نقاشی‌های ایرانی الهام بخش طراحی گریم

روناسی معتقد است طراحی گریم سریال پشت کوه‌های بلند برایش تجربه خوبی بوده و علاقه‌مند است باز هم با امرالله احمدجو همکاری داشته باشد.

در طراحی​گریم، زمان نقش مهمی دارد. با توجه به این‌که فضای مجموعه تلویزیونی پشت کوه‌های بلند به تاریخ خاصی مربوط نمی‌شود و بیشتر خیالی است، این مساله کار شما را در طراحی گریم با سختی همراه نکرد؟ در مجموع برای طراحی از چه دوره‌ای الهام گرفتید؟

گرچه مجموعه پشت کوه‌های بلند به دوره خاصی مربوط نمی‌شد، اما از آنجا​ که من با کارهای احمدجو از قبل آشنا بودم، شرایط این کار را هم می‌دانستم. به همین دلیل با شناخت قبلی به کار پیوستم و از ابتدا هم می‌دانستم قصه این مجموعه تلویزیونی زمان و مکان ندارد. وقتی آقای احمدجو فضای قصه را برای من توصیف کرد از آنجا​ که رشته نقاشی خوانده‌ام، فضای مجموعه پشت کوه‌های بلند را برای خود مجسم کردم. احساس کردم فضای تعریف شده به سبک نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای، قاجار و روحوضی نزدیک است، به همین دلیل طراحی گریم این مجموعه برایم دشوار نبود، چون فضا برایم قابل لمس بود و مشکل خاصی نداشتم. در مجموع باید بگویم طراحی گریم مجموعه پشت کوه‌های بلند برایم لذتبخش و شیرین بود.

شما اشاره به کارهای احمدجو کردید. آیا دیدن کارهای قبلی‌ او باعث شد طراحی گریم این مجموعه را بپذیرید؟

یکی از آرزوهای من کار کردن با آقای احمدجو بود. فضای کارهای او را دوست دارم. به نظرم او جزو کارگردانانی است که کاملاً به کارش تسلط دارد و می‌داند می‌خواهد چه کار کند. علاوه بر آن خودش فیلمنامه مجموعه تلویزیونی پشت کوه‌های بلند را نوشته بود که جذابیت زیادی داشت. قصه یکدست بود و شخصیت‌ها تعریف مشخصی داشتند. علاوه بر آن یک گروه حرفه‌ای با این سریال همکاری می‌کردند.

از ابتدای نگارش در جریان قصه بودید یا در هنگام پیش تولید به گروه ملحق شدید؟

من در زمان پیش تولید به گروه پیوستم و فیلمنامه کامل نوشته شده بود.

شما اشاره کردید وقتی احمدجو فضای قصه را برایتان توصیف کرد احساس کردید به نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای و روحوضی نزدیک است. برای طراحی گریم شخصیت‌های این مجموعه تا چه حد از این نقاشی‌ها الهام گرفتید؟

مجموعه پشت کوه‌های بلند اولین کارم بود که زمان و مکان خاصی نداشت، ولی وقتی فضا برایم توصیف شد از نقاشی‌های ایرانی استفاده کردم و الهام گرفتم. البته در این مجموعه شخصیت‌های مختلفی حضور داشتند که از سرزمین‌های مختلف بودند. من علاوه بر بهره بردن از نقاشی ایرانی از نقاشی هندی که به مینیاتور نزدیک است الهام گرفته و برای گریم شخصیت‌های مختلف استفاده کردم، حتی از سبک نقاشی‌های دوره‌های صفویه و قاجار هم استفاده کردم. در مجموع در طول کار تعامل خوبی با آقای احمدجو داشتیم و اصلاً اختلاف سلیقه نداشتم.

با توجه به تعامل خوبی که در این کار با کارگردان داشتید باز هم علاقمند هستید کاری با احمدجو داشته باشید؟

بله، علاقه‌مند هستم دوباره با امرالله احمدجو کار کنم. گرچه زمان تولید مجموعه تلویزیونی پشت کوه‌های بلند طولانی شد، ولی برایم شیرین و لذتبخش بود.

با توجه به تفاوت‌هایی که در طراحی گریم این مجموعه دیده می‌شود بیشتر سعی کردید روی چه شخصیت‌هایی متمرکز شوید؟

روی شخصیت‌های پادشاه و حاکم خیلی تمرکز کردیم. البته نه این‌که در ارتباط با شخصیت‌های دیگر بی‌توجهی کنیم. از سوی دیگر فیلمنامه مجموعه پشت کوه‌های بلند بخوبی من را هدایت می‌کرد و شخصیت‌ها با تعریفی که داشتند، مشخص می‌کردند​ باید طراحی گریم‌شان چگونه باشد. در مجموع قصه واقعا برای طراحی گریم گویا بود. من فیلمنامه را خیلی دوست داشتم، چرا که قصه خیلی روان بود.

