آیا باید قرآن را با حزن خواند؟

آیا روایت «قرآن با حزن نازل شده و با حزن بخوانید» صحیح است؟ سندش چیست و چرا؟ آیا با نشاط و شیرینی کلام خدا منافات ندارد؟

خواندن خیلی از نامه‌های شیرین معشوق، با حزن شیرین‌تر می‌شود.

قرآن کریم، کلام الله است که شامل تبیین حقایق عالم هستی، معرفی مبدأ و معاد و مبرهن نمودن آن و نیز چه باید کردها و چه نباید کردها برای رشد یافتن و رسیدن می‌باشد. لذا قصه‌هایش نیز سراسر حکمت‌های نظری و عملی می‌باشد.

کتاب انسان شناسی، جامعه شناسی، اخلاق و قانون است. کتاب دوست شناسی و دشمن شناسی است و… . لذا نه یک کتاب سرود نشاط آور است و نه یک کتاب شعر غمناک. از این رو نسبت به چگونگی قرائت و تلاوت قرآن کریم و انعکاس کلام خدا از زبان بنده، چه برای خودش و چه برای دیگران، دستور العمل‌های متفاوتی در قرآن و احادیث آمده است که رعایت همه‌ی آنها لازم بوده و سبب انتفاع بیشتر می‌گردد. به عنوان مثال (تعابیر قید شده در آیات و احادیث):

*- قبل از آغاز تلاوت استغاذه کنید (از شر شیطان به خدا پناه برید).

*- با وضو و طهارت باشید و با مسواک راه قرآن را تطهیر و خوش بود کنید.

*- قرآن را بیاموزید و به دیگران نیز یاد دهید.

*- به هنگام قرائت یا تلاوت قرآن کریم کاملاً سکوت کنید و گوش فرا دهید.

*- به هنگام تلاوت قرآن کریم در آیه‌ها، مضامین و مفاهیم آن تفکر و تدبر کنید. حضرت علی علیه السلام می فرمایند: قرائتی که در آن تدبر نباشد، سودی ندارد.

*- خانه‌های خود را با تلاوت قرآن نورانی کنید.

*- با قرآن مأنوس شوید و آن را مهجور نگردانید.

*- با صوت خوش قرآن بخوانید و … .

و البته از همه مهم‌تر، تدبر و تفکر در آیات و نیز ایمان به قرآن است. پیامبر اعظم فرمودند: ««ربّ تال للقرآن و القرآن یلعنه؛[یعنی]: پروردگار من! چه بسیار کسانی که قرآن را تلاوت می ‎کنند، در حالی که قرآن بر آن ‎ها لعن و نفرین می فرستد». (میزان الحکمه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ج ۸، ص ۹۰)

دنیا دار فراغ است و نه دار قرار. انسان در این دنیا مسافر و قرآن کریم تبیین‌ها و دستورالعمل‌های طی طریق است و مسافر تا به مقصد نرسد و در کنار محبوب آرام نگیرد، محزون است

و البته یکی از رهنمودها نیز این است که قرآن را با حزن بخوانید.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «ان القرآن نزل بالحزن فاذا قرأ‌نموه فابکوا فان لم تبکوا فتباکوا؛ [یعنی]: به راستی قرآن همراه با حزن نازل شده است، بنابراین، هنگامی که قرآن می خوانید گریه کنید و اگر گریه نکردید حالت گریه را به خود بگیرید.» (جامع الاخبار، قم، انتشارات رضی، چاپ دوّم، ص ۴۹)

توضیح:

در مورد واژه‌ی «حزن» در این حدیث تعابیر متفاوتی وجود دارد. اما یک اصل ثابت برقرار است که منظور خواندن با شادی و خنده نیست، هر چند که قرآن کریم نشاط آور نیز هست. اما معنای نشاط نیز الزاماً شادی و خنده نیست.

بدیهی است که تلاوت کننده، هر گاه به آیات وعده‌های مغفرت، رحمت و جنت الهی می‌رسد، امیدوار می‌شود و نشاط به او دست می‌دهد و هر گاه به آیات عذاب برسد، خوف به او دست می‌دهد. اما با یک نگاه گذرا نیز در این نزول با حزن و قرائت با حزن چند حکمت مشخص می‌گردد. مانند:

– دنیا دار فراغ است و نه دار قرار. انسان در این دنیا مسافر و قرآن کریم تبیین‌ها و دستورالعمل‌های طی طریق است و مسافر تا به مقصد نرسد و در کنار محبوب آرام نگیرد، محزون است.

کسی که قرآن می‌خواند، در محضر ربوبی قرار می‌گیرد و خود را مخاطب خداوند می‌نماید و خدا با آن سخن گوید. پس از یک سو در مقابل عظمت او به خشوع می‌افتد، جه از شوق و جه از خوف دلش می‌لرزد (وجلت قلوبهم) و از سوی دیگر مجذوب کلام محبوب شده و از فراف خود محزون می‌گردد

– قرآن کریم، کلام خدا و پیغام خالق کریم و رهنمودهای رب جلیل است. پس در دلی اثر می‌کند که مقابل او و کلامش خاشع باشد و خشوع همیشه با حزن همراه است.

– قرآن کریم بیان واقعیت انسان است. به عنوان مثال خبر می‌دهد که «ان الانسان لفی خسر». یعنی انسان همیشه اصل و فرع و سود و سرمایه را با هم می‌بازد. خوب چنین خبری هیچ نشاطی ایجاد نمی‌کند، بلکه نگرانی و حزن می‌آورد، و البته یک «مگر» هم دارد، «الا الذین امنوا و عملوا الصالحات …». تحقق این مگر نیز تلاشی مداوم می‌خواهد و توأم با نگرانی و خوف موفق نشدن است.

– جبرئیل نیز قرآن را با حزن نازل نموده است، چرا که می‌داند راه سعادت را برای انسان می‌آورد، اما اغلب جهالت و شقاوت را ترجیح می‌دهند و این قرآن را کنار و یا پشت سر می‌گذارند.

– قرآن کریم سراسر وعده‌ها و وعیدهای تخلف ناپذیر خداوند متعال است. وعده‌هایش امید می‌بخشد، اما تا محقق نشود، موجب خوشحالی نیست، جرا که به کسی تضمین داده نشده است. اما وعیدهایش نگران کننده است و وقتی انسان با حقایق عالم هستی و خودش و اعمالش در قرآن مواجه می‌شود، بیشتر نگران و محزون می‌گردد و حتی اگر مۆمن باشد، محزون فراق یار و دور بودن از وطن و مأوای جاوید خود است.

– کسی که قرآن می‌خواند، در محضر ربوبی قرار می‌گیرد و خود را مخاطب خداوند می‌نماید و خدا با آن سخن گوید. پس از یک سو در مقابل عظمت او به خشوع می‌افتد، چه از شوق و چه از خوف دلش می‌لرزد (وجلت قلوبهم) و از سوی دیگر مجذوب کلام محبوب شده و از فراف خود محزون می‌گردد.

طبقه بندی: مذهبی   |   تعداد بازدید: ۱۰۳ نفر   |   تاریخ انتشار: یکشنبه ۱۸ تیر
آخرین اخبار و جدیدترین مطالب در مورد , انده, تلاوت قرآن, حزن, خواندن قرآن, قرآن