پاسخ‌های فردوسی‌پور به منتقدان نود

اینها صحبت‌های مرد ۳۸ ساله‌ای است که هر‌دوشنبه پربیننده‌ترین برنامه تلویزیون را روانه آنتن می‌کند.

دیروز عادل فردوسی‌پور، مجری و تهیه‌کننده برنامه نود در محاصره حدود ۱۰۰ خبرنگار و عکاس و تعدادی از کارشناسان حوزه رسانه از برنامه‌اش دفاع کرد و ابهامات مطرح شده درباره خودش و نود را برطرف کرد.

نشست نقد و بررسی برنامه نود با حضور استادان دانشگاه در رشته رسانه و به همت اداره آموزش و پژوهش سیما و مشارکت فرهنگسرای رسانه در ساختمان تولید صدا و سیما برگزار شد.

دکتر حسام‌الدین آشنا (عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق)، دکتر حسین پاینده (عضو هیات علمی دانشگاه علامه)، دکتر عبدالله گیویان (عضو هیات علمی دانشگاه صدا و سیما)، حسین آقازمانی (مدیر گروه ورزش شبکه۳) و غلامحسین شعبانی (مدیر مسوول مجله دنیای ورزش) مهمانانی بودند که در نشست دیروز نود را زیر ذره‌بین نقد بردند و نقاط ضعف و قوتش را یادآور شدند.

در این میان خبرنگاران نیز سوالات رسانه‌ای خود را درباره پشت‌ پرده نود و آینده این برنامه مطرح کردند.

فردوسی‌پور در پاسخ به کسانی که او را با القابی همچون قهرمان یک تراژدی، ضد قهرمان و ستاره فرهنگ عامه‌ خطاب می‌کردند، گفت:‌ مردم کوچه و بازار خیلی به من لطف دارند و از برنامه تعریف می‌کنند. این‌که می‌بینم قشر تحصیلکرده هم برنامه را پسندیده‌اند، برای من مایه مباهات است، ولی نمی‌خواهم اسیر حواشی و هیاهو شوم.

احتمال تعطیلی نود یکی از پرسش‌هایی بود که روز گذشته چند بار تکرار شد.

مدیر گروه ورزش شبکه ۳ با رد این شایعه گفت: فشارهای زیادی به خاطر پخش این برنامه روی ما وجود دارد؛ ولی سازمان صدا و سیما از این برنامه حمایت می‌کند و نمی‌گذارد کارش به تعطیلی بکشد. بعضی از رسانه‌ها درباره نود جریان‌سازی می‌کنند.

با این که خودشان هم می‌دانند نود هرگز تعطیل نمی‌شود، باز هم تیترهایی را در این رابطه می‌زنند که فروششان بیشتر بشود.

خدای بزرگ حامی است

یکی دیگر از سوالات محوری این بود که چه کسی از عادل حمایت می‌کند و به او اجازه پیشروی می‌دهد. فردوسی‌پور این سوال را این گونه پاسخ گفت:‌ در درجه اول خدای بزرگ پشت من است. در درجه بعد مردم از من حمایت می‌کنند. در تمام این سال‌ها از مردمی که به من لطف داشته‌اند، انرژی مثبت گرفته‌ام. لازم می‌دانم تکرار کنم که پدرم مهندس بازنشسته برق است و مادرم دبیر بازنشسته. هیچ یک از اقوام ما در سازمان صدا و سیما مشغول به کار نیستند که با حمایت آنها نود را روی آنتن بفرستم.

وی با تشکر از حمایت مدیران سازمان گفت: در این مدت از همه طرف هم تهدید شده‌ایم و هم تحدید. بین من و مدیران تلویزیون همیشه تعامل وجود دارد. اگر هم اختلاف نظری بوده، با تعامل و گفت‌وگو به حداقل رسیده است. آنها در این ۱۳ سال حامی برنامه بودند و فضای نقد را ایجاد کردند و مجرای انتقاد را باز نگه داشتند.

او به تعداد بالای مخاطبان اشاره کرد و گفت: اگر هر پیامک را نماینده ۹ بیننده در نظر بگیریم، با تخمین می‌توان گفت که نود هر هفته بیش از ۲۰ میلیون نفر مخاطب دارد. عکس‌ها و فیلم‌هایی هم که برای بخش دوربین نود ارسال می‌شود، نشان می‌دهد از همه قشرها مثل استاد دانشگاه و بچه دبستانی و پیرمرد و پیرزن و دختر جوان با برنامه ارتباط برقرار کرده‌اند.

امیر حاج رضایی، کارشناس فوتبال در توصیف نود گفت: عادل فردوسی‌پور هر هفته از روزنه باریک عدالت و فرهنگ و حقیقت رد می‌شود و ناخودآگاه بیانیه فرهنگ‌سازی و مبارزه با عدالت‌ستیزی صادر می‌کند.

حسام‌الدین آشنا نیز از زاویه‌ای دیگر به نود نگاه کرد و گفت:‌ نود عملا الگوی یک برنامه‌سازی موفق را ارائه کرد و یک خودباوری را رواج داد؛ چرا که ثابت کرد می‌توانیم بدون استفاده از جذابیت‌های جنسی و خشونت، یک برنامه جذاب، موثر و موفق بسازیم.

نود با روز اولش قابل مقایسه نیست

بیشتر زمان جلسه به صحبت‌های کارشناسان با محوریت بررسی نود اختصاص یافت و فردوسی‌پور هم سعی کرد هیچ سوالی را بی‌پاسخ نگذارد.

