۱۵ام بهمن ،
ممتاز نیوز : « تعداد دستفروشان در تهران بسیار شده است.» این را نه از مصاحبه با معاون خدمات شهری شهرداری تهران که از گشتی در خیابان ها و میادین شهر می توان فهمید. شاید نتوان آماری دقیق از تعدادشان داد اما اینکه بر خلاف سال های قبل که تنها در مناسبت ها و شب های عید، دستفروشان در شهر خودنمایی می کردند، اکنون به طور پیوسته و در روزهای هفته به کسب و کار در شهر می پردازند.
دستفروشی، شغل شده است!
به گزارش ممتاز نیوز به نقل از قانون ؛ با آنکه تا همین چند سال قبل هم دستفروشی ، شغلی کاذب بود و بسیار ها آن را عار می دانستند، اما گذری به معابر پرتردد شهر گویای این است که “شغل دستفروشی” بسیار ها را سر کار گذاشته است و همچون یک کارمند یا کارگر، در ساعتی مشخص از روز، به کار مشغول می شوند و ساعتی دیگر پایان کارشان است. تنها فرقش با سایر شغل ها هم نداشتن بیمه و مزایا و البته درآمد مشخص است. اطراف میادین پر تردد شهر مثل ولیعصر، ونک، تجریش، صادقیه، هفت حوض و … به راحتی می توان مردان و البته زنانی را دید که به شغل “دستفروشی” مشغول می باشند و از این راه امرار معاش می کنند. محدوده اطراف پاساژها و مراکز خرید شهر نیز به طور روزانه مملو از دستفروش است و البته به طور فصلی و متغیر، کالا عرضه می کنند.
دستفروشان بسیار شده اند
طبق قانون، مسئولیت برخورد با فعالیت های دستفروشان که حضورشان در شهر “سد معبر” محسوب می گردد، بر عهده شهرداری تهران و معاونت خدمات شهری این شهر است. “مجتبی عبدالهی” معاون خدمات شهری شهرداری در گفت وگو با « قانون» با تایید این نکته که “تعداد دستفروشان در تهران به نسبت سال های قبل بسیار شده است” می گوید: شهرداری تهران تنها به دنبال ساماندهی دستفروشان است. طبق قانون، اجازه ای برای سد معبر و پهن کردن بساط در شهر وجود ندارد و شهرداری موظف به رفع سد معبر و جلوگیری از بروز مشکل در تردد های شهروندان است. وی تاکید می کند: اینکه تعداد دستفروشان نسبت به قبل بسیارتر شده ، واقعیتی است که البته نمی توان آماری نسبت به آن ارائه کرد. اما میزان گشت های رفع سد معبر مناطق و شرکت ساماندهی مشاغل بیشتر شده است.
زنان همپای مردان در دستفروشی!
معاون خدمات شهری شهرداری تهران در خصوص اینکه “به طور نسبی، وضعیت حضور زنان و مردان در دستفروشی چگونه است؟” می گوید که “شاید بتوان این موضوع را بررسی کرد، اما به طور قطع آمار دقیقی از نسبت حضور زنان و مردان در دستفروشی نیست.” عبدالهی اما اظهار می دارد که زنان دستفروش در تهران نیز بسیار می باشند. شاید بسیار از شهروندانی که برای سفرهای داخل شهری از مترو استفاده می کنند، به وضوح حضور پر رنگ زنان دستفروش در ایستگاه های مترو را دیده باشند. زنانی که شیر مرغ تا جون آدمیزاد! را می فروشند تا درآمدی داشته باشند و امرار معاش کنند.
تاثیر مشکلات اقتصادی در دستفروشی
بررسی این موضوع که چرا اشخاص به دستفروشی روی می آورند شاید چندان کار سختی نباشد و در وهله اول، بیکاری و نبود فرصت شغلی برای دستفروشان به ذهن برسد. اما نکته ای دیگر و تاثیر گذار در دستفروشی و افزایش آن در شهر، مشکلات اقتصادی و کفاف ندادن درآمدهای گروهی از شهروندان است که معاون خدمات شهری شهرداری تهران در این باره می گوید: “خب قطعا مشکلات اقتصادی در دستفروشی اشخاص سهیم است و گروهی از اشخاص از طریق دستفروشی امرار معاش می کنند. شهرداری در بحث دستفروشان نیز به ساماندهی این گروه از اشخاص می پردازد.
