پیشگیری از بیماری‌های پوستی و چشمی

در این هشدار از مردم تمام استان‌های کشور خواسته شده بود برای کاهش عوارض اشعه ماورای بنفش هنگام تردد در فضای آفتابی حتما از عینک آفتابی استفاده کنند،

کرم ضد آفتاب بزنند و ضمن اجتناب از ماندن طولانی در محیط بیرون، از کلاه و لباس مناسب استفاده کنند.

یک سال بعد از این هشدارها که اتفاقا تا اواسط تیرماه هم کم‌و بیش ادامه یافت، وزارت بهداشت از تجهیز استان‌های کشور به‌شبکه سنجش پرتو فرابنفش خبر می‌دهد.

به گفته رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، به‌منظور سنجش پرتو فرابنفش در تمام استان‌ها با سازمان انرژی اتمی توافق‌نامه‌ای امضا شده تا به این ترتیب تمام استان‌های کشور به یک شبکه سنجش مجهز شوند و اطلاعات این شبکه در سامانه اطلاعات بهداشت محیط کشور قرار گیرد و اطلاعات مربوط به پرتو فرابنفش در هر استان به طور روزانه در اختیار مردم قرار گیرد.

این دستگاه‌های سنجش، شاخص پرتو فرابنفش خورشید را اندازه‌گیری کرده و با اعلام این شاخص‌ها مردم می‌توانند از وسایل حفاظتی مناسب مانند عینک و کلاه استفاده کنند.

کاظم ندافی به ایسنا می‌گوید: دستگاه‌های سنجش، شاخص پرتو فرابنفش خورشید را اندازه‌گیری کرده و با اعلام این شاخص‌ها مردم می‌توانند از وسایل حفاظتی مناسب مانند عینک و کلاه استفاده کنند.

به گفته رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، اکنون تعداد دستگاه‌های سنجش پرتو فرابنفش که در کشور به کار گرفته می‌شود، محدود است، اما ندافی تاکید می‌کند که با همین دستگاه‌های محدود نیز اطلاعات روزانه این مبحث در اختیار مردم قرار می‌گیرد.

حفاظت از اشعه ماورای بنفش، چرا؟

۸۰ درصد تشعشعات موجود در فضا که می‌تواند حتی برای سلامت انسان مضر باشد، منشأ طبیعی دارد و یکی از این منابع طبیعی خورشید و خصوصا پرتو ماورای بنفش موجود در نور آن است.

پرتو ماورای بنفش دارای سه سطح است که نوع Bو Cآن از سوی لایه ازن جذب شده، اما نوع A آن کهUVA نامیده می‌شود، از لایه ازن رد شده و مستقیم به زمین می‌رسد.

علی گورانی، کارشناس مسوول برنامه بهداشت پرتوهای مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با این توضیحات به جام‌جم می‌گوید: بیش از ۷۰ درصد مشکلات پوستی و چشمی شایع در کشور ناشی از پرتوهای ماورای بنفش خورشیدی است و از این جهت حفاظت چشم و بدن از این اشعه بسیار اهمیت دارد.

در ایران سرطان پوست در مردان اولین و در زنان دومین سرطان شایع است و طبق گزارش کشور ثبت موارد سرطانی در سال ۱۳۸۷ در فهرست ۱۰ سرطان شایع کشور براساس جمع کل زن و مرد، سرطان پوست رتبه اول را دارد.

گورانی با تاکید بر این آمارها به شاخصی به نام مدار آب مروارید که به کشورهای دارای موارد زیاد شیوع مشکل آب مروارید چشم اطلاق می‌شود، اشاره و اظهار می‌کند: با وجود چنین مشکلات پوستی و چشمی مردم باید نسبت به میزان اشعه ماورای بنفش در روزهای گرم سال و چگونگی محافظت از آن آگاه باشند.

