آکنه در بارداری

آکنه در بارداری

«هرگز در نوجوانی دچار آکنه یا جوش های پوستی نشده بودم اما در ۳ ماهه سوم بارداری، ناگهان جوش های سرسیاهی روی صورتم ظاهر شد. خیلی نگران شدم…

نمی دانستم این مساله طبیعی است یا نه… همیشه شنیده بودم پوست و موی خانم ها در دوران بارداری زیبا می شود اما این موضوع در مورد من صدق نمی کرد. به متخصص زنان و بعد پوست مراجعه کردم و گفتند که به آکنه بارداری مبتلا شده ام. تجربه تلخی بود. به جای آنکه از دوران بارداری ام لذت ببرم، مرتب جلوی آینه مشغول وررفتن جوش ها بودم. اطرافیان می گویند از بس استرس دارم به این روز افتادم. لطفا راهنمایی ام کنید. برای بهبود هرچه سریع تر چه کنم؟» این جمله ها بخشی از نامه خانم بیتا به دفتر هفته نامه بود. امیدواریم نظر کارشناسان «سلامت» برای این خانم و تمام خوانندگان عزیز مفید باشد.

● نگاه متخصص زنان

دکتر ابوالفضل مهدی زاده استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران می گوید:

آکـنه بـارداری

به درمـان نـیـاز نـدارد

▪ همیشه شنیده ایم که می گویند پوست و موی خانم ها در دوران بارداری بهتر می شود. حتی می گویند آکنه خانم ها، در دوران بارداری فروکش می کند. پس چطور برخی خانم ها از مشکلات پوست و مو در این دوران شکایت می کنند؟

این مساله عمومیت ندارد. حالت های بارداری در هر خانم و حتی از یک بارداری تا بارداری دیگر متفاوت است و نمی توان آن را به عنوان یک قانون کلی به تمام خانم ها در هر شرایطی تعمیم داد.

▪ چرا برخی خانم ها در دوران بارداری دچار آکنه می شوند؟

چون در دوران بارداری تغییرات عمده هورمونی داریم. در این دوران در بدن جنین، بافت جفت و مادر هورمون های بسیاری ساخته می شود و میزان پروژسترون، آندروژن و استروژن به شدت بالا می رود. غده فوق کلیوی مادر نیز تولید آندروژن و کورتیزون را افزایش می دهد و همه این مسایل روی هم محیط هورمونی بسیار مناسبی برای تغییرات شدید پوست و مو به وجود می آورد.

▪ اما تغییرات هورمونی چه ارتباطی با آکنه دارند؟

در دوران بارداری هورمون های مردانه یا همان آندروژن افزایش می یابند. گیرنده های این هورمون در پوست بالاست. وجود بالای سموم روی پوست به خصوص در دوران بارداری و ترکیب این دو با هم باعث ایجاد آکنه می شوند.

▪ آیا تمام خانم هایی که دچار آکنه می شوند، در نوجوانی هم به آکنه مبتلا بوده اند؟

نه، برخی خانم ها هرگز مبتلا نبوده اند و در دوران بارداری به آن مبتلا می شوند. معمولا آکنه افرادی که قبل از بارداری به آکنه مبتلا بوده اند، در دوران بارداری فروکش می کند اما گاهی نه تنها این اتفاق نمی افتد، بلکه در برخی افراد که هرگز مبتلا به آکنه نبوده اند، جوش های آکنه بروز می کند. نکته قابل توجه اینکه گاهی خانم ها هرپس بارداری را با آکنه اشتباه می گیرند. هرپس بارداری نوعی ضایعه پوستی است که با خارش همراه است و نه تنها در صورت بلکه در بدن هم ظاهر می شود. عامل آن هم ضعیف شدن سیستم ایمنی مادر در دوران بارداری است و بیماری با ختم بارداری بهبود می یابد.

▪ آیا آکنه بارداری هم مثل هرپس موقتی است و با زایمان بهبود می یابد؟

بله، آکنه بارداری و بسیاری تغییرات پوستی دیگر در این دوران مثل ریزش مو موقتی هستند و بعد از خروج جفت از بدن مادر و ایجاد تعادل در هورمون ها به حالت اول بازمی گردد مگر آنکه مادر قبل از بارداری درمانی برای آکنه دریافت می کرده که این درمان باید بعد از زایمان هم ادامه یابد.

