گاهی موانع و مشکلاتی در زندگی انسان پدید می آید که سازگاری و در نتیجه تعادل روانی فرد را بر هم زده و شخص دچار تنش و ناراحتی می شود که می تواند منجر به بروز اختلالات شخصیتی در فرد شود.
اختلالات شخصیتی یکی از شایع ترین بیماری های جامعه کنونی است که به سبب آن، رفتار انسان در برخورد با محیط اطراف و حتی خود، دچار مشکل می شود.
بسیاری از مبتلایان به اختلالات شخصیتی از بیماری خود آگاهی ندارند و حتی در صورت آگاهی داشتن هم از آنجا که آن را سازگارانه می پندارند نه اختلال، نمی توانند علت بروز بیماری را درک و از پیشرفت آن جلوگیری کنند.
یک روانشناس بالینی در خصوص اختلالات شخصیتی گفت: اختلالات شخصیتی به رفتارها و تجربیات مداوم یک فرد گفته می شود که از استانداردهای فرهنگی دور بوده و در فرد بسیار نافذ و پایدار است.
دکتر ‘شهلا رحیمی’ افزود: اختلالات شخصیتی با توجه به مشابهت های توصیفی در سه گروه تقسیم بندی می شوند، گروه اول شامل اختلالات شخصیتی ‘پارانویید’، ‘اسکیزویید’ و
‘اسکیزوتایپال است که افراد مبتلا به این اختلالات اغلب عجیب و غریب به نظر می رسند.
وی اظهار داشت: گروه دوم شامل اختلالات شخصیتی ضد اجتماعی، مرزی، نمایشی و خودشیفته است که افراد مبتلا به این اختلالات اغلب هیجانی و نمایشی یا آشفته به نظر می رسند.
این استاد دانشگاه گفت: گروه سوم نیز شامل اختلالات شخصیتی اجتنابی، وابسته و وسواسی است که افراد مبتلا به این اختلالات اغلب مضطرب یا هراسان به نظر می رسند.
رحیمی افزود: اختلال شخصیتی ‘پارانویید’ افرادی را شامل می شود که بسیار بدبین بوده و دارای سوء ظن شدید هستند.
وی با بیان اینکه مبتلایان به اختلال شخصیتی ‘اسکیزویید’ اغلب دوری گزین، بسیار منزوی بوده و با هیچکس ارتباط برقرار نمی کنند، گفت: مبتلایان به اختلال شخصیتی
‘اسکیزوتایپال’ نیز، با پایبندی به اوهام و عقاید پوچ، رفتار و گفتار عجیب و غریب دارند.
این روانشناس بالینی افزود: اختلال شخصیت مرزی شامل افرادی است که در مرز سلامتی و جنون بوده و فاقد ثبات عاطفی و فکری هستند.
وی ادامه داد: در مبتلایان به این نوع اختلال رفتارهای خودکشی، خودزنی و بزهکارانه بیشتر دیده می شود.
رحیمی، با اشاره به اینکه اختلال شخصیتی ضد اجتماعی مربوط به افرادی است که ممکن است قاتل و کلاهبردار باشند، اظهار داشت: این افراد هیچگاه نترسیده، از عمل خود دچار اضطراب نشده و از مجازات عبرت نمی گیرند.
وی افزود: اختلال شخصیتی نمایشی مربوط به افرادی است که رفتارهای نمایشی و اغواگرایانه و هیجانات زیادی از خود نشان می دهند.
رحیمی، با بیان اینکه اختلال شخصیت خودشیفته شامل افرادی است که خود را برتر از دیگران دانسته و ضمن تحقیر دیگران، انتظار تحسین فراوان دارند، یادآور شد: اختلال شخصیتی اجتنابی نیز، مربوط به افرادی است که از طرد شدگی توسط دیگران واهمه داشته و لذا با کمتر کسی صمیمی می شوند.
دکتر ‘حسین اسدبیگی’ کارشناس آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی نیز با اشاره به سن شروع اختلالات شخصیتی در فرد گفت: سن شروع اختلالات شخصیتی بیشتر در جوانی و یا اوایل بزرگسالی است.
