 عکس های جذاب امروز |
 ارسال برای دوستان |
برخی کودکان به صورت ذاتی در برقراری ارتباط خوب و موثر، توانمندند و حتی از دوران شیرخوارگی در مواجهه با مراقبان، واکنش‌های خوشایند و جالب توجهی از خود بروز می‌دهند…
این امر باعث جلب‌توجه دیگران میشود و چه بسا بزرگ‌ترها ترجیح می‌دهند زمان بیشتری را با چنین کودکانی سپری کنند، اما کودکانی هم هستند که از همان ابتدا رفتارهای اجتنابی دارند و اضطراب زیادی در مواجهه با بزرگسالان، به‌خصوص غریبه‌ها از خود نشان می‌دهند و به والدینشان می‌چسبند. حتما شما ترجیح می?دهید فرزندتان جزو گروه اول باشد، با دکتر محمدرضا کاظمی، فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیات علمی دانشگاه در مورد چگونه اجتماعی کردن کودکان گفت‌وگو کرده‌ایم.
سلامت: مهارت اجتماعی چیست و چه تاثیری در روابط کودک با دیگران دارد؟
مهارتهای اجتماعی شامل مجموعه رفتارهای اکتسابی – آموختنی کودک است که باعث میشود تعامل بهتری با دیگران داشته باشد و در مواجهه با آنها واکنش‌های مقبولی بروز دهد و ارتباط مناسبی برقرار کند. توانایی برقراری ارتباط مناسب و مثبت باعث میشود کودک بازخورد خوبی بگیرد و به افزایش اعتماد به نفس و مقبولیت او در جمع همسالان و بزرگسالان منجر میشود. توانمندی‌ها عمدتا اکتسابی هستند و فرد آنها را در طول زمان فرامی‌گیرد البته عواملی از قبیل ارث و ژنتیک، شرایط جسمانی، وضعیت خانوادگی و اجتماعی و شرایط محیطی و روانی نیز در داشتن مهارتهای اجتماعی تاثیرگذار است.
سلامت: چطور می‌توانیم این مهارت را در کودکانمان ایجاد کنیم؟
برخی کودکان مهارت‌ها را به سادگی یاد می‌گیرند و به نظر می‌رسد استعدادی ذاتی در فراگیری آنها دارند در حالی که برخی دیگر باید آموزش بیشتری ببینند و بیشتر در این زمینه تمرین کنند. آنها به روش‌های آموزشی – درمانی خاص برای پیشرفت و ارتقای توانایی‌ها نیاز دارند. کودکان مبتلا به اختلال‌های روان‌پزشکی خاص مثل اوتیسم و آسپرگر، دچار ضعف شدید و پایه‌ای در مهارتهای ارتباطی و اجتماعی هستند و حتما به درمان خاصی نیازمندند چون مشکل‌های جسمانی مانند ضعف شنوایی و اشکال گفتاری هم باعث ضعف مهارت ارتباطی خواهد شد. اگر مشکل جسمانی زودتر رفع شود، مهارت‌ها بهتر و سریع‌تر کسب میشود.
سلامت: نقش خانواده‌ها در بهبود این مهارت کودک، چه در کودکان بیمار و چه سالم، چقدر است؟
در خانواده‌هایی که معاشرت و تعامل محدودی دارند و اصولا نحوه تعامل اعضای خانواده با یکدیگر نامناسب است، فضای مناسب و لازم برای تمرین این مهارت‌ها برای کودک وجود ندارد بنابراین کودک دچار ضعف ارتباطی خواهد شد. شرایط بد اقتصادی و اجتماعی هم بالقوه می‌تواند باعث بروز این ضعف شود. در این شرایط، به‌خصوص اگر در خانواده فرزندان متعدد و با سنین نزدیک به هم باشند، ممکن است توجه به کودکان کم شود و والدین درگیر مشکل‌ها و اختلاف‌های خانوادگی و معضلات اقتصادی- اجتماعی، فرصتی برای آموزش کودکان ندارند و این بچه‌ها معمولا آداب معاشرت را یاد نمی‌گیرند.
سلامت: چگونه می‌توان مهارتهای اجتماعی را در بچه‌ها تقویت کرد؟
مهارتهای ارتباطی و اجتماعی ۲ جزو اصلی و اساسی دارند؛ جزو اول مهارت ارتباط کلامی است و جزو دوم مهارتهای غیرکلامی. مهارتهای کلامی شامل استفاده مناسب از لغات و عبارت‌های متناسب در برخوردها و تعاملات است؛ هرچه دایره لغت‌هایی که کودک بلد است بیشتر باشد و بهتر بتواند از کلمات استفاده کند، ارتباط کلامی بهتری برقرار خواهد کرد و بزرگسالان هم تمایل بیشتری به صحبت با چنین کودکی خواهند داشت. این مهارت باعث تقویت شنیداری و گفتاری ذخیره کلامی‌اش خواهد شد. برای تقویت این مهارت والدین می‌توانند داستانی را برای کودک تعریف کنند و از او بخواهند تا همان داستان را برای دیگران تعریف کند. تهیه نوار صوتی دلخواه کودک (مثل نوار قصه) هم باعث تقویت کلامی او خواهد شد. مهارتهای ارتباطی غیرکلامی که گاهی از آنها به عنوان زبان بدن یاد میشود، شامل حرکت‌های دست‌ها و رفتارهای بدنی و غیرکلامی است که روی ارتباط اجتماعی تاثیر می‌گذارد.
تماس چشمی مناسب هنگام صحبت نیز باعث تسهیل ارتباط میشود. تغییر چهره متناسب با گفتار طرف مقابل احساس خوبی در فرد ایجاد می‌کند مثلا با تغییر ساده در اجزای صورت می‌توانیم به طرف مقابل نشان دهیم به صحبت او توجه می‌کنیم و از این طریق می‌توان همدلی خود را ابراز کرد. رعایت فاصله مناسب، فشردن دست، لبخند، حرکات چشم و همه مواردی از این قبیل اگر به شکل مناسب و در زمان مناسب و با رعایت ادب انجام شوند، به برقراری ارتباط بهتر کمک می‌کنند و کودکان هم باید با تمرین و الگوبرداری، این آداب را بیاموزند.
سلامت: مگر ارتباط غیرکلامی را هم می‌توان به کودک آموزش داد؟
بله، کودک باید به‌تدریج با آداب معاشرت و رعایت ادب آشنا شود. این آموزش گاهی برحسب شرایط سنی و محیطی تغییر می‌کند. از همان ابتدا باید مهارتهای ارتباطی معمول مانند سلام‌کردن، احوالپرسی، گرم گرفتن، رعایت ادب و ارتباط تمرین شود. والدین باید در قالب بازی به کودک بیاموزند با آنها و همسالان خود ارتباط برقرار و با محیط و آدم‌های اطراف سازگاری پیدا کند.
اصلی‌ترین راه آموزش مهارتهای اجتماعی، الگوبرداری از بزرگسالان به خصوص مراقبان اصلی و والدین است. بزرگ‌ترها همیشه باید مراقب رفتار خود باشند. گاهی لازم است برای تقویت رفتار اجتماعی کودک، پاداشی برایش در نظر گرفت اما اگر کودک رفتار نامناسبی داشت یا کلام زشتی را به زبان آورد، خندیدن به او باعث تقویت رفتار غلطش خواهد شد.
گردآوری : پایگاه اینترنتی ممتازنیوز
تاریخ نشر چهارشنبه ۲۲ شهریور مشاهده : ۴ | بازدید از صفحه اول
روانشناسی