راه اندازی سه شنبه بازار و جمعه بازار در تهران
کثرت دستفروشان در تهران و توجه به این که دیگر برخورد با آنها معضل دستفروشی را حل نمی کند، موضوعی است که مسئولان شهرداری تهران را بر آن داشته با راه اندازی بازارهایی، راه را برای فعالیت ساماندهی شده و به نوعی قانونی دستفروشان فراهم کند. عبدالهی می گوید: تهران دستفروش دارد و شهرداری نیز دنبال ساماندهی این اشخاص است. به همین خاطر در تمامی مناطق ۲۲ گانه شهر، مکان هایی را پیش بینی کرده ایم که دستفروشان به جای حضور در معابر و میادین، در این مکان ها به دست فروشی پرداخته و در قالب سه شنبه بازار و جمعه بازار، کسب و کار داشته باشند. معاون شهردار تهران پارکینگ های مترو را از جمله مکان های در نظر گرفته شده برای سه شنبه بازار و جمعه بازار دستفروشان اعلام می کند که در روزهای تعطیل، در اختیار دستفروشان قرار می گیرد.
به گفته عبدالهی، در بعضی مناطق تهران نیز مکان هایی ثابت برای فعالیت دستفروشان در نظر گرفته شده تا با ثبات بیشتری به فعالیت بپردازند. عبدالهی در عین حال می گوید که همه این اقدام ها به معنی نبود دستفروشان در معابر شهر نیست و به همین خاطر، از هم اکنون برای روزهای آخر سال و شب عید پیش بینی هایی صورت گرفته تا حضور دستفروشان در شهر با مشکلات کمتری همراه باشد.
دستفروشان، هر روز بیشتر از دیروز؟
افزایش شمار دستفروشان در تهران چه در معابر، میادین و مراکز خرید شهری و چه در ایستگاه های مترو و حتی اماکن عمومی چون بوستان ها و اماکن زیارتی، علل و ریشه های گوناگونی دارد که کارشناسان اجتماعی نیز دلایل مختلفی را بر آن مترتب می دانند. این جامعه شناس درادامه می گوید: برای ریشه یابی عوامل اجتماعی موثر در گسترش پدیده دستفروشی، باید ابتدا به ساختارهای کلی جامعه نگاهی اجمالی بیندازیم؛ یعنی معتقدم با نگاهی کلی به اوضاع فعلی مولفههای اجتماعی در ایران، بسیار راحت تر میتوانیم دلایل رشد این ضد هنجار اجتماعی را ریشهیابی کنیم.
جامعه ایران از شکل روستایی خود در دهههای قبل به شهرینشینی گرایش پیدا کرده است و امروز بسیاری از جوانان مقیم شهرستانها و روستاها، تمایل دارند که در شهرهای بزرگ زندگی کنند.وی می گوید: واقعیت واضح آن است که در کلانشهری مثل تهران، یک روز هم نمیتوان بدون پول زندگی کرد و اینطور هم نیست که بتوان بدون داشتن مهارتی ویژه، شغل پردرآمدی داشت.معمولا هم بازار کار به این شکل میچرخد که هر فرد بازاری که سرمایه بیشتری داشته باشد، توان سودآوری بیشتری هم دارد، اما جوانی که نه تخصصی داشته باشد و نه سرمایه مالی اندوخته است، برای پیدا کردن کار در تهران، با یک بنبست اساسی مواجه خواهد شد.گروهی از جوان هایی که در مترو دستفروشی میکنند، خانوادههایشان در شهرستانها زندگی میکنند، اما به امید تشکیل یک زندگی ایدهآل به تهران گام گذاشتهاند.
بیشتر آنها نه تخصصی ویژه برای پیدا کردن یک شغل مناسب دارند و نه سرمایهای که بتوانند با آن روی پای خودشان بایستند؛ به همین سبب هم گزینههای بسیار محدودی برای اشتغال این جوانان باقی میماند. علاوه بر جوانان ساکن شهرستانها که در یک شرایط متفاوت با محل زندگیشان قرار گرفتهاند، گروهی از شهروندان تهرانی هم به دستفروشی در اماکن مختلف همچون مترو روی میآورند که این گروه از زنان و مردان را میتوان قربانیان معضل بیکاری در جامعه به شمار آورد.شاید برای یک جوان مقیم شهرستان که هیچ کسی او را در تهران نمیشناسد، دستفروشی در مترو راحتتر باشد، اما برای یک شهروند فقیر در تهران که با مجموعه گستردهای از اقوام و دوستان در پایتخت آشناست، بسیار آزاردهنده است که بخواهد اعتبار اجتماعیاش را با دستفروشی در مترو به حراج بگذارد.حال اگر با وجود این مشکلات، یک شهروند تهرانی به دستفروشی در مترو روی آورد، کاملا به این معنی است که نظام اجتماعی در پایتخت به حدی نابرابر و افسار گسیخته شده که دیگر اشتغال و غم نان در اولویتی فراتر از اعتبار و تشخص اجتماعی قرار گرفته است.
منبع: ممتاز نیوز
باز بازنشر: پورتال خبری ممتاز نیوز www.momtaznews.com