گردآوری شده توسط مجله خانواده ممتاز نیوز
خسیس اگر تنها زندگی کند، دچار مشکلاتی میشود؛اما اگر ازدواج کند و نانآور و تکیهگاه خانواده باشد، خست او آسیبهای جسمی روانی و اخلاقی بسیاری به زن و فرزندانش میرساند و…..
خسیس کسی است که صفت منفی خست و بخل است. «فرهنگ بزرگ سخن» مینویسد: «بخل: اجتناب از خرج کردن مال هنگام نیاز داشتن به چیزی یا دریغ داشتن چیزی از دیگری است…
خسیس: دارنده حالتی داخلی که از خرج کردن پول یا دادن چیزی به دیگری احساس ناراحتی و در نتیجه اجتناب میکند.»در فارسی، معادل خساست را تنگچشمی و ناخنخشکی گذاشتهاند. در آثار ادبی و دینی ما، مطالب ارزندهای دربارهٔ بخل و ویژگیهای بخیلان و خسیسان آمده است.
سعدی در «گلستان» میگوید:
«مالی به مشقت فراهم آرند و به خست نگاه دارند و به حسرت بگذراند … سیم بخیل از خاک وقتی برآید که وی در خاک درآید.»
خسیس اگر تنها زندگی کند، دچار مشکلاتی میشود که برشمردیم. اما اگر ازدواج کند و نانآور و تکیهگاه خانواده باشد، خست او آسیبهای جسمی روانی و اخلاقی بسیاری به زن و فرزندانش میرساند . پیشوایان دین ما سفارش کردهاند مردی که ازدواج کرده و تشکیل خانواده داده است باید برای توسعه مالی و رفاهی زندگی خود تلاش کند و با بخیلی و خسیسی، اشخاص خانواده خود را در تنگنا قرار ندهد و به گرفتاری و خواری نکشاند. از نظر امام رضا(ع) واجب است که مرد برخوردار از نعمتهای مادی، زندگی خانواده خود را گشایش دهد.
امام صادق (ع) بیتوجهی به وضعیت اقتصادی خانواده را گناهی میداند که مرد باید در روز رستاخیز پاسخگوی آن باشد و مهمتر و شدیدتر اینکه پیامبر بزرگوار اسلام(ص) تأکید میکند: مردی که نیازهای زندگی اشخاص خانواده خود را برنیاورد و آنها را ضایع سازد ملعون است، یعنی از رحمت خداوند بسیار فاصله دارد.
از نظر روانشناسان، رگههای بخل شدید در بیماران خودشیفته، جامعهستیز و وسواسی – جبری دیده میشود. در این میان، کسانی که اختلال شخصیت وسواسی- جبری دارند بیش از بقیه خسیس و تنگچشم می باشند. «متن تجدید نظر شده راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی» یکی از نشانههای این اشخاص را چنین بیان میکند:
“ناخنخشکی نسبت به خود و دیگران. به اعتقاد آنها پول چیزی است که باید آن را برای فجایع آتی پسانداز کرد”
آرگایل در کتاب “روانشناسی پول” با استناد به دیدگاههای روانکاوی، کینهتوزی، لجبازی، خودسری و حساسیت افراطی به پاکیزگی و وظیفهشناسی را صفات همراه با خسیسی ذکر میکند و پیشینه مشکلات خانوادگی و احساس ناامنی شدید روانی را زیربنای آن میداند.
حال با این اوصاف این سوال در ذهن همه ما متبادر می گردد که :
چگونه میتوان پیش از انتخاب همسر، خسیس بودن مرد را تشخیص داد؟ بعضی معتقدند از نوع و میزان هدایا، پذیرایی کردن در رفت و آمدهای خانوادگی، هزینه کردن در دیدارهای دختر و پسر خارج از خانه و نیز، تحقیق از دوستان و آشنایان فرد، میتوان به این مقصود رسید.