قبل از این‌که کار را آغاز کنید کل فیلمنامه را مطالعه کردید؟

من زمانی به کار ملحق شدم که سه روز به کلید زدن زمان داشتیم، اما با این حال قبل از کلید زدن سه‌چهارم از فیلمنامه را خوانده بودم. باید بگویم سه روز نخوابیدم تا بخش عمده‌ای از فیلمنامه مجموعه پشت کوه‌های بلند را بخوانم تا با ذهنی آماده کارم را شروع کنم. به هر حال یکی از وظایف طراح گریم اشراف داشتن به کل کار است تا بتواند به نحو مطلوبی کارش را انجام بدهد.

با توجه به این‌که اشاره کردید تعامل خوبی با کارگردان داشتید، برای طراحی گریم این مجموعه چقدر از نظر احمدجو بهره بردید؟

مجموعه پشت کوه‌های بلند اولین همکاری من با آقای احمدجو بود. وقتی من ۵ شخصیت اصلی این مجموعه را تست گریم کردم و آقای احمدجو تست گریم‌ها را دید به من تاکید کرد که توانستم فضای کار را متوجه شوم. به همین دلیل برای بقیه شخصیت‌ها دیگر کاری با من نداشت و من هر وقت تست گریم را انجام می‌دادم عکس‌هایش را برای آقای احمدجو می‌فرستادم و ایشان تایید می‌کردند. بندرت پیش می‌آمد نظری بدهند. مگر آنکه شخصیت قصه ۷۰ ساله بود و من فکر می‌کردم جوان‌تر است و او سن شخصیت را به من می‌گفت.

برای شخصیت محمود پاک‌نیت چند بار تست زدید؟

سه یا چهار جلسه تست گریم داشتیم. حاکم دو تا سه جلسه بود. البته ما محدودیت‌هایی هم داشتیم، چرا که مرتب تاکید می‌شد گریم شخصیت‌ها شبیه شخصیتی در جامعه امروزی نشود.

یکی از ویژگی‌های گریم مجموعه تلویزیونی پشت کوه‌های بلند این است که گریم‌ها اغراق‌‌آمیز نیست و به همین دلیل شخصیت‌ها برای بینندگان قابل باور است. در این باره توضیح بدهید؟

من همیشه در آثارم به‌دنبال این هستم که شخصیت‌ها اغراق آمیز به نظر نرسند و کاملا برای مخاطبان ملموس باشند، به همین دلیل همیشه گریم کارهایم غلوآمیز نیست. به همین دلیل گریم‌ شخصیت‌های مجموعه پشت کوه‌های بلند با وجود آن‌که زمان و مکان خاصی هم نداشت، ولی غلوآمیز نیست، حتی ما وقتی برای یکی از شخصیت‌های این مجموعه بینی درست کرده بودیم و بعد از چند روز قصد ترمیم داشتیم تازه در هنگام روتوش آقای احمدجو متوجه شد که ما برای این بازیگر بینی درست کرده بودیم. یعنی ​ هنگام فیلمبرداری اصلاً متوجه این مساله نشده بود.

علاوه بر آن من در کارهایی که به عهده می‌گیرم دنبال اثبات خودم نیستم، بلکه سعی می‌کنم طبق روند داستان پیش بروم. اغراق را دوست ندارم بویژه در کارهای تاریخی. من هنوز از دیدن فیلم سینمایی «محمد رسول‌الله» لذت می‌برم، چون یک کار تاریخی بدون اغراق است. در مجموع تمام لحظات سریال پشت کوه‌‌های بلند لذتبخش بود. البته نمی‌خواهم بگویم ضعف نداشتم، اما تلاش خودم را کردم تا زحمات دیگر عوامل برایم به هدر نرود.

با توجه به این‌که شما تجربه طراحی گریم مجموعه‌های تاریخی و سریال‌های روز را دارید. به نظرتان طراح گریم آثار تاریخی باید چقدر در کارش متمرکز باشد؟

سریال‌های تاریخی شرایط خودشان را دارند. اگر با ناآگاهی سرکار حاضرشویم، مسلماً در کلیت کار تاثیر می‌گذارد و لطمه جبران‌ناپذیری به کل کار وارد می‌کند. در واقع در یک اثر تاریخی اگر هر کس ساز خودش را بزند بقیه گروه با مشکل روبه‌رو می‌شوند بنابراین باید تمام گروه حواس‌شان جمع باشد تا اشتباهی صورت نگیرد.

فاطمه عودباشی – جام جم