وی با اشاره به کلید خوردن برنامه نود در مرداد ۷۸ گفت: ۱۳ سال از افتتاح نود می‌گذرد و کم‌کم وارد چهاردهمین سال فعالیتش می‌شویم. هنگامی که تهیه این کار را به‌عهده گرفتم یک جوان ۲۵ ساله بودم؛ اما الان ۳۸ سال دارم و موهایم سفید شده است. در این مدت سعی و خطا زیاد داشتم. برنامه‌ای که الان اجرا می‌شود با روز اولش قابل مقایسه نیست، با این حال نقدهای درستی هم به ما می‌شود.

۱۳ سال قبل طرحی برای بررسی بازی‌های لیگ به شبکه۳ داده شد و دوستان به من اعتماد کردند. آن زمان در یکی از بازی‌های ملوان بندرانزلی روی یکی از بازیکنان خطای مشکوکی شد و ما از آنجا بحث داوری را به صورت خودجوش راه انداختیم.

غلامحسین شعبانی، مدیرمسوول مجله دنیای ورزش، نود را یک برنامه واکنشی دانست و گفت: اگر لیگ را از این برنامه بگیرید، چیزی ندارد. نود برنامه‌ای ماندگار نیست. فردوسی‌پور صبر می‌کند دیگران کاری انجام دهند تا آن را نقد کند؛ اما هیچ وقت نمی‌گوید حرف خودش چیست.

فردوسی‌پور ضمن موافقت با این نقد گفت: به‌نظر من وقتی لیگ تعطیل می‌شود برنامه ما باید باشد و اجرا شود. اتفاقا بهترین برنامه‌های نود، سال‌های گذشته در این دوران پخش شده است؛ چون زمان داشته‌ایم که یک هفته روی یک قسمت کار کنیم. ولی این نکته را هم درنظر بگیرید که گروه ما در طول سال به ۲ ماه تنفس نیاز دارد.

موضعگیری نمایندگان مجلس درباره برنامه نود یکی از محورهای صحبت‌های دیروز بود. کارشناسان به برنامه‌ای اشاره داشتند که نود چند نفر از مسوولان سیاسی را روی خط تلفن آورد.

عادل فردوسی‌پور در پاسخ به این سوال که خودتان فکر می‌کردید روزی نود این قدر مهم شود، توضیح داد: وقتی سال ۷۸ کار را شروع کردیم هدفمان این نبود که برنامه به اینجا برسد و این قدر رشد کند. من در رویاهای خودم دوست داشتم برنامه‌ام دیده شود. اما علاقه‌ای نداشتم به سیاست ورود پیدا کنم. نود به این خاطر بعضی وقت‌ها سیاسی می‌شود که در حال حاضر سیاسیون وارد ورزش شده‌اند؛ بنابراین سیاسی‌شدن نود هم اجتناب‌ناپذیر می‌شود. آن برنامه مورد اشاره شما زمانی پخش شد که نمایندگان برای انتقال تیم‌های تهرانی به شهرستان‌ها تلاش می‌کردند. البته در همه دنیا اهالی سیاست از محبوبیت فوتبال استفاده یا سوءاستفاده می‌کنند و این مساله فقط خاص ایران نیست.

حرف‌ها را سانسور نمی‌کنیم

یکی از انتقادهای کارشناسان حاضر در جلسه بیان مسائل غیراخلاقی توسط مهمانان نود بود. آنها از این که در برنامه به‌اصطلاح پرده‌دری می‌شود، ناراضی بودند.

عادل فردوسی‌پور در پاسخ به این انتقادها گفت: ما در نود صحنه غیراخلاقی بازی پرسپولیس را نشان ندادیم؛ بلکه به‌عنوان یک رسانه این قضیه را تقبیح کردیم. آن هم زمانی که همه مردم از طریق دستگاه‌های تلفن همراه و سایت‌های اینترنتی این صحنه را دیده بودند.

مجری برنامه نود در پاسخ به این سوال که چرا گاهی حرف‌های ناپسند مهمانان پخش می‌شود، گفت: بعضی وقت‌ها صحبت‌هایی می‌شود که نباید بشود. طبیعت طرف همین است که بیاید این طوری حرف بزند. ما این حرف‌ها را سانسور نمی‌کنیم، چون معتقدیم با حرف و گفت‌وگو و مناظره می‌توان اختلاف‌نظر‌ها را برطرف کرد. این حرف‌ها ممکن است به دعوای لفظی هم منجرشود. هدف ما این است که فرهنگ نقدپذیری را بالا ببریم و حرف حق را بشنویم و به مردم پاسخ بدهیم و نشان بدهیم در هر شرایطی می‌شود نقد کرد.

وی ادامه داد: وقتی معضلی وجود دارد ، نپرداختن به آن راه‌حل نیست. اگر مریض دردش را به دکتر نگوید هیچ وقت درمان نمی‌شود. الان زمانه‌ای است که از طریق اینترنت همه مردم همه چیز را می‌بینند. تلویزیون می‌توانست در قضیه حرکت غیراخلاقی بازیکنان پرسپولیس چشم‌پوشی کند و دست به خودسانسوری بزند؛ اما این کار راه‌حل نیست.

در پایان مراسم لوح تقدیر و تندیسی از طرف سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به عادل فردوسی‌پور، مجری و تهیه‌کننده برنامه نود اهدا شد.

احسان رحیم زاده – گروه رادیو و تلویزیون