صبح روز دوشنبه، چهارم اردیبهشتماه، سفیران کشورهای آذربایجان، افغانستان، ارمنستان، تاجیکستان، چین، رومانی، ژاپن، فلسطین و گرجستان، در فرهنگستان زبان و ادب فارسی حضور یافتند. این سفرا بههمراه دکتر مجتهد شبستری، رئیس انجمن دوستی ایران و تاجیکستان و آقای رحیمی، رئیس دفتر هماهنگی این انجمن، ابتدا از کتابخانه فرهنگستان و نُسَخ خطی و کتابهای ارزشمند آن دیدن کردند و سپس در چهارصدوچهارمین نشست شورای فرهنگستان حضور یافتند.
در ابتدای جلسه شورا سفرای میهمان فرهنگستان، آقایان جوانشیر آخوندوف، سفیر آذربایجان، گریگور آراکلیان، سفیر ارمنستان، دولتعلی حاتماف، سفیر تاجیکستان، یو هونگ یانگ، سفیر چین، کریستیان تئودورسکو، سفیر رومانی، کومانو کنیچی، سفیر ژاپن، صلاح زواوی، سفیر فلسطین، نیکولا ناخوتسریشویلی، رایزن فرهنگی گرجستان، و اسدالله امیری، رایزن فرهنگی افغانستان، خود را معرفی کردند.
پس از آن، غلامعلی حدّاد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ضمن خوشامدگویی به میهمانان، اعضای پیوسته و وابسته فرهنگستان را معرفی نمود و به سوابق و فعالیتهای آنان اشاره کرد.
شورای فرهنگستان، هسته تصمیمگیری فرهنگستان است
در ادامه حدّاد عادل گفت: هسته تصمیمگیری و هدایت کار فرهنگستان، شورای فرهنگستان است. تعداد اعضای پیوسته فرهنگستان ۲۵ نفر است و فرهنگستان میتواند ۱۰ نفر عضو پیوسته غیر ایرانی هم داشتهباشد. همچنین تعداد نامحدودی هم میتوانند به عضویت وابسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآیند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ضمن معرفی گروهها و وظایف آنها، فعالیت گروههای واژهگزینی، فرهنگنویسی، برونمرزی، تصحیح متون، دستور زبان و رسمالخط، زبانها و گویشهای ایرانی، دانشنامه زبان و ادب فارسی در شبهقاره، دانشنامه تحقیقات ادبی، ادبیات تطبیقی، ادبیات معاصر، آموزش زبان و ادبیات فارسی، ادبیات انقلاب اسلامی و زبان و رایانه را بهتفصیل تشریح کرد و افزود: هدف ما از دعوت سفرای فارسیدان مقیم تهران این است که فرهنگستان را بشناسند و این آشنایی مقدمهای باشد برای ارتباط مستقیم ما با هم، تا بتوانیم در آینده با یکدیگر همکاری داشتهباشیم. امیدواریم بتوانیم آنچه را درزمینه توسعه زبان و ادبیات فارسی مورد احتیاج شماست در اختیارتان قرار دهیم و با اطلاعاتی که شما درباره وضع زبان فارسی در کشورتان به ما میدهید، بتوانیم زبان فارسی را در کشورهای شما گسترش دهیم.
سفیر