▪ پس نیازی به درمان آکنه بارداری نیست؟

نه، درمان های معمول آکنه به خصوص داروهای آنتی آندروژن در دوران بارداری نباید مصرف شوند زیرا روی جنین اثر منفی می گذارد. برخی متخصصان پوست از پمادهای موضعی استفاده می کنند که البته موثر نیست و توصیه می شود خانم های باردار این درمان ها را انجام ندهند. بهترین توصیه، کاهش مصرف موادغذایی پرچرب است.

● نگاه متخصص پوست

دکتر محمدعلی نیلفروش زاده رییس مرکز تحقیقات سلول های بنیادی می گوید:

لـیـزر درمـانی در بـارداری مـمـنـوع اسـت

▪ آیا به وجود آمدن جوش های صورت در یک خانم باردار شایع است؟

بله، در اوایل بارداری در بعضی خانم ها آکنه یا جوش صورت بسیار آزاردهنده است به خصوص خانم هایی که در زمان عادت ماهیانه جوش های صورتشان افزایش می یابد اما جالب اینکه آکنه خانم هایی که همیشه آکنه دارند، در اوایل بارداری بهتر می شود. البته این موضوع عمومیت ندارد. به هر حال با اینکه آکنه یک مشکل شایع در دوران بارداری است، بهتر است بدون درمان رها نشود تا از بروز عوارض آن پیشگیری شود. برخی درمان های آکنه در بارداری ممنوع است. مصرف داروهای موضعی مثل آزلاییک اسید و بنزوییل پروکسید می تواند مفید باشد ولی بهتر است از مصرف داروهای خوراکی اجتناب شود. مصرف رتینوییدهای موضعی در اوایل بارداری ممنوع است. ترکیب های سالیسیلیک اسید اغلب توصیه نمی شود و آکوتان داروی موثر در درمان آکنه های شدید هم به دلیل آثار سوء و شدید روی جنین طی بارداری اصلا نباید مصرف شود.

▪ بعضی از خانم ها می پرسند در دوران بارداری می توان برای درمان جوش از لیزر استفاده کرد؟لیزر های مختلفی از جمله لیزر فراکشنال برای بهبود پوست مبتلایان به آکنه انجام می شود اما لیزر با اینکه به نظر جوش ها را بهتر می کند، درمان اصلی آکنه نیست و کاربرد آن برای رفع جای جوش ها و التهاب ناشی از آنهاست. برای آکنه های شدید درمان های خوراکی و موضعی مختلفی وجود دارد ولی خیلی از آنها بهتر است در بارداری انجام نشود. کلا انجام لیزردرمانی برای افراد باردار، کسانی که حساسیت زیادی به نور دارند و مبتلایان به بدخیمی ها و عفونت ها به هیچ وجه توصیه نمی شود.: پس خانم های بارداری مانند این خواننده ما چه باید بکنند؟توصیه ما به خانم های باردار این است که برای بهتر شدن جوش هایشان رژیم غذایی درستی داشته باشند که در آن ترکیب های روی و ویتامین A، B، کروم و اسیدهای چرب و فیبرها باشد. از مصرف الکل، کافئین، شکر و غذاهای چرب باید اجتناب کنند. مراقبت های معمول پوستی و شستشوی منظم نیز کمک کننده است. استفاده از یک صابون ملایم و پاک کردن چربی اضافی پوست اغلب به بهبود کمک می کند. از محلول های موضعی که پزشک توصیه کرده، استفاده کنند و مهم تر از همه اینکه جوش ها را دستکاری نکنند. تغییرات هورمونی و این دوره تمام می شود اما دستکاری شما می تواند پوستتان را برای همیشه خراب کند. به جای اینکه مدام به جوش ها فکر کنید، از این زمان باقی مانده تا تولد کودک استفاده کنید و لذت ببرید زیرا شاید روزها و هفته های نخستین تولد او آنقدر وقتگیر باشد که مجال تماشای خود در آینه را هم نداشته باشید.

