مصباح قمصری: متاسفانه ابداع ساز و نهادن نام های زیبا تبدیل به هدف شده است

موسیقی – صنم قلی زاده: در این سالها ابداعات بسیاری در زمینه ی سازسازی شده که تقریبا پراستفاده ترین آنها، ساز «بم کمان» بوده است، به طوری که در سه سال قبل حدود ١۵ آلبوم موسیقی با همراهی این ساز ضبط و انتشار یافته است.

مصباح قمصری مبدع این ساز در این زمینه به خبرنگار موسیقی گفت: «ساز بم کمان در واقع احیا شده ی ساز کمانچه ی باس است که من از حدود هفت سال پیش برروی آن کار می کنم، در واقع کمانچه ی باس پیش از من هم موجود بوده و بنده طبق ذهنیتی که از یک ساز باس داشتم این ساز را انتخاب و احیا کردم.»

وی در پاسخ به سوالی دربارهٔ ی اینکه در بعضی رسانه ها گفته و نوشته شده که «بم کمان» ابداع علی قمصری هست، و در بعضی دیگر اسم مصباح قمصری ذکر شده، توضیح داد و افزود: «این اشتباهی ست که در چند خبرگزاری تکرار شد و علی هم به این رسانه ها گوشزد کرد که این اشتباه تکرار نشود، البته ابداع یک ساز چندان مسئله ی مهم و جدی ای نیست. مهم تفکری است که از طریق سیم و چوب ساز ارائه میشود.»

این نوازنده دربارهٔ ی تفکری که سبب احیای «بم کمان» شد، گفت: «ببینید ما فراموش کرده ایم که ساخت ساز وسیله بوده است نه هدف. سازی که بدون تفکر خاص ساخته شده باشد تکه چوبی بیش نیست. باید اول دید سازی مثل بم کمان چه نقشی در گروه نوازی را دنبال می کند. هدف تفکر ساخت و نوازندگی بم کمان، افزودن صدایی در محدوده ی بم است که بطور خلاصه با وجود تاثیر گذاری توجه مخاطب رو به خود جلب نکند. در نتیجه ی افزودن چنین صدایی موسیقی بدون اینکه مبتلا به شلوغی شود، حجم بیشتر خواهد داشت. متاسفانه هدف سازسازان امروز صرفا ابداع یا ساخت سازی خوش صداست. خوش صدایی کاملا نسبی ست و معیار های زیبایی متغیر. سازهایی مثل فاگوت یا توبا یا بسیار سازهای دیگر را در نظر بگیرید. کمتر کسی پیدا می گردد که بگوید صدای این سازها زیباست، ولی اگر این سازها از  ارکستر سمفونیک حذف شوند، صدادهی ارکستر مشخصا ناقص می گردد. به بیان دیگر، ارکستر متشکل از سازهای خوشصدا، لزوما صدا دهی خوبی نخواهد داشت، بلکه صداها باید در تکمیل یکدیگر ساخته شوند.  بم کمان هم صدای تک نوازی زیبایی ندارد و در همنوازی است که معنا پیدا می کند.»

مصباح قمصری دربارهٔ نوازندگی ساز باس خاطرنشان کرد: «نوازندگی ساز باس در موسیقی دستگاهی ما متاسفانه تا به امروز تخصص مستقلی نداشته، یعنی به طور مثال استادی نبوده که تارباس (که یکی از متداول ترین سازهای بم ماست) را تدریس کند. نوازندگان این ساز عموما نوازنده ی تار می باشند. برای من پرداختن به خط باس مستلزم تفکر و تخصص مستقلی ست که طی این سالها برروی آن کار کرده ام و بخشی از این پژوهش  هم در قالب مقاله ای به زودی منتشر خواهد شد.»

منبع: موسیقی Musiceiranian.ir