روح الله جعفری منتقد سینما و تلویزیون در گفت وگو با خبرنگار آریا در خصوص نخستین فیلم سینمایی رضا عطاران اظهار داشت: “خوابم می آد” اولین فیلم بلند سینمایی عطاران است و برای نقد و بررسی آن لازم است که کارنامه ایشان درعرصه طنزو سریال هایی که ایشان کارگردانی کرده و همچنین کارهایی که به عنوان بازیگر انجام داده اند بررسی شود.
وی افزود:حضور ایشان در فیلم هاو سریال های طنزیک موقعیت دیگری برای جذب تماشاگراست و می تواند تماشاگر را پای مدیوم تلویزیون و سینما بنشاند.
جعفری در ادامه درباره کارگردانی رضاعطاران در سریال های تلویزیونی گفت: در سریال های این کارگردان شاهد افت وخیز های فراوانی بوده ایم.عطاران نگاه خودش را در فیلم سازی پیداکرده است و درواقع در این عرصه می پردازد به طبقه متوسط و پایینی که در جامعه زندگی می کنند.
این منتقد سینما در ادامه با بیان اینکه عطاران اشراف نسبتا قابل قبولی نسبت به این فرهنگ و جامعه پیداکرده است گفت: عطاران همین نگاه و همین مسئله را در اولین فیلم بلند سینمایی خودش به همراه دارد و این فیلم را در بستر این طبقه از جامعه ساخته و پرداخته می کند.
جعفری حضور عطاران در فیلم های کارگردانان دیگر را موفقیت آمیزتر دانست و خاطرنشان ساخت: به لحاظ لحن و به لحاظ موقعیت های مختلفی که در کمدی های درواقع موقعیت حضور داشته بسیار موفق تراز حضورش در طنزتلخ و یا سیاه بوده است.
وی درخصوص نحوه کارگردانی عطاران در سریال های تلویزیونی گفت: این کارگردان علاوه برپرداختن به مسائل قشرپایین جامعه، به مسائل جزیی می پردازد و به این نوع نگاه بصورت ریزبینانه می پردازد.
وی با انتقاد از استفاده افراطی عطاران از فرهنگ این طبقه ازجامعه گفت:وی بسیار افراطی از فرهنگ عامیانه این طبقه از جامعه استفاده می کند واین مسائل را پررنگ می کند.
وی ادامه داد: در این نگاه افراطی یک سری از موقعیت ها و لوکیشن ها را بیش از حد با خودش همراه می کند و درواقع اگربخواهیم کارهای این کارگردان را بررسی بکنیم یک سری از لوکیشن های ثابت وجود دارد مثل لوکیشن دستشویی یا حیات خلوت.
این منتقد سینما و تلویزیون در خصوص پرداخت بیش از اندازه به این لوکیشن ها گفت: این امر دارای تبعات منفی است.خلق کردن موقعیت درلوکیشن دستشویی و نشان دادن اینکه بساری از دعوا ها بر سر این لوکیشن است جالب نیست.
وی در خصوص اولین فیلم رضا عطاران گفت: با توجه به عقبه ای که عطاران چه در حوزه تلویزیون و چه در سینما دارد، خواه ناخواه تماشاگرعام با یک ذهنیت از پیش تعیین شده ای مبنی براینکه این فیلم سرشاراز موقعیت های طنزاست وارد سالن های سینما می شود.
وی ادامه داد: در حیطه کارگردانی باید اشاره نمود که فیلم بسیار روان است و این روان بودن چند پارامتر اصلی دارد.یکی اینکه عطاران درواقع برای تعریف داستان خودش و موقعیتی که در کار خلق می شود،زبان پیچیده تصویری را انتخاب نمی کند و همان روان بودنی که در نگاهش درآثار تلویزیونی وجود دارد دراین فیلم هم دیده می شود.یعنی یک آرامش و فضای دوستانه ای در پشت کار وجود داشته که فیلم این چنین روان بوده است.
