بهرام امیراحمدیان، کارشناس آسیای میانه و قفقاز و استادیار دانشگاه تهران در یادداشتی برای خبرآنلاین با عنوان” جنبش عدم تعهد و جایگاه ایران” ضمن تشریح تاریخچۀ جنبش عدم تعهد به شکل گیری جنبش ها و سازمانهای بین المللی پرداخته و می نویسد: جنبش غیرمتعهدها و فلسفه ایجاد آن به زمان جنگ سرد باز می‌گردد. پس از پایان جنگ جهانی دوم جهان به دو اردوگاه (قلمرو ژئواستراتژیک) تقسیم شد و هر یک از دو ابر قدرت آن زمان یعنی شوروی و ایالات متحده که نقش مهمی در شکست آلمان و متحدانش داشتند، بر اساس کنفرانس یالتا، رهبری و مدیریت این قلمرو را بر عهده گرفتند. جهان سرمایه داری در هراس از توسعه جهان سوسیالیستی و جهان سوسیالیستی برای صدور انقلاب و توسعه قلمرو در برابر هم صف آرایی کردند. بنابراین جهان غرب برای مهار کمونیسم سازمان نظامی آتلانتیک شمالی (ناتو) را تاسیس کرد که امنیت همه کشورهای آمریکای شمالی، اروپای غربی و استرالیا را بر عهده گرفت و در مقابل جهان کمونیسم هم ناگزیر به تاسیس سازمانی نظامی به نام ورشو شد.
امیراحمدیان می افزاید: سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو در ۴ آوریل ۱۹۴۹ میلادی)۱۵ فروردین ۱۳۲۸) با هدف دفاع جمعی در واشینگتن دی.سی. پایه‌گذاری شد و هم‌اکنون ۲۸ عضو دارد .قلب پیمان ناتو ماده پنج آن است که در آن کشورهای امضا کننده توافق کرده‌اند حمله نظامی علیه یک یا چند کشور عضو در اروپا یا آمریکای شمالی را به عنوان حمله به تمامی کشورهای عضو تلقی کنند و به مقابله آن برخیزند. برای جلوگیری از توسعه کمونیسم از دو راه می شد اقدام کرد. جنگ گرم و جنگ سرد. جنگ گرم به علت واهمه ای که غرب از سلاحهای هسته ای و میکربی شوروی داشت و امکان به آتش کشیده شدن جهان از سوی شوروی و هم پیمانانش وجود داشت، دنبال نمی شد. جنگ سرد تنها راه قابل قبول تعریف شده ای بود که مشتمل بر دربرگیری و محاصره جهان کمونیسم از توسعه و گسترش بود که شامل پیمانهای منطقه ای از جمله سیتو و سنتو بود که شوروی را از شرق و غرب و جنوب در بر می گرفت.
این استادیار دانشگاه تهران می افزاید: پیمان ورشو نام یک پیمان نظامی بود که از سال ۱۹۵۵ تا ۱۹۹۱ برای رویارویی با تهدیدات نظامی اعضای پیمان ناتو شکل گرفت. این پیمان در ۱۴ مه سال ۱۹۵۵)۲۳ اردیبهشت ۱۳۳۴) به امضای هشت کشور آلبانی، آلمان شرقی، بلغارستان، چکسلواکی، شوروی، رومانی، لهستان و مجارستان رسید و در جنگ سرد رقیب پیمان ناتو محسوب می‌گردید.
امیراحمدیان می نویسد: این پیمان، که عنوان اصلی آن «پیمان همیاری اروپای شرقی» بود، برای بیست سال بسته شد و در مه ۱۹۵۵ در ورشو به امضای نمایندگان این کشورها رسید. اما آلبانی در ۱۹۶۱ از آن کنار گذاشته شد و خود در ۱۹۶۸ از آن کناره گرفت. هدف آن همکاری و همیاری دولت‌های اروپای شرقی بود. به موجب این پیمان، ستاد فرماندهی یگانه‌ای برای تمام نیروهای مسلح کشورهای عضو به وجود آمد. دولت‌های امضاکننده پیمان متعهد شده بودند که در روابط خود از تهدید و بکار بردن زور خودداری کنند و هرگاه به هریک از دولت‌های عضو در اروپا حمله شود، با تمام نیرو به آن یاری دهند. کنفرانس پیمان ورشو، که به امضای این پیمان انجامید، پنج روز پس از رسمیت یافتن «اتحادیه‌ی اروپای غربی» و بازگشت حاکمیت کامل به جمهوری فدرال آلمان تشکیل شد. پیمان ورشو در سال ۱۹۸۹ پس از فروپاشی دیوار برلن در دروه زمامداری گورباچف در شوروی و ریگان در آمریکا، منحل شد.
متن کامل یادداشت امیراحمدیان را در سرویس بین الملل خبرآنلاین اینجا بخوانید
۴۹۲۶۳
دانلود
خبرآنلاین