وقتی میگویند خساست درد بیدرمان است حرف بیراهی نیست چون روانشناسان میگویند که خساست به هیچ وجه درمان نمیشود
همچنین برای بررسی خساست این پیشنهاد ها نیز ارایه می گردد:
اولا سوالاتی در مورد تامین سطح زندگی اینده(حتی برای تان مثال بزنند که برای نمونه زندگی شما را شبیه به سطح زندگی چه کسی تامین می کنند)، تامین نیازهای مالی تان، میزان گردش و تفریحی که به ان معتقدند، نحوه مدیریت مالی در زندگی مشترک، نقش و جایگاهی که برای پس انداز قایلند و .. را مورد بررسی دقیق قرار دهید.
ضمنا حتما حتما در میان دوستان واشنایان و همکاران و حتی نزدیکان ایشان تحقیق جدی انجام دهید و ببینید ایشان از لحاظ مادی دارای چه روحیاتی بوده و ضمنا ایا خسیس می باشند یا خیر؟
ببینید که ایشان چقدربه مسایل مالی اهمیت می دهند؟ چقدر پس انداز کردن در زندگی شان مهم است؟ ایا خرج کردنشان متناسب با وضعیت مالی شان است یا اینکه دست شان را محدود می گیرد و دایما سعی در صرفه جویی افراطی دارند؟
البته روانشناسان چون خسیس بودن را صفتی شخصیتی میدانند، شیوههای یاد شده را رد نمیکنند، اما در بهره گرفتن از روشهای دقیقتر ارزیابی شخصیت، از جمله به کار بردن آزمونهای معتبر، تأکید میورزند.
شاید بهترین کار برای داشتن زندگی راحت تن ندادن به ازدواج با آدمی خسیس باشد یعنی همان علاج واقعه پیش از وقوع. اما اگر به هزار و یک سبب زندگی با فردی خسیس نصیبمان شد اگر قصد بر هم زدن رابطه را نداشته باشیم بهترین چاره تحمل کردن است.
وقتی میگویند خساست درد بیدرمان است حرف بیراهی نیست چون روانشناسان میگویند که خساست به هیچ وجه درمان نمیشود. اگر زن یا شوهری تدبیر لازم را داشته باشد فقط میتواند خساست همسرش را کمرنگتر کند. شاید کم دردسرترین راه این باشد که بیماری همسرمان را درک کنیم و او را همان گونه که هست بپذیریم. هر چند کار سختی است اما باید تمرین کنیم که مقابله به مثل نکنیم چون گارد گرفتن در مقابل چنین آدمی فقط او را جریتر میکند.
این کار نیز فایده بسیاری دارد که اگر فرزندمان از رفتار همسرمان رنجید، مقابله به مثل را به او یاد ندهیم و فقط به فرزندمان توضیح بدهیم که این عقیده در پدر و مادر توست و باید به عقیده آنها احترام بگذاری. همچنین خوب است که به یاد داشته باشیم اشخاص خسیس با وجودی که ممکن است سلیقه خوبی داشته باشند اما برای خرید هر چیزی، ابتدا به مبلغ آن توجه میکنند؛ بنابراین بهتر است به جای دلخور شدن یا مسخره کردن همسرمان از او تشکر کنیم در واقع سپاسگزاری ما نوعی تشویق برای تکرار این رفتارهای مثبت و از بین رفتن بعضی مشکلات رفتاری همسرمان است.
فرآوری: مریم عطاریان
بخش خانواده ایرانی تبیان
منابع: پایگاه اینترنتی بیدار، مجله راه کمال شماره ۲۴ همراه با تغییرات و اضافات
مطالب مرتبط:
وقتی کفگیر خانواده به ته دیگ میخورد
خانهتان را دوباره بسازید
قیمت دلار یا قیمت خوشبختی
از آرامش تا آسایش با یک دیدار ساده
مدیریت روابط با نزدیک ترینها
یکی از ما حالش خوب نیست!
… درحال بارگذاری
سایت موسسه فرهنگی تبیان > بخش خانواده ایرانی
باز نشر: پورتال خبری ممتاز نیوز www.momtaznews.com