ستارهشناسان بدون هیاهو و جنجال یکی از مهمترین مسافتها را در منظومه شمسی از نو تعریف کردهاند.
واحد نجومی (AU) که فاصله تقریبی میان زمین و خورشید بوده، از یک معادله گیج کننده به یک عدد تبدیل شده است.
این استاندارد جدید که در ماه اوت به اتفاق آرا در نشست بینلمللی اتحادیه نجوم در پکن به دست آمده، ۱۴۹,۵۹۷,۸۷۰,۷۰۰ متر بدون کم و کاست است.
تاثیر این تغییر بر روی ساکنان زمین بسیار محدود است. زمین کماکان به گردش خود در اطراف خورشید ادامه داده و در نیمکره شمالی به موقع پاییز آغاز شده؛ اما برای ستارهشناسان، این تغییرات به معنی سنجشهای دقیقتر و سردردهای کمتر از توصیف واحد نجومی برای دانشآموزان خواهد بود.
فاصله میان زمین و خورشید یکی از طولانیمدتترین مقادیر در ستارهشناسی است. اولین سنجش دقیق آن در سال ۱۶۷۲ توسط جیووانی کاسینی، ستارهشناس مشهور انجام شد که از پاریس به مشاهده مریخ پرداخته بود در حالیکه همکار وی این کار را از گویان فرانسه در آمریکای جنوبی انجام داده بود.
این ستارهشناسان با توجه به اختلاف منظر یا تفاوت زاویه میان دو رصد، فاصله میان مریخ و زمین را محاسبه کرده و از آن برای محاسبه مسافت میان زمین و خورشید استفاده کردند. پاسخ آنها ۱۴۰ میلیون کیلومتر بود که از ارزش محاسبه شده امروزی دور نیست.
تا نیمه دوم قرن بیستم، این سنجشهای اختلاف منظر تنها راه قابل اعتماد برای اندازهگیری مسافتها در منظومه شمسی به حساب میآمد و از این ارزش AU به عنوان یک ترکیب از ثابتهای بنیادی یاد شد که میتواند سنجشهای زاویهای را در مسافت انتقال دهد.
چندی پیش این واحد به عنوان شعاع یک مدار مدور غیرمختل نیوتونی به اندازه خورشید از یک ذره دارای جرم بیاندازه کوچک با یک میانگین حرکتی ۰٫۰۱۷۲۰۲۰۹۸۹۵ رادیان در روز توصیف شده بود.
این تعریف باعث خوشحالی کارل فردریش گوس، ریاضیدان آلمانی شد، اما مشکلات زیادی را برای ستارهشناسان ایجاد کرد.
البته جدای از سخت شدن عرصه بر دانشجویان ستارهشناسی، این تعریف قدیمی با نظریه عمومی نسبیت اینشتین در تضاد قرار داشت.
طبق این نظریه، زمان و فضا بسته به محل ناظر با هم مرتبط هستند. تعریف AU نیز همانطور که گفته شد، تغییر یافت.
این ارزش تا هزار متر یا بیشتر بین چارچوب مرجع زمین و چارچوب سیاره مشتری منتقل شد. این انتقال بر فضاپیمایی که به طور مستقیم مسافتها را اندازهگیری میکند، تاثیر نداشت؛ اما برای دانشمندان سیارهای که بر روی مدلهای منظومه شمسی کار میکنند، مشکلآفرین بوده است. همچنین خورشید نیز به مشکلات اضافه کرده بود.
ثابت گوسی بر اساس جرم خورشید بوده از این رو ارزش AU به طور جداییناپذیری با جرم خورشید مرتبط است؛ اما خورشید در زمان انتشار انرژی خود، جرم از دست میدهد و این امر نیز باعث تغییر آرام این ارزش شده است.
تعریف اصلاح شده از این ارزش به از بین رفتن این مشکلات کمک کرده است.
یک فاصله ثابت، ارتباطی با جرم خورشید نداشته و واحد متر نیز به عنوان مسافت طی شده توسط نور در خلاء در ۱ / ۲۹۹,۷۹۲,۴۵۸ ثانیه تعریف شده است.
از آنجایی که سرعت نور در تمام چارچوبهای مرجع ثابت است، ارزش AU دیگر بر اساس محل ناظر در منظومه شمسی تغییر نخواهد کرد.
منبع:ایسنا
تکنولوژی