خانه پدر معنوی خلیج‌فارس در فهرست آثار ملی ثبت شد
اما دیروز یک اتفاق ارزنده در این خیابان رقم خورد که جاودانه شدن خاطرات لاله‌زار را دو چندان می‌کند. خانه تاریخی و زیبای معین‌التجار بوشهری که در خیابان لاله‌زار واقع شده و همجوار سایت تاریخی لاله‌زار است، به ثبت ملی رسید. این خانه از مدت‌ها قبل شناسایی شده بود و به نظر نمی‌رسید به این سرعت با نگاه مثبت سازمان میراث فرهنگی ثبت ملی شود. اما در نخستین روز اجلاس ثبت آثار کشور این اتفاق خوشحال کننده خصوصاً برای میراث دوستان تهران رقم خورد تا امیدهای تازه‌ای برای احیای تاریخ تهران آغاز شود.
دکتر محمد حسین فراهانی، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران درباره ثبت خانه پدر معنوی خلیج‌فارس در گفت‌و‌گو با ایران می‌گوید:
خانه‌ای که به عنوان خانه تاریخی معین‌التجار بوشهری در حد فاصل خیابان سعدی و لاله‌زار واقع شده است یکی از خانه‌های تاریخی فاخر و ارزشمند تهران محسوب می‌شود. معین التجار بوشهری مالک این خانه از تملک مالی زیادی برخوردار بوده به طوری که از تجار سرشناس تهران محسوب می‌شده و بخش زیادی از بدهی ناصرالدین شاه را پرداخت کرده بود. علت اینکه به این فرد لقب پدر معنوی خلیج‌فارس داده شده، این است که ایشان در آن زمان کتابی درباره خلیج فارس و معرفی آن به جهانیان نوشته بودند که سند محکمی برای مالکیت خلیج‌فارس است.
او در ادامه می‌گوید: بنای این خانه ۱۴۰۰ متر است و نکته جالب این که این خانه بخشی از باغ لاله‌زار بوده است که دارای اهمیت خاصی برای ما است. خوشبختانه خانه معین التجار بوشهری در نخستین روز اجلاس ثبت آثار ملی کشور به ثبت رسید و قصد داریم بزودی این بنا را تملک کنیم و با تغییر کاربری از فضای آن برای موزه یا نمایشگاه آثار صنایع دستی استفاده کنیم.
فراهانی تصریح می‌کند : خانه معین التجار بوشهری یکی از آثار فاخر شهر تهران محسوب می‌شود که سال جاری توسط کمیته پیگیری خانه‌های تاریخی به عنوان تنها سازمان مردم‌نهاد مدافع حفظ بافت تاریخی تهران، شناسایی شد.
پس از شناسایی این اثر و با مکاتبات این سمن با اداره کل میراث فرهنگی استان تهران، پرونده ثبتی این بنا آماده و عصر روز شنبه به عنوان نخستین پرونده سازمان‌های مردم نهاد کشور در اجلاس ثبت آثار کشور بررسی شد که بدون هرگونه مخالفت و به صورت قطعی در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت.
مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران می‌گوید: این نخستین بار در تاریخ اداره کل میراث فرهنگی استان تهران است که یک سازمان مردم نهاد غیردولتی در بحث ثبت آثار مشارکت و پرونده ثبتی یک اثر مادی را آماده می‌کند که این افتخار بزرگی برای شهر تهران و سازمان‌های مردم نهاد محسوب می‌شود.
وی ضمن تبریک به مناسبت ثبت خانه معین التجار بوشهری می‌افزاید: در آینده نزدیک شاهد خواهیم بود که این مجموعه قوی‌تر از گذشته در بحث ثبت خانه‌های تاریخی شهر تهران با مشارکت اداره کل میراث فرهنگی استان تهران ورود پیدا خواهد کرد.
سجاد عسگری دبیر کمیته پیگیری خانه‌های تاریخی نیز درباره ثبت این خانه ارزشمند در گفت‌و‌گو با ایران می‌گوید: خانه معین‌التجار بوشهری در قلب لاله‌زار، کوچه معین التجار بوشهری، پلاک ۷ واقع شده است. از همه مهمتر اینکه این خانه در یک سایت تاریخی واقع شده است. در ابتدای این کوچه تئاتر و چاپخانه ثاروت قرار دارد، وسط کوچه خانه معین التجار و در انتهای کوچه سینما خورشید که جزو نخستین سینماهای تهران بوده و در پائین کوچه گرند هتل واقع شده است. بنابراین می‌توان گفت مجموع این بناها به اضافه خانه معین‌التجار یک سایت با ارزش تاریخی را ایجاد کرده‌اند.
