گزارشی درباره بازار وام مسکن

به گزارش تفسیری نوساز به نقل از روزنامه جوان، با افزایش قیمت هر مترمربع ساختمان در شهرهایی چون تهران، بانک مسکن و بانک مرکزی بدون توجه به رشد قیمت و کم‌ارزش شدن وام مسکن در مقابل خرید ملک، مالکان را مجبور می‌کنند خانه‌های خود را که ارزش آن حداقل پنج برابر ارزش وام است، در رهن کامل و شش‌دانگ بانک مسکن قرار دهند.

شاید حدود ۱۰ سال پیش وام ۱۸ میلیون تومانی سابق با ارزش بود و فرد متقاضی ملک با دو برابر ارزش وام می‌توانست آپارتمانی را خریداری کند اما در سال‌های اخیر به ویژه در سه سال گذشته این وام با وجود افزایش ۲ میلیون تومانی‌اش در مقابل رشد خیره کننده فروش در بازار بدون اغراق هیچ نقش مهمی در خرید ملک ندارد.

بانک مرکزی و مسکن به سبب هراسی که بابت فشار روانی افزایش رقم وام مسکن در بازار دارند به شدت با بالا رفتن رقم وام خرید مسکن مخالفت می‌کنند. اما گذشته از این بحث بانک مرکزی و مسکن باید به این سؤال مهم از هنوز معلوم و مشخص نیست که وقتی وام مسکن در شهری مثل تهران و در منطقه‌ای معمولی حداکثر یک‌ششم ارزش یک ملک را شامل می‌شود، چرا باید همه ملک شش‌دانگ در رهن بانک مسکن قرار گیرد.

شاید این موضوع در ۱۰ سال گذشته که رشد قیمت مسکن حداکثر در سال ۵ درصد بوده، قابل قبول باشد. از سوی دیگر اگر وضعیت پرداخت وام مسکن در کشور مانند بسیاری از کشورهای دیگر پیشرفته و در حال توسعه بود می‌توان حق را به بانک داد.

در کشورها‌ و بسیاری از بانک مورد نظر حداقل ۷۰ درصد ارزش ملک را به صورت وام به مشتری خود می‌پردازد و به سبب بالا بودن رقم وام بانک حق دارد در صورت عدم پرداخت اقساط توسط مشتری ملک را حراج کند اما در کشور ‌ که رقم وام شاید در بهترین شرایط ۲۰ درصد ارزش ملک را تشکیل دهد، چرا باید بانک این حق را به خود دهد که صد در صد ملک را در رهن خود قرار دهد و به راحتی در وقت بروز مشکل در پرداخت اقساط چوب حراج را بزند.

از سوی دیگر در کشورهای دیگر مشتری تنها با اعتبار و به میزان اعتبار وام دریافت می‌کند و تنها با پر کردن چندین فرم اداری آن هم در بانک مالک ملک می‌شود اما در ایران این پروسه چندین ماه طول می‌کشد و پس از گذشتن از هفت خوان فرد به آرزوی خود می‌رسد! مشکل دیگر در موضوع رهن گرفتن همه ملک به خاطر وام مسکن موضوع شرعی است. هنوز مشخص نیست آیا بانک می‌تواند به سبب قرض دادن حداکثر ۲۰ میلیون با سود آن ۴۳ میلیون تومان، ملکی با ارزش چندین برابر وام را در تملک خود قرار دهد؟

آیا می‌توان این حق را به بانک داد که به خاطر قرض دادن به فردی همه زندگی وی را مصادره کند؟
سؤال دیگر در این بحث نحوه تملک و فروش ملک در وقت عدم پرداخت اقساط وام است. آیا بانک مجاز است به خاطر به طور مثالً ۴۳ میلیون تومان وام با سود‌ش، ملک را به ارزش به طور مثالً۱۵۰ میلیون تومان بفروشد؟