ازدواج با افرادیکه دچار اختلال شخصیتی پارانوئیدی می باشند تصمیم مهمی است، به طور کل این افراد دچار بیاعتمادی فراگیر و شکاکیت به همسر و اطرافیان خود می باشند. یکی از معضلات ازدواج با اختلال شخصیت پارانوئید این است که معمولاً همیشه باور دارد که انگیزههای دیگران مشکوک و حتی بدخواهانه است. در ادامه علائم تشخیص و نحوه درمان اختلال شخصیت پارانوئید را بررسی میکنیم.
افراد مبتلا به این اختلال تصور میکنند که دیگران قصد ضربه زدن، آسیب رساندن به آنها و فریبشان را دارند، حتی اگر هیچ شواهد و مدارکی برای اثبات آن در دست نداشته باشند. بااینکه داشتن درجاتی از پارانویا درمورد بعضی موقعیتهای خاص در زندگیشان برای همه آدمها طبیعی است، اما اشخاص مبتلا به شخصیت پارانوئیدی، این شکاک بودن را تا حد افراطی پیش میبرند — تا جاییکه بر کلیه روابط کاری و زندگی زناشویی آنها بعد از ازدواج هم اثر منفی میگذارد.
کنار آمدن با اشخاص مبتلا به اختلال شخصیتی پارانوئیدی معمولاً بسیار دشوار است و این اشخاص معمولاً در روابط نزدیک حتی با همسر خود نیز دچار مشکل می باشند. این شکاکیت و خصومت بیاندازه آنها در جدلها، شکایتها یا گاهی سردی و سکوت خصمانهشان نمود پیدا میکند. ازآنجا که بیش از حد گوش بزنگ تهدیدهای احتمالی می باشند، ممکن است رفتاری دفاعی، مرموز و گمراهکننده داشته باشند و به نظر بی احساس و بسیار سرد برسند. بااینکه به ظاهر انتقادی، منطقی و غیراحساساتی به نظر میرسند، اغلب اوقات با رفتارهایی خصومتگرایانه، لجوجانه و نیشدار نشان میدهند که تحتتاثیر دیگران می باشند. ذات شکاک آنها ممکن است واکنشی خصمانه در دیگران ایجاد کند که بعدها تاییدکننده انتظارات قبلی آنها خواهد شد.
ازآنجاکه اشخاص مبتلا به پارانوئید اعتمادی به دیگران ندارند، میبایست خودمختار بوده و بتوانند از همه جهات روی پای خود بایستند. همچنین لازم میبینند که کنترل شدیدی بر اطرافیان خود داشته باشند. معمولاً اشخاص خشکی می باشند که مدام از دیگران انتقاد کرده و حس همکاری ندارند.
علائم اختلال شخصیتی پارانوئید
اختلال شخصیتی پارانوئید معمولاً از ابتدای سنین بزرگسالی آغاز شده و در موقعیتهای مختلف نمود پیدا میکند.
• شک به اینکه دیگران قصد صدمه زدن یا فریب آنها را دارند، بدون هیچ سبب و مدرک کافی
• درگیر تردیدهای بیدلیل درمورد وفاداری یا قابل اعتماد بودن دوستان و همکارانشان می باشند
• میلی به گفتن اسرارشان به دیگران ندارند زیرا تصور میکنند که از این اطلاعات برای ضربه زدن به آنها استفاده خواهد شد
• مفاهیم پنهان یا تهدیدآمیزی در اشارات و اتفاقات مثبت پیدا میکند
• بطور مداوم کینهورزی میکند (خطاهای دیگران را نمیبخشد)
• ضربههایی به شخصیت و اعتبار خود میبیند که برای دیگران مشخص نیست و بسیار سریع واکنش خشمگن به آنها میدهد
• دچار شکهای بیاساس مداوم درمورد وفاداری همسر خود میشود
اختلال شخصیتی پارانوئید معمولاً درصورت وجود و تایید یک اختلال روانی دیگر مثل شیزوفرنی یا اختلال دوقطبی یا افسردگی قابل تشخیص نیست.
در این مورد هم مثل سایر اختلالت شخصیتی دیگر، فرد باید حداقل ۱۸ سال سن داشته باشد تا بتوان چنین اختلالی را در او تشخیص داد.
اختلال شخصیتی پارانوئید در مردان شایعتر از زنان است.
این نیز مثل سایر اختلالات شخصیتی، با بالا رفتن سن از شدت آن کم میشود و اشخاص بسیاری تعداد کمی از حادترین علائم آن را بین ۴۰ تا ۶۰ سالگی خود تجربه میکنند.
تشخیص اختلال شخصیتی پارانوئید
اختلالات شخصیتی مثل پارانوئید معمولاً توسط یک متخصص سلامت روان مثل روانشناس یا روانپزشک تشخیص داده میشود. دکتر عمومی به اندازه کافی برای انجام چنین تشخیص پیچیدهای اطلاعات ندارد. بنابراین بااینکه میتوانید در ابتدا با پزشک خانوادگی خود درمورد مشکل صحبت کنید اما مطمئناً دکترتان شما را به یک متخصص مجرب معرفی خواهد کرد. برای تشخیص این اختلال نیاز به هیچ تست آزمایشگاهی، خون یا ژنتیکی نیست.
افراد بسیاری که دچار این بیماری می باشند، به دنبال درمان نمیروند. به طور کل اشخاص مبتلا به اختلالات شخصیتی معمولاً تا زمانیکه اختلالشان در زندگی فرد دچار مشکل میکند، به دنبال درمان نمیروند.
تشخیص اختلال پارانوئید توسط متخصص سلامت روان با مقایسه علائم شما و سابقه زندگی فرد انجام خواهد گرفت. پزشک بررسی خواهد کرد که علائم شما در محدوده مقیاس علائم این بیماری هست یا خیر.
علل اختلال شخصتی پارانوئید
محققان امروز هنوز سبب ایجاد این اختلال شخصیتی را نمیدانند. بااینحال تئوریهای مختلفی درمورد سببهای بروز اختلال شخصیتی پارانوئید وجود دارد. اکثر متخصصین بر این عقیده می باشند که این اختلال میتواند ریشه ژنتیکی، اجتماعی (مثل چگونگی روابط فرد در سنین کودکی با خانواده و دوستان) و روانشناختی (شخصیت و روحیات فرد که توسط محیط و مهارتهای سازگاری اکتسابی او برای کنار آمدن با استرس شکل میگیرد) داشته باشد. این نشان میدهد که بروز این اختلال فقط یک سبب مشخص ندارد و میتواند با مجموعه پیچیدهای از هر سه این عوامل شکل بگیرد. تحقیقات عنوان میکنند که اگر فردی به این اختلال مبتلا باشد احتمال اینکه آن را به فرزندان خود مبتلا کند نیز بسیار بالاست.
درمان اختلال شخصیتی پارانوئید
درمان این اختلال شامل رواندرمانی طولانی مدت توسط یک متخصص که در زمینه درمان این نوع اختلال شخصیتی تجربه دارد، میشود. داروهایی نیز ممکن است برای این بیماران تجویز شود که به آنها کمک میکند با علائم خود بهتر کنار بیایند.
توجه: استفاده از کلیه مقالات و مطالب پایگاه اینترنتی ممتاز در مجلات، روزنامه ها، پایگاه اینترنتیها و برنامه های تلویزیونی با ذکر منبع آزاد است.