عسگری می‌افزاید: این خانه در ایام نوروز امسال در تورهایی که بچه‌های این کمیته برگزار می‌کردند شناسایی شد هر چند پیش از آن هم شناسایی شده بود اما به درستی هویت مالک آن مشخص نشده بود که بعدها با پیگیری این کمیته مشخص شد مالک آن فردی به نام حاج معین التجار بوشهری است که در واقع مالک دوم باغ لاله‌زار است بعد از ناصرالدین شاه. اما از این مهمتر لقبی است که به معین‌التجار به عنوان پدر معنوی خلیج‌فارس داده شده است. چرا که او در سال ۱۲۸۵ هجری قمری کتاب کاملی درباره خلیج فارس نوشته بود و در آن اسنادی ارائه کرده که نشان می‌دهد خلیج فارس متعلق به ایران است. همین طور او مؤسس نخستین بانک ایرانی با سرمایه ایرانی بوده و حمایت گسترده‌ای از تجار ایرانی انجام داده است.
او همچنین خاطرنشان می‌کند: این بنا در حال حاضر در تملک بنیاد تعاون ناجا قرار دارد و با رایزنی‌هایی که با دکتر علویان صدر، معاون سازمان میراث فرهنگی کشور و خانم مؤمنی مدیر کل ثبت آثار تاریخی و دکتر فراهانی مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران داشتیم پرونده ثبتی این بنا به صورت کامل توسط کمیته تشکیل شد و در نهایت این خانه در تاریخ هجدهم شهریورماه امسال به ثبت ملی رسید. در حال حاضر هم ما پیشنهادهایی برای کاربری این خانه ارائه داده‌ایم مثل موزه خلیج فارس، موزه پول، موزه بانک و بانکداری، موزه کار و سرمایه ایرانی و موزه بین‌المللی نقاشی.
کمیته پیگیری خانه‌های تاریخی تهران تمامی بناهای تاریخی لاله‌زار را ثبت کند
آتوسا مؤمنی مدیر کل ثبت آثار تاریخی کشور هم از ثبت اضطراری تمامی بناهای تاریخی خیابان لاله‌زار توسط کمیته پیگیری خانه‌های تاریخی تهران خبر می‌دهد و می‌گوید: ثبت خانه معین‌التجار بوشهری یکی از افتخارات شهر تهران در پنجمین همایش ثبت محسوب می‌شود که برای نخستین بار در شهر تهران توسط یک سازمان مردم نهاد غیر دولتی صورت گرفت.
با توجه به ضرورت حفظ دیگر آثار تاریخی خیابان لاله‌زار به عنوان نخستین خیابان گردشگری تهران و نبض زیست‌محیطی شهر تهران از گذشته تاکنون، کمیته پیگیری خانه‌های تاریخی تهران پس از شناسایی کلیه آثار ارزشمند واجد ثبت خیابان لاله‌زار، می‌تواند خارج از اجلاس ثبت و به صورت اضطراری آثار فاخر این خیابان ارزشمند را در فهرست آثار کلی کشور قرار دهد.
تجلیل از سازمان‌های مردم نهاد دوستدار میراث فرهنگی با حضور رئیس جمهور
محمدحسن صالحی معاون صنایع دستی کشور در حاشیه ثبت خانه معین التجار بوشهری در پنجمین اجلاس ثبت آثار کشور می‌گوید: ثبت خانه معین التجار بوشهری یکی از مهمترین رخدادهای پنجمین اجلاس ثبت اخیر است زیرا برای نخستین بار در شهر تهران یک سازمان مردم نهاد غیر دولتی اقدام به ثبت خانه پدر معنوی خلیج‌فارس می‌کند تا از هویت خلیج همیشه فارس و بافت تاریخی شهر تهران دفاع کند.
وی ضمن تقدیر از این اقدام ارزنده کمیته پیگیری خانه‌های تاریخی شهر تهران، می‌افزاید: با توجه به این که امروز سازمان‌های مردم نهاد غیردولتی دوستدار میراث فرهنگی، بازوان توانمند سازمان میراث فرهنگی محسوب می‌شوند ضرورت دارد که با همکاری دفتر ثبت آثار و معاونت میراث فرهنگی، هر ساله طی مراسمی از سمن‌های برتر در این حوزه تجلیل شود.
پایان مطلب /
شبکه ایران