آغاز شود، علائم پر سر و صداتر و هر چه تدریجی تر باشد علائم نیز خفیف تر خواهد بود.

کم کاری در کودکان و کاهش تمرکز

کم کاری در کودکان ممکن است فقط با اختلال رشد خود را نشان دهد. گاهی اختلال در انجام تکالیف مدرسه هم دیده می گردد چون کم کاری به کاهش تمرکز کودک می انجامد. در موارد شدید کم کاری تیروئید در کودکان ابتلا به یبوست، رنگ پریدگی صورت و پف آلودگی دیده می گردد.

کم کاری مادرزادی

از هر ۱۴۰۰ تا ۲۰۰۰ تولد زنده در خاورمیانه، یک نوزاد مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید است. سبب این اختلال در نوزادان این است که در اغلب موارد غده تیروئید بخوبی تشکیل نمی شود. در ۹۰ درصد مواقع نوزاد هیچ علامتی ندارد. به همین سبب باید همه نوزادان را در روز دوم تا پنجم تولد غربالگری کنیم. برای این کار یک قطره خون از پاشنه نوزاد گرفته و آزمایش انجام می گردد. در صورتی که کم کاری مسجل شد، آزمایش بعدی را درخواست می کنیم تا مطمئن شویم و درمان را هر چه سریع تر آغاز کنیم. تاخیر در درمان، صدمات جبران ناپذیری روی مغز می گذارد و سبب کاهش ضریب هوشی و عملکرد مغزی کودک در آینده می گردد.

درمان مادران باردار مبتلا

کم کاری تیروئید مادر در دوران بارداری برای جنین خطرناک است. بعضی متخصصان پیشنهاد می کنند همه مادرانی که قصد بارداری دارند قبل از آن بررسی شوند و بعضی نیز معتقدند مادران مشکوک (سابقه فامیلی یا علائمی شبیه کم کاری تیروئید دارند) باید آزمایش بدهند. این بیماری باید درمان شود. عدم درمان خطر سقط، زایمان زودرس و مسمومیت دوران بارداری را افزایش می دهد.

درمان

برای درمان باید هورمون کاهش یافته را جایگزین کرد. این هورمون به صورت دارویی به نام لووتیروکسین در بازار وجود دارد. تعیین دوز دارو بسیار مهم است و باید زیر نظر متخصص غدد باشد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. تعیین دوز بستگی به وزن، جنس و سن فرد دارد. به طور مثال در دوران بارداری دوز بیشتر و با افزایش سن دوز کمتر شود. دوز لووتیروکسین اگر در دوزاژ مناسب تجویز شود سبب پوکی استخوان نخواهد شد. اگر دوز آنقدر بالا باشد که حالت پرکاری ایجاد کند در خانم های یائسه ممکن است سبب پوکی استخوان شود.

درمان مادام العمر نیست

شایع ترین سبب کم کاری تیروئید در کشور هایی مانند کشور ما و بسیاری از کشورهای غربی که کمبود ید ندارند به سبب بیماری خود ایمیونی به نام بیماری هاشیماتوست که سیستم ایمنی علیه سلول های تیروئید عمل و آنها را خراب می کند و کم کاری رخ می دهد. در این حالت آنتی بادی ای به نام تی پی اوآنتی بادی فعال می گردد. در بیماری هاشیماتو اغلب باید درمان مادام العمر باشد، ولی گاه می توان درمان را قطع کرد، چون ممکن است تیروئید به مرور ترمیم شود. پس از شش ماه درمان دارویی بیماران باید دوباره ارزیابی شوند و بعضی مواقع دوز دارو را قطع یا کاهش می دهیم.

health Rss :salamatnews.com
باز نشر: پورتال خبری ممتاز نیوز www.momtaznews.com

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.