▪ کسانی که برای رفع جای جوش لیزر می شوند باید ویژگی خاصی داشته باشند یا همه می توانند این کار را انجام دهند؟لیزر فراکشنال و انواع دیگر به شرطی برای شخص مفید هستند که پزشک آنها را کاندید مناسبی دانسته باشد. در این صورت بهبود واضح قوام و ترکیب پوست پس از جلسه لیزر درمانی حاصل می شود. ریسک کمتر عوارض این روش در مقایسه با روش های مختلف دیگر و هزینه مناسب، نباید باعث شود افراد بدون نیاز و صلاحدید پزشک آن را انجام دهند. کاربرد لیزر در درمان اسکار (آکنه، جراحی، سوختگی)، لک پوستی، منافذ باز پوست و خطوط کشش پوستی است و محدودیت سنی هم ندارد. تمام افراد بالای ۲۰ سال می توانند زیر نظر پزشک در صورت نیاز از لیزردرمانی استفاده کنند.

▪ تعداد جلسه ها برای رفع جای جوش چقدر باید باشد؟معمولا طول دوره لیزر درمانی ۵ ۳ جلسه است که البته این دوره بنا به تشخیص پزشک و نوع مشکل فرد متفاوت خواهد بود.

▪ آمادگی هم می خواهد؟قبل از شروع لیزردرمانی و در فواصل دوره های درمان بیمار موظف است از داروهای خاصی که پزشک تجویز می کند، استفاده کند تا پوست او برای انجام لیزردرمانی آماده باشد. از جمله نکته های مهم بعد از لیزردرمانی مواجه نشدن با نور مستقیم خورشید در زمانی است که پوست ملتهب است. در این دوره بیمار باید از کرم های ضدآفتاب مناسب استفاده کند. قبل از لیزر درمانی بیمار باید پزشک را از وضعیت بیماری و جسمانی خود کاملا آگاه و ۲ هفته قبل از لیزر درمانی، از مصرف کرم ها و داروهایی که باعث التهاب پوست می شود و برنزه شدن، خودداری کند.

▪ بعد از لیزر چه توصیه هایی به افراد می شود؟محل لیزر شده را باید بلافاصله با استفاده از کیسه یخ خنک کرد و از کرم زینک اکساید روی محل استفاده کرد. این کرم بعد از لیزر روزی ۵ ۴ بار تا زمان برطرف شدن التهاب و قرمزی استفاده می شود. ضدآفتاب باید مرتب هر ۳ ساعت یک بار تکرار و در بین دو جلسه درمان از داروهای تجویز شده پزشک استفاده شود.

● نگاه روان شناس

تاثیر استرس بر آکنه

دکتر پروین ناظمی

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی

آکنه بارداری مساله ای نیست که تمام خانم ها درگیر آن باشند بنابراین نمی توان گفت این بیماری فقط تحت تاثیر تغییرات هورمونی طبیعی دوران بارداری قرار دارد. به نظر می رسد متهم اصلی، استرس مادر و واکنش بدن او به تحریکات بیرونی عصبی و اثری باشد که بر هورمون های بدن می گذارد.

برای خانم های بارداری که استرس بالایی دارند و شاید این استرس باعث بروز مشکلاتی نظیر آکنه در آنها شده باشد چند توصیه دارم:

۱. از سیستم های حمایتی عاطفی و عملی استفاده کنید. همسر خانم باردار باید از نظر عاطفی و اقتصادی او را حمایت کند. اگر خانم باردار دچار مشغولیت های ذهنی در مورد آینده فرزند شده است، باید آن را با همسر خود در میان بگذارد و همسر و نزدیکان او را حمایت کنند.

۲. روابط مناسب را ادامه دهید. برقراری ارتباط تلفنی یا نزدیک با افرادی که احساس های خوشایندی منتقل می کنند، در کنترل استرس موثر است.

۳. بخندید. خنده فرد را از فضای استرس زا دور می کند. گفتن نکات طنز یا حتی دیدن یک فیلم کمدی می تواند تا حد زیادی سبب خوشحالی خانم باردار شود. خنده سبب ریلکس شدن عضلات صورت شده و در کنترل استرس موثر است.

۴. ورزش کنید. یک خانم باردار قرار است فرزندی را به دنیا آورد و او را تربیت کند. پس باید سالم و اعتماد به نفس بالایی داشته باشد.

