شاید نیکولا سارکوزی رئیس جمهوری آمریکا باز هم در موقعیتی قرار بگیرد که در مکالمه شخصی با باراک اوباما همتای امریکایی اش ، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی را دروغگویی بخواند که تحملش غیرممکن است. با اینهمه بی بی به خوبی می داند که اگر نیکولا سارکوزی نتواند رقیب خود را در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری شکست دهد، تل آویو اصلی ترین متحد و همراه اروپایی خود را از دست خواهد داد. فارغ از شخصیت سارکوزی و سخنانی که وی در خصوص اسرائیل می گوید، نتانیاهو به خوبی بر این حقیقت واقف است که سارکوزی در میان روسای جمهور فرانسه بیشترین حس نزدیکی و مودت با اسرائیل را داشته و در قیاس با دیگر رهبران اروپایی نیز همواره بیشترین سرسختی ها را در قبال ایران از خود نشان داده است.
حتی اگر فرانسوا اولاند نامزد سوسیالیست های فرانسوی در دور دوم انتخابات برنده شود هم شاید موضع فرانسه در قبال ایران تغییر چندانی نکند اما بسیار بعید به نظر می رسد که وی مانند واشنگتن و دیگر متحدان اروپایی این کشور به فکر تشدید فشارها بر ایران باشد. وی احتمالا از مصالحه با ایران بر سر بحث غنی سازی اورانیوم نیز استقبال خواهد کرد.
تریتا پارسی از تحلیل گران مسائل ایران در این خصوص می گوید: سارکوزی نقش بسیار کلیدی و ساختاری در تشدید موضع اروپا در قبال ایران ایفا کرده است.
سارکوزی اغلب مواضعی در مواجهه با برنامه هسته ای ایران اتخاذ می کرد که دست باراک اوباما رئس جمهوری امریکا در این پرونده را هم از پشت بسته بود. احتمال تغییر حاکمیت در پاریس در روزهای بسیار حساس دیپلماتیک اتفاق می افتد که غربی ها در قالب گروه ۱+۵ به دنبال مصالحه با تهران و اجتناب از تنش با این کشور هستند. به نظر نمی رسد که تهران به دنبال پاسخ دادن به تمامی مطالبه های مطرح شده از سوی غرب باشد. اما با توجه به رویکرد مثبت ایران در مذارات استانبول، غربی ها باید با اتخاذ رویکردی مشترک خود را برای امتیاز دادن به تهران هم مهیا کنند.
قالبی که برای مذاکره با ایران در چهاردهمین روز از ماه آوریل در استانبول تعیین شد دو شاه کلید داشت: مذاکرات بر پایه مفاد معاهده منع تکثیر تسلیحات هسته ای موسوم به ان پی تی خواهد بود و دومین محور هم پایبندی طرفین به برداشتن گام های اساسی در مسیر برون رفت از بحران بود.
قالب این مذاکرات خشم اسرائیلی ها را برانگیخت. اسرائیلی ها کف مطالبه های خود از پرونده هسته ای ایران را توقف کامل و بی قید و شرط غنی سازی اورانیوم خوانده بودند. این در حالی است که بر اساس معاهده منع تکثیر تسلیحات هسته ای ایران هم باید اجازه بازرسی های ناظران آژانس را بدهد و هم می تواند غنی سازی اورانیوم را با اهداف صلح طلبانه داشته باشد. یک راهکار دیپلماتیک این است که ایران بر اساس همین معاهده در تاسیسات هسته ای خود را بر روی بازرسان بگشاید و در همین چهارچوب غنی سازی اورانیوم را نیز ادامه دهد. فرانسه در جریان مواجه با پرونده هسته ای ایران از نخستین روزی که اوباما در سال ۲۰۰۹ پا به عرصه قدرت گذاشت همصدا با اسرائیل بود.تشدید تحریم های نفس گیر و مانع تراشی بر سر طرح های اعلام شده مانند تبادل سوخت نیز در زمره سیاست های اسرائیل بود که فرانسوی ها را با خود همراه کرد.
سیاست باراک اوباما در قبال غنی سازی اورانیوم ایران اندکی ابهام آمیز است. اوباما ابتدا مانند جورج بوش رئیس جمهوری سابق امریکا خواهان غنی سازی صفر درصدی ایران بود. اما اخیرا واشنگتن هم در موضعی متفاوت اعلام کرده که ایران می تواند در چهارچوب ان پی تی به غنی سازی اورانیوم خود ادامه دهد. اکنون غربی ها به دنبال متقاعد کردن ایران برای توقف غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم هستند. تهران پیش از این اورانیوم را تا سه درصد و نیم غنی سازی کرده بود اما اخیرا موفقیت این کشور در غنی سازی ۲۰ درصدی به نوعی غربی ها را نگران کم شدن فاصله توانایی ایران در تولید اورانیوم نود درصد کرده است.
تونی کارون نویسنده این مطلب برای تایم در خصوص نقش سارکوزی می نویسد: سارکوزی صدای پیش رو در مبهم نشان دادن برنامه هسته ای ایران در میان رهبران غربی بود. او در زمره کسانی بود که تشدید تحریم ها علیه بخش انرژی و بانکداری ایران را خواستار شد. بریتانیا نیز از طرح فرانسوی ها برای توقف غنی سازی اورانیوم حمایت کرد اما چندان در مسیر تحقق آن فعالیتی از خود نشان نداد. به گفته کارشناسان لندن در نهایت به طرحی برای ادامه غنی سازی اورانیوم ایران در ازای متوقف شدن برنامه ای که غربی ها از آن به عنوان فعالیت های تسلیحاتی یاد می کنند، موافقت خواهد کرد.
اولاند کاندیدای سوسیالیست فرانسوی ها در شرایطی که برگ برنده را به خود اختصاص دهد در مواجهه با پرونده هسته ای ایران واکنش کمتری به نسبت سارکوزی از خود نشان خواهد داد. اولاند بیشتر بر مسائل داخلی متمرکز خواهد شد و اصلی ترین اولویت او در حوزه سیاست خارجی هم نجات منطقه یورو خواهد بود. مساله هایی مانند سوریه و ایران به وزارت امور خارجه محول خواهد شد.
بنابراین حتی اگر سیاست رسمی خارجی فرانسه هم دست نخورده باقی بماند باز هم خروج سارکوزی از قدرت به معنای از دست رفتن یک حامی سر سخت اسرائیل در پرونده هسته ای ایران است.قطعا به همین دلیل است که بسیاری در ایران چشم به برگه های رای واجدین شرایط دوخته اند که در ششمین روز از ماه می به پای صندوق های رای می روند.آیا سارکوزی در الیزه می ماند؟
ترجمه : سارا معصومی / ۵۱۵۱
دانلود
خبرآنلاین