وی با اشاره به درصد شیوع ابتلای افراد جامعه به این دسته از بیماری های روانی، افزود: اختلالات شخصیتی پارانویید حدود پنج درصد، اسکیزوتایپال سه درصد، اسکیزویید ۵/۷ درصد، مرزی یک تا دو درصد، ضداجتماعی سه درصد در مردان و در زنان یک درصد، نمایشی دو تا سه درصد، خود شیفته یک درصد و وابسته ۵/۲ درصد افراد هر جامعه ای را شامل می شود.
اسدبیگی اظهار داشت: میزان شیوع اختلال شخصیتی وسواسی نیز در هر جامعه ای در مردها بیشتر از زنان دیده می شود.
وی گفت: اختلالات شخصیتی با اظهارات خود فرد، اطرافیان و در نهایت از طریق انجام تست قابل تشخیص است.
وی افزود: متاسفانه درمان اختلالات شخصیتی همواره با مقاومت جدی مبتلایان به خصوص در صورت پذیرش و تایید بیماری توسط خود بیمار رو به رو بوده و به سختی امکان پذیر است.
دکتر ‘ژاکلین گلدیان’ یک روانپزشک نیز در خصوص درمان مبتلایان به اختلالات شخصیتی،گفت: درمان اختلالات شخصیتی از دو طریق درمان دارویی و غیردارویی تحت نظر روانپزشک انجام می شود.
وی افزود: درمان های غیردارویی اختلالات شخصیتی شامل روان درمانی، گروه درمانی و خانواده درمانی است و اگر مبتلایان تحت شرایطی از بیماری خود ناراضی باشند، احتمال موفقیت در درمان بیشتر است.
گلدیان اظهار داشت: درمان دارویی اختلالات شخصیتی از طریق داروهای ضد اضطراب و مهار کننده پرخاشگری نیز انجام می شود اما این روش درمانی به شرط همکاری بیمار در مصرف دارو می تواند موثر باشد.
وی یادآور شد: اختلالات شخصیتی بیماری مایوس کننده ای است به گونه ای که سبب می شود این نوع بیماران آسیب بیشتری نسبت به بیماران روان پریش به جامعه وارد کنند.
دکتر ‘مسعود محمدی’ یک روانشناس نیز در خصوص راه های پیشگیری از ابتلا به اختلالات شخصیتی گفت: رفاه، اشتغال و شرایط مطلوب آموزشی که باید توسط مسئولان کشور تامین شود و بویژه بهداشت روان نقش موثری در پیشگیری از ابتلا به اختلالات شخصیتی دارد.
وی افزود: سلامت تنها در زمینه حفاظت ها و مراقبت های جسمانی به تنهایی کافی نیست، بلکه براساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، انسان سالم انسانی است که از نظر سواد، مهارت های زندگی، شغل، داشتن سلامت جسمانی و سلامت روانی دارای کمبود قابل توجهی نباشد.
محمدی اظهار داشت: مهم ترین دوره ای که باید در آن بهداشت روان را کاملا منظور کرد، دوره پیش از دبستان است که پایه های اصلی رشد روانی در آن دوره بنا نهاده می شود.
این روانشناس افزود: ضمن توجه به بهداشت روان در دوره حساس رشد پیش از دبستان، در هر دوره ای از زندگی انسان همچون دوران تحصیل، ازدواج، محیط کار و مهاجرت به بهداشت روان نیازمندیم.
وی گفت: مهم ترین وظیفه مسئولان برای ارتقای سطح بهداشت روان در جامعه و در نتیجه کاهش بروز اختلالات شخصیتی، افزایش آگاهی مردم از نشانه های سلامت روان از طریق رسانه های گروهی، مراکز مشاوره خانواده، فرهنگسراها و سازمان های اجتماعی با تهیه بروشورها، کتب، مقاله ها و برگزاری سخنرانی های آگاه کننده است.
محمدی افزود: بخش دیگر بهداشت روان شامل کاهش ترس مردم از مواجهه با بیماری های روانی و مراجعه به مراکز مشاوره است.
این روانشناس یادآور شد: بسترسازی فرهنگی، آموزش و آگاهی، ورزش به عنوان بخشی از زندگی و افزایش مهارت های مقابله با استرس نیز در ارتقای سطح بهداشت روان در جامعه و در نتیجه کاهش بروز اختلالات شخصیتی نقش موثری دارد.
تهرام/س.آ/۱۳۴۸
انتهای خبر / خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) / کد خبر ۸۰۰۹۶۷۳۶
ایرنا: خبرگزاری جمهوری اسلامی