نگاه متخصص پوست

تاثیر آرایش بر آکنه

دکتر منصور نصیری کاشانی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

عوامل ایجاد آکنه، مختلف هستند. گاهی تاثیر برخی عوامل در برخی افراد پررنگ تر از سایر علل است. آکنه به طور کلی ۴ عامل اصلی دارد:

باکتری آکنه ای: جمعیت این باکتری در دوره های مختلف کم و زیاد می شود. در دوران بارداری به دلیل اینکه سیستم ایمنی ضعیف می شود، جمعیت برخی باکتری ها از جمله باکتری آکنه ای افزایش می یابد.

هورمون ها: نوسان های هورمونی با نفع هورمون های مردانه باعث شعله ور شدن آکنه های قبلی یا بروز آکنه جدید می شود.

ترشح چربی یا سبوم: در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی ممکن است ترشح سبوم یا چربی زمینه ای پوست دچار تغییر شود و آکنه را شعله ور کند.

کرم های آرایشی: آکنه ای که در اثر مصرف کرم های آرایشی بروز می کند به آکنه زیبایی معروف است. با توجه به اینکه این خانم ابتدا کومدون زده اند، به طور حتم آکنه زیبایی دارند. برخی کرم ها به خصوص کرم های چرب، کومدوژن هستند.

برای درمان آکنه، معمولا توصیه می شود خانم باردار از محلول های موضعی ای استفاده کند که جذب بالایی ندارد و برای جنین مشکل ساز نخواهد بود. محلول اریترومایسین مناسب است. مصرف داروهای خوراکی و استفاده از برخی ژل ها و کرم ها توصیه نمی شود. اگر خانمی در دوران بارداری دچار آکنه شود، باید از ضدآفتاب های فاقد چربی و غیرکومدوژن استفاده کند. این خصوصیات روی ضدآفتاب ها درج شده است. شستن صورت با ژل های پاک کننده که pH نزدیک به پوست دارند (۵/۵) و استفاده روزانه از کرم مرطوب کننده غیرکومدوژن هم می تواند به بهداشت بهتر پوست کمک کند.

● نگاه کارشناس تغذیه

تاثیر تغذیه بر آکنه

خدیجه رحمانی

عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات تغذیه کشور

در مورد ارتباط تغذیه با آکنه و آکنه بارداری تحقیقات ضد و نقیضی وجود دارد. برخی مطالعه ها این ارتباط را تایید کرده اند و برخی دیگر نه. البته این موضوع تا حد زیادی به نوع تحقیق و نوع موادغذایی به کار رفته نیز بستگی دارد. مثلا برخی مطالعه ها نشان داده که شکلات در بروز یا تشدید آکنه موثر است و برخی دیگر این موضوع را رد کرده اند، اما در مجموع مرور تحقیقات ۴۰ ساله نشان داده در جوامعی که رژیم غذایی گیاهی دارند، افراد کمتر به آکنه دچار می شوند و اینکه ۸۰ درصد خانم های مبتلا به آکنه متابولیسم گلوکز غیرطبیعی دارند یعنی رژیم غذایی شان پرکربوهیدرات است.

تغییرات هورمونی دوران بارداری و وراثت، قطع مصرف قرص های ضدبارداری، استفاده از لوازم آرایشی و مصرف برخی داروها در کنار نوع تغذیه سرشار از قند و چربی در بروز آکنه موثرند.

به تمام افرادی که دچار آکنه هستند، توصیه می شود در برنامه غذایی شان روزانه ۲۰ تا ۳۰ گرم فیبر بگنجانند. این فیبر در سبزی و میوه ها و غلات سبوس دار موجود است. داشتن رژیم غذایی کم چرب و مصرف نکردن غذاهای سرخ شده، ایجاد محدودیت در دریافت نمک و حذف غذاهای کنسروی که بعضا چرب هستند، نوشابه، آبنبات و شیرینی و شکلات می تواند در پیشگیری یا بهبود آکنه موثر باشد. افراد مبتلا لازم است زیر نظر پزشک مکمل کروم، امگا۳، کلسیم، ویتامین A و ۶ B دریافت کنند.


آخرین مقالات آفتاب

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.