به اعتقاد او، اگر این شاخص در حد هشدار باشد و برای مثال مدیر مهدکودکی قصد دارد بچه‌ها را در ساعت ۱۱ همان روز به پارک ببرد یا باید برنامه را منتفی کند یا باید این مساله را که کودکان در معرض مستقیم نور آفتاب نباشند، حتما مد نظر قرار دهد.

کارشناس مسوول برنامه بهداشت پرتوهای مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با اشاره به این‌که شاخص‌هایی مانند زمان، مکان جغرافیایی، پوشش ابر، زاویه تابش نور خورشید و ارتفاع در شدت خطر این اشعه موثر است، به ضرورت تجهیز استان‌های کشور به شبکه سنجش پرتو فرابنفش و اعلام روزانه آن تاکید و اظهار می‌کند: از آنجایی که در کشور به این موضوع پرداخته نشده و مردم آموزش‌های لازم را دریافت نکرده‌اند، در نتیجه ممکن است آسیب‌های جدی در این خصوص متوجه آنها باشد.

شاخص هشدار پرتو ماورا ی بنفش

شاخص اشعه ماورابنفش در یک طیف شدت از یک تا ۱۱ درجه‌بندی می‌شود و اگر بین یک و دو باشد، بی‌خطر، بین سه تا پنج کم‌خطر، بین شش تا هفت دارای خطر زیاد و بین هشت تا ۱۰ خطر بسیار زیاد و شاخص ۱۱ نشانه خطر بسیار شدید این اشعه است.

برهمین اساس کارشناس بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت با اشاره به درجه‌بندی شاخص تابش اشعه ماورای بنفش و چگونگی حفاظت مردم در هر کدام از این شاخص‌ها می‌گوید: در پرتوگیری کمتر از دو باید از عینک و کرم‌های ضدآفتاب استفاده شود.

این حداقل حفاظتی است که می‌توان داشت. در شاخص سه تا پنج استفاده از عینک، کرم و کلاه ضروری است و هر کدام از وسایل باید شرایط خاص خود را داشته باشند.

گورانی ادامه می‌دهد: در پرتوگیری‌های زیاد، خیلی زیاد و بیش از حد زیاد باید از عینک، کرم ضدآفتاب، کلاه و چتر استفاده شود. نکته قابل توجه آن است که در پرتوگیری‌های بیش از حد زیاد (بزرگ‌تر از ۱۱) توصیه می‌شود که افراد تا حد امکان از منزل خارج نشوند، بویژه از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۶ بعدازظهر و در صورت خروج از منزل نیز باید حفاظت‌های لازم را انجام دهند.

او با رد مباحثی چون گرم کردن بازار فروش کرم‌های ضدآفتاب با اعلام چنین هشدارهایی می‌گوید: وزارت بهداشت به مردم نسبت به حفاظت خود از پرتو اشعه ماورای بنفش هشدار می‌دهد و هیچ وسیله حفاظتی خاصی را معرفی نمی‌کند، درواقع این هشدارها تنها برای حفظ سلامت شهروندان مطرح می‌شود.

اولویتی به نام سلامت شهروندان

سال گذشته که بحث هشدار نسبت به پرتو ماورای بنفش مطرح شد بسیاری از کارشناسان به نبود متولی مشخص در این خصوص و تعلل در آگاه کردن مردم تاکید داشتند، با این تفاسیر و با اعلام خبر تجهیز استان‌های کشور به شبکه سنجش پرتو فرابنفش از سوی وزارت بهداشت می‌توان امیدوار بود که این وزارتخانه با حضور مستقیم در این بحث و وارد کردن سازمان‌های مربوط به بحث، بتواند به وظایف خود به عنوان بالاترین ارگان مسوول در سلامت شهروندان بپردازد.

براین اساس می‌توان در کنار اطلاع‌رسانی نسبت به مضرات این اشعه با عملیاتی کردن تجهیز استان‌های کشور به شبکه سنجش پرتو فرابنفش و اعلام میزان آن به سلامت شهروندان توجه بیشتر داشت.

مستوره برادران نصیری – گروه جامعه