چرا دندان قروچه می‌کنی؟

چرا دندان قروچه می‌کنیم؟ آیا این حالت، واکنشی ناخودآگاه و ناشی از اضطراب و استرس بوده یا این که ناشی از مشکلات فکی یا حتی بیماری‌های دیگر است؟

ساییدن دندان ها به هم یا دندان قروچه بیماری ای است که بیشتر در خواب رخ می دهد، ولی در طول روز هم به صورت ساییدن یا کوبیدن دندان ها در بعضی اشخاص دیده می گردد. البته در چنین حالتی، بیمار پس از بیدار شدن از خواب از انجام این اعمال آگاهی ندارد و معمولا منکر آن می گردد.

به گفته دکتر غلامرضا اصفهانی زاده، متخصص پروتزهای دندانی، بعضی بیماران در اثر درد ناشی از ساییدن دندان ها از خواب بیدار می شوند و گروهی دیگر اصلا دردی ندارند و بیماری شان فقط در معاینه، به صورت ساییدگی دندان ها مشخص می گردد.

این دندانپزشک با اشاره به این که دندان قروچه معمولا علامت مشخصی ندارد، می گوید: اما ممکن است فشار ناشی از دندان قروچه به حدی باشد که بر سطح دندان ها اثر بگذارد و مینای دندان را از بین ببرد.

عواملی که دندان قروچه می آورند

به گفته دکتر اصفهانی زاده، از عوامل ایجادکننده این بیماری می توان به ازدیاد فعالیت عضلاتی اشاره کرد که مسئول ایجاد بسیاری از ناراحتی های گیجگاهی ـ فکی است.

همچنین تروما و اختلالات رشدی و بیماری های سیستمیک نیز می تواند سبب بروز این بیماری شود. بنابراین هر فردی که مبتلا به یکی از اختلالات فوق شود، می تواند مبتلا به بیماری دندان قروچه نیز بشود.

البته یک عامل دیگر نیز در بروز این بیماری نقش دارد که سبب ازدیاد فعالیت عضلانی می گردد؛ این عامل وضعیت هیجانی بیمار است. فعالیت هیجانی هر فرد با میزان شدت فشارهای روانی وارد به وی ارتباط دارد.

به بیان دیگر، استرس های روانی سبب افزایش فعالیت عضلات می گردد که خود می تواند منشا فعالیت های عضلانی غیر ارادی چون دندان قروچه باشد.

بررسی ها نشان می دهد بیماری دندان قروچه به از بین بردن مینای دندان، افزایش حساسیت، ترک خوردن دندان ها و حتی شکستگی آنها منجر می گردد

مختل شدن واکنش های عصبی ـ عضلانی در خواب

برخی واکنش های عصبی ـ عضلانی در هر شخص به طور طبیعی وجود دارد که اثر مهارکنندگی بر حرکات عضلات بدن دارد. در واقع این عضلات، ساختمان های دندانی را در مقابل آسیب حفظ می کند.

دکتر اصفهانی زاده با اشاره به این موضوع می افزاید: به نظر می رسد در خلال فعالیت های طبیعی بدن که معمولا در خواب رخ می دهد، این مکانیسم های حفاظت کننده حضور ندارند، بنابراین این سیستم ها اثر کمتری بر حرکات عضلات اعمال می کنند. به این ترتیب، واکنش هایی که اثر مهارکنندگی بر فعالیت عضلات در طول روز اعمال می کنند، در شب این اثر را نخواهند داشت و این وضعیت سبب می گردد این اعمال شبانه، اثرات مخربی بر بعضی نسوج وارد کنند که دندان قروچه یکی از آثار آن است.

خطر از بین رفتن مینای دندان

بررسی ها نشان می دهد بیماری دندان قروچه به از بین بردن مینای دندان، افزایش حساسیت، ترک خوردن دندان ها و حتی شکستگی آنها منجر می گردد.

حتی در دندان های عقبی هم گاهی سبب از بین رفتن برجستگی های روی سطح دندان ها می گردد.

البته علائم دیگری نیز ممکن است به واسطه ابتلا به دندان قروچه دیده شود؛ مانند سردرد، دندان درد، لق شدن دندان ها، تحلیل لثه، درد گردن، بی خوابی، زخم یا درد در قسمت گونه، گوش درد، ایجاد صدا هنگام باز و بسته کردن فک، حساسیت شدید دندان ها و دندانه دار شدن زبان.

مشکلات روحی کودک و بروز دندان قروچه

مشکلات روحی ـ روانی در کودکان سه سال به بالا می تواند سبب دندان قروچه شود که در درازمدت سبب از بین رفتن مینای دندان و حساس شدن دندان نیز می گردد.

دکتر اصفهانی زاده با اشاره به این مساله می افزاید: این حالت در کودکان سه سال به بالا دیده می گردد که سبب اصلی آن وجود مشکلات روحی ـ روانی است که کودک طی روز با آن روبرو بوده است.

البته بعضی بیماری ها همچون بیماری های انگلی و گوارشی در کودکان نیز می تواند در بروز دندان قروچه نقش داشته باشد.

مشکلی قابل درمان

اگر دندان قروچه زود تشخیص داده شود، با یافتن سبب اولیه و رفع آن درمان می گردد، اما به دنبال تشخیص دیرهنگام، دندان قروچه به صورت یک عادت درخواهد آمد و باید آن را با روش های اصلاح عادت درمان کرد.

دکتر اصفهانی زاده با اشاره به چند روش درمانی دندان قروچه می افزاید: محافظ یا گارد دهانی، وسیله ای پلاستیکی است که از سوی دندانپزشک ساخته می گردد. این وسیله پلاستیکی روی دندان ها قرار می گیرد و از آنها در مقابل سایش محافظت می کند.

در بیشتر موارد دندان قروچه با همین محافظ ها رفع می گردد. البته محافظ دهان این بیماری را درمان نمی کند، بلکه فقط از صدمه به دندان ها و مفصل گیجگاهی ـ فکی جلوگیری می کند.

این گاردها را باید هنگام خواب شب در دهان قرار داد تا دندان ها حفظ شود. همچنین دندان های صدمه دیده را می توان با روکش بازسازی کرد.

وی با اشاره به این که کنترل و درمان استرس و اضطراب نیز یکی از درمان های مهم در بروز دندان قروچه ناشی از اضطراب است، تاکید می کند: بنابراین یک راهکار درمانی مهم، کم کردن استرس و اضطراب قبل از خواب است.

انجام بعضی کارها مانند دوش آب گرم یا قرار دادن یک حوله گرم روی گونه در جلوی گوش برای آرام کردن عضلات فک موثر است.

در مورد کودکان نیز می توان با ماساژ، خواندن قصه یا موسیقی ملایم آنها را پیش از خواب آرام کرد. البته باید مطمئن شوید در رژیم غذایی کودک، آب کافی وجود داشته باشد، چون کم آبی نیز می تواند با دندان قروچه در ارتباط باشد.

بخش سلامت تبیان

منبع: جام جم – پونه شیرازی

مطالب مرتبط:

چطور جلوی دندان‌قروچه را بگیریم؟

دندان‌قروچه؛ چرا و به چه سبب؟

دندان‌قروچه، بیماری محیط‌های پر اضطراب

خوابیدن با شکنجه‌ های درد‌ آور!

ساییدن غیر ارادی دندان‌ها به هم

چرا دچار حساسیت دندان می‌شویم؟

راه های کاهش حساسیت دندان ها

وقتی دندان‌ها خوب چفت نمی ‌شوند