خاطرات کارگردان «شیر سنگی» از فهیمه راستکار

او که سال‌ها پیش با فهیمه راستکار در فیلم «شیر سنگی» به عنوان کارگردان همکاری داشت در این باره به خبرآنلاین گفت: «هنرمندان هر کدام از لحاظ هنر، دانش، تجربه یا فیزیک مورد توجه قرار می گیرند، اما بعضی از هرمندان می باشند که به طور بالقوه انگار دانشی را در منش و شخصیت خود حمل می‌کنند. خانم راستکار از این دسته بود.»

کارگردان فیلم «در مسیر تندباد» افزود:« یادم هست زمانی که وارد دفتر کارم شد تا برای فیلم «شیر سنگی» با هم صحبت کنیم، از جذبه و وقار او شگفت زده شدم. به خصوص آن که من دنبال کسی با همین مشخصات می‌گشتم؛ چون می‎خواستم نقش «بی بی» را کسی بازی کند که در واقع بتواند عظمت و ایستایی و شکوه و مبارزه ایل بختیاری را جلوه دهد.»

جعفری جوزانی ادامه داد: «در جریان فیلمبرداری وقتی خانم راستکار بالای تخته سنگ‌ها ایستاد احساس کردم واقعا این اتفاق افتاده است.»
 

جوزانی  در پاسخ به این سوال که هنگام کار با خانم راستکار آیا رد تجربه های تئاتری و نمایشی او را در بازیش می دیدید یا خیر؟ گفت: «خیلی بسیار. اگر خاطرتان باشد کلا در فیلم «شیر سنگی» مجموعه‌ای از این هنرمندان گرد هم آمدند. کسانی مثل علی نصیریان، عزت الله انتظامی یا عطاءالله زاهد که خودش عارف بزرگی بود و دریای معرفت و دانش. ما گرد هم می نشستیم و دربارهٔ همه چیز با هم حرف می زدیم. چون در آن زمان به‌هرحال وضعیت گریم در حد صفر بود، بازیگران فیلم مجبور بودند برای شبیه شدن به نقش هایشان کارهای بسیاری بکنند. به طور مثال دست هایشان را داخل خاک می کردند یا ساعت‌ها زیر آفتاب راه می‌رفتند و راجع به دیالوگ ها با هم حرف می‌زدند تا هم چهره‌شان آفتاب سوخته شود و هم اشراف بهتری نسبت به نقش پیدا کنند.»

فهیمه راستکار بازیگر و دوبلور پیشکسوت روز پنجشنبه ۲ آذر در تهران زندگی را بدرورد گفت./ طرح :حسین صافی

کارگردان «در چشم باد» ادامه داد: «به هرحال بازی خانم راستکار در آن فیلم برآمده از دانش و تجربه و سواد بسیار عمیقی بود که نسبت به مقوله بازیگری داشت. او جزو هنرمندانی بود که بازیگری را ادا درآوردن و طوطی وار دیالوگ‌ها را تکرار کردن نمی‌دانست. ایشان در فیلم من نقشی کوتاه ولی بسیار اساسی داشتند چون «بی بی» کسی بود که ایل را به کوچ فرا می‌خواند، آن هم زمانی که ایل را تخته قاپو کرده‌اند.»

جعفری جوزانی ادامه داد:« فهیمه راستکار دربارهٔ همین نقش کوتاه پنج روز تمام با من حرف زد. او سوال‌های بسیاری دربارهٔ نقش داشت. به طور مثال می‌خواست بداند چرا به این زن «بی بی» می‌گویند یا رفتار او چه تاثیری روی باقی آدم‌های ایل می‌گذارد؟ در طی این گفت و گوها بود که به ابعاد مختلف شخصیت نزدیک و نزدیک‌تر شد. به همین خاطر وقتی نقش «بی بی» را بازی کرد به معنای واقعی کلمه تجسم شخصیت و منش یک بانوی تمام عیار ایرانی بود.»

او با بیان این که خاطرات بسیاری از همکاریش با فهمیه راستکار در فیلم «شیر سنگی» دارد، گفت: «کلا «شیر سنگی» اتفاق عجیبی بود چون آدم‌هایی را کنار هم جمع کرد که در نوع خود بی نظیر بودند. ما آن زمان مجبور بودیم به خاطر نبود امکانات مثل خود ایل در چادر زندگی کنیم و بعضی شب‌ها تا صبح کنار آتش می‌نشستیم و عطاءالله زاهد که دیوان حافظ را به تمامی حفظ بود برای‌مان شعر می‌خواند.»

به گفته جعفری جوزانی،«فهیمه راستکار زنی بود که ترا وادار می‌کرد تنها وجه هنری‌اش را در نظر بگیری. او یکی از کسانی بود که نقش زن را در ذهن من شکل داد. یکبار از من پرسید تو دربارهٔ زن ها چه فکری می‌کنی؟ و من گفتم اصولا زن و مرد را از هم تفکیک نمی‌کنم؛ چون ارزش آدم‌ها به شخصیت و منش آن‌هاست. آن شب تا چهار صبح کنار آتش در این باره حرف زدیم و عطاءالله زاهد دربارهٔ زنان بزرگ تاریخ بحث کرد، اما من هنگام بحث با فهیمه راستکار  احساس می کردم مدام در حال آموختن چیزی هستم. این اتفاق در ملاقات‌های بعدی هم رخ داد. او با وقار، متانت و تجربه‌اش به ما یاد داد که به آدم‌ها فارغ از جنسیت‌شان اهمیت بدهیم. من آرزو دارم زنان بسیاری مثل فهمیه راستکار و خانم ژاله علو باشند. خودم هم همیشه سعی کرده ام دخترم را مانند این دو زن پرورش دهم.»
 

این کارگردان سینما و تلویزیون در خصوص این که چرا تجربه همکاری با فهمیه راستکار را در آثار دیگرش تکرار نکرده، گفت: «تمایل بسیار بسیاری داشتم که باز هم با خانم راستکار کار کنم. اما به طور مثال در سریال «در چشم باد» نمی‌توانستیم چنین کاری را بکنیم، چون سریال شرایط کاری بسیار سختی داشت و ایشان هم حال چندان مساعدی نداشتند. بارها شد که من و فیلمبردار در صحنه‌های فیلمبرداری که در شمال کشور بود به خاطر باران زمین بخوریم، یا به طور مثال با آن که بسیار دوست داشتم آقای مشایخی در این سریال در یک نقش ارزنده بازی کند اما نتوانستیم چنین پیشنهادی به ایشان بدهیم. چون درست در گرمای خرماپزان خرمشهر در مرداد ماه مشغول فیلمبرداری بودیم و این شرایط برای سن و سال آقای مشایخی شرایط خطرناکی بود. به هرحال متاسفم از این که نتوانستم در آثار دیگرم با این هنرمند فقید همکاری داشته باشم اما خاطره اش را هرگز فراموش نمی کنم.»
۵۷۵۷

  دانلود