جعفری در ادامه به بازی درخشان “اکبرعبدی” اشاره کرد وگفت: بازی درخشان عبدی در فیلم “خوابم می آد” در واقع این مسئله را در ذهن تداعی می کند که اگر فردی که پشت دوربین به عنوان کارگردان قرار می گیرد اشراف داشته باشد نسبت به آنچه که از بازیگرش می خواهد،ماحصل کار با آقای “عبدی” می تواند کار قابل قبول ودرخشانی دربیاید.
وی افزود: با نگاهی به کارنامه “اکبرعبدی” متوجه می شویم هرزمان با کارگردانانی کار کرده که اورا فهمیده اند وراهنمایی های لازم برای خلق آن شخصیت انجام شده کار ایشان درخشان بوده است.نمونه این را می توان در فیلم “مادر” ساخته مرحوم “علی حاتمی” و یا “آدم برفی”، “میرباقری” دید.
جعفری درخصوص این بازیگر توانمند سینمای ایران گفت: باید پررنگ تر به نقش و جایگاه عبدی در سینمای ایران پرداخت و اینکه چطور یک بازیگر در کارنامه هنری اش چندباری که نقش یک زن را بازی کرده است درخشان از عهده این کار بر می آید و درهراثرمی تواند تاثیرگذار باشد.
وی حضورعبدی را برای موفقیت و بهتر دیده شدن این فیلم بسیار تاثیرگذار دانست و گفت: مسئله دیگری که باید به آن اشاره کرد نگاه هوشمندانه عطاران است.کارگردان برای اینکه بتواند رابطه این زن و شوهر میانسال را نشان دهد ازیک مرد به دلیل محدودیت هایی که وجود دارد استفاده می کند و اتفاقا در این حوزه بسیار موفق است و تماشاگر صمیمیتی که بین این زن و شوهروجود دارد را می بیند و با این دو کاراکتر احساس همذات پنداری می کند و این جزو نقاط قوت فیلم نامه عطاران به حساب می آید.
وی فیلم “خوابم می آد” را یک طنز تلخ و سیاه دانست و اظهارداشت: درواقع تماشاگری که با یک پیش زمینه وارد سینما می شود با رکب و رودستی از سوی کارگردان مواجه می شود. تماشاگر به سینما می آید کاری را ببیند که مفرح است و پر از لحظات شادی آور است هرچند اینها در فیلم وجود دارد اما طنزی که عطاران روایت می کند تلخ و سیاه است که به بسیاری از مسائل و معضلات اجتماعی خیلی بی پروا تر می پردازد.ممکن است در این شرایط تماشاگر دچار شوک شود و با کاراکتر اصلی همراه شود و همذات پنداری کند.
جعفری در ادامه گفت: به نظر می رسد عزاران به این نتیجه رسیده است که در عرصه طنز اگر بخواهد حرفی بزند که برای جامعه مخاطبش تامل برانگیزتر باشد باید نگاه پخته ترودقیق تری داشته باشد و او این ریسک را انجام داد و دراین عرصه وارد می شود و می بینیم که اتفاقا مردم استقبال می کنند و نشان دهنده این است که که اگر اثری درحوزه کمدی خلق شود که حرفی برای گفت داشته باشد مردم از آن با وجود تمام مشکلات سینما استقبال می کنند.
وی افزود: امیدوارم که عطاران با ساختن این فیلم مسیر تازه ای برای ایشان ایجاد شده باشد و مسائل و معضلات اجتماعی را با نگاه نقادانه تری در این مدیوم به آن بپردازند.چرا که هرگاه جامعه هنری با این مسائل بی پرواتر برخورد کند جامعه به سمت پویایی و خلاقیت پیش می رود.
وی درخصوص پایان بندی فیلم گفت: تماشاگر با یک شوک از سالن سینما خارج می شود.پایان کار در واقع ابتدای کار است.عطاران در این فیلم یک لقمه آماده را به تماشاگر نمی دهد و اجازه می دهد تا مخاطب به پایان کار فکر کند.
خبرگزاری آریا