نشانه‌های سکته مغزی

جام جم آنلاین: سکته مغزی از جمله بیماری‌هایی است که هیچ وقت از باورهای غلط مصون نمانده است. بسیاری تصور می‌کنند این بیماری فقط سراغ افراد سالخورده می‌رود، اما بهتر است بدانیم که امروزه قریب به ۱۵ درصد مبتلایان به سکته مغزی، کمتر از ۵۰ سال دارند.

با این حال، ظاهرا بررسی اولیه سکته مغزی در تهران انجام نشده، ولی بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که بروز این بیماری در تهران باید در روز بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ مورد باشد که متاسفانه براساس آمارهای مراکز درمانی کمتر از ۱۵ تا ۲۰ درصد بیماران به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند و حجم عظیمی از آنان به هیچ مرکزی مراجعه نمی‌کنند، ولی چرا اکثر افراد مبتلا به سکته مغزی به مراکز درمانی مراجعه نمی‌کنند؟

دکتر فرامرز امیری، جراح و متخصص مغز و اعصاب در پاسخ به این سوال به جام‌جم می‌گوید: «این اتفاق به ناآگاهی مردم از سکته مغزی برمی‌گردد. یکی این‌که علائم این بیماری گذراست، یعنی فرد دچار ضعف گذرای دست، افت بینایی چشم و خواب‌رفتگی در نیمه بدن می‌شود یا کلامش را موقتا از دست می‌دهد.»

به گفته دکتر امیری، این گذرا بودن علائم یا خوش‌خیم تصور می‌شود یا به بیماری‌هایی غیر از سکته مغزی انتساب داده می‌شود، مثل استرس عصبی یا بالا رفتن و پایین آمدن فشار خون. در صورتی که اینها می‌تواند علائم یک سکته مرگبار باشد.

به گفته دکتر امیری، نکته دیگر این است که در گذشته با بیمار مبتلا به سکته مغزی با بی‌اعتنایی برخورد می‌کردند.

مثلا همه می‌دانند که بیمار قلبی باید بستری شود و در غیر این صورت بیمار از پزشک حتی شکایت می‌کند، در حالی که در سکته مغزی بیمار تقاضایی از پزشک ندارد و فکر می‌کند مغز دچار آسیب جدی غیرقابل برگشت شده، در صورتی که با رسیدگی بموقع درصد قابل توجهی از این علائم را می‌توان بهبود بخشید.

سکته مغزی، سکته قلبی نیست!

اما به گفته این متخصص مغز و اعصاب، این نکته بسیار مهم است که خیلی از مواقع به‌علت ترس مردم از سکته قلبی و نا‌آگاهی از سکته مغزی، علائم ناگهانی این بیماری را به سکته قلبی ربط می‌دهند.

وی ادامه می‌دهد: باید نشانه‌های این دو بیماری را شناخت؛ شایع‌ترین علامت سکته قلبی درد قفسه سینه است همراه با درد در دست چپ و گردن و حالت استفراغ، ولی در سکته مغزی اختلال در کارکرد و تعادل به‌وجود می‌آید.

اما ظاهرا علاوه بر این‌ها درمان‌های این دو بیماری هم کاملا متفاوت است. به طوری که به گفته دکتر امیری، در رسیدگی به بیماران سکته مغزی گاه کارهایی انجام می‌شود که بیمار را دچار مشکلات زیادی می‌کند، مثل گذاشتن قرص زیرزبانی که افت فشار خون را به همراه دارد. این کار شدت اختلال را افزایش می‌دهد، چون مغز این بیمار نیاز به خون‌رسانی دارد و این عمل خون‌رسانی را کاملا مختل می‌کند.

نشانه‌ها را بهتر بشناسیم

با این حال آزمایشی آسان برای تشخیص سکته مغزی موجود است که در همه دنیا با دقت ۹۵ درصد کاربرد دارد. این آزمایش شامل سه مرحله است: نخستین مرحله توجه به نیمه راست و چپ صورت است که قرینه است یا نه؟ دومین مرحله آزمایش تکلم است؛ همه ما با یک نوع صدای مشخص صحبت می‌کنیم که تغییر در آن می‌تواند علامت سکته مغزی باشد. سومین آزمایش دست است که فرد باید دست خود را به حالت دعا کردن بالا ببرد که اگر بعد از ۳۰ ثانیه ضعفی در نیمه اندام وجود داشته باشد، نشانه سکته مغزی است.

دکتر امیری در پاسخ به این پرسش که در صورت مثبت بودن این آزمایش وظیفه اطرافیان چیست، خاطرنشان می‌کند: گام اول در این مرحله حفظ آرامش است و خلوت کردن اطراف بیمار. در صورت هشیار بودن، در بهترین وضعی که فرد راحت است، باید بنشیند. ولی اگر هشیار نیست، باید به پهلو خوابانده شود. فشار بیمار و نبضش هم باید گرفته شود. اگر فرد داروی خاصی مصرف می‌کرده تا زمان رسیدن اورژانس دارویش را قطع نکنیم. بعد از این‌که فرد تعادلش را به دست آورد، به نخستین مرکز درمانی در ۴۸ ساعت اول مراجعه کند. چون بیمار باید طی این ساعات برای گرفتن عکس از مغز و گرفتن آزمایش خون حتما بستری شود.

فشار خون در مبتلایان به سکته مغزی

به گفته دکتر زمانی، نکته مهم دیگری که در بیماران سکته مغزی هم از طرف مردم و هم از طرف اورژانس مورد غفلت واقع شده، این است که کسی که خونریزی مغزی کرده خون‌رسانی مغزش دچار مشکل شده است و بدن به طور جبرانی فشار خون را بالا می‌برد تا خون کافی به مغز برسد.

پس در جریان سکته مغزی حاد مگر در شرایط استثنایی نباید فشار خون بیمار را پایین آورد. در نتیجه اگر اطرافیان دیدند که فردی نیمه بدنش فلج شده و فشار خونش بالا رفته، ریختن قطرات دارو از کپسول آدالات به زیر زبانش صحیح نیست و باید خیلی زود به مراکز درمانی مراجعه کرد.

آدالات دارویی است که در دسترس بیشتر مردم قرار دارد و در بعضی مواقع اورژانس و بسیاری از درمانگاه‌ها هم از این دارو استفاده می‌کنند. در حالی که به گفته دکتر زمانی، استفاده از این دارو در درمان سکته مغزی ممنوع است. افزون بر استفاده از این دارو یکی از راه‌های درمانی غلط که باز هم شاهد استفاده از آن در درمانگاه‌ها هستیم، تزریق کورتون و آمپول دگزامتازون به این بیماران است که بسیار مضر و خطرناک است.

بسیاری تصور می‌کنند سرگیجه از علائم شروع سکته است. اما آیا اصلا سرگیجه ارتباطی با سکته مغزی دارد؟

دکتر زمانی در این‌باره می‌گوید: «در مورد علائم سکته مغزی دو نکته قابل طرح است: اول این‌که معمولاً سکته مغزی باعث کاهش سطح هشیاری و فرورفتن بیمار در کما نمی‌شود و کسانی که سکته می‌کنند مجموعه‌ای از علائم موضعی و عصبی پیدا می‌کنند. این علائم یا باقی می‌ماند یا از بین می‌رود. دوم این‌که کسانی که دچار سرگیجه می‌شوند، بدانند که این علامت پیش‌آگهی سکته مغزی نیست.

سرگیجه اگر با علامت دیگری همراه نباشد، بندرت ممکن است که علت سکته مغزی باشد. در ضمن اگر این علائم باقی بماند، سکته مغزی اتفاق افتاده، ولی در اکثر موارد به شکل گذراست. برای همین است که ما می‌گوییم سکته مغزی بیماری نجیبی است، یعنی اول همیشه در می‌زند و بعد وارد می‌شود، پس به او اجازه ورود ندهید.»

پیاده‌روی، راه پیشگیری از سکته مغزی

«با توجه به علل این بیماری بهترین راه برای جلوگیری از آن انجام فعالیت روزانه ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است.» دکتر زمانی با اشاره به این جمله اضافه می‌کند: حداقل پنج روز در هفته پیاده‌روی سریع برای نیم ساعت باید انجام شود. همچنین رعایت رژیم سالم با پرهیز از نمک، چربی و قند فراوان و تکیه بر فرآورده‌های لبنی و فرآورده‌های گوشتی سفید. عدم‌ مصرف سیگار و الکل هم در جلوگیری از این بیماری بسیار موثر است.

سمیه شرافتی ‌-‌ جام‌جم


jamejamonline.ir – 22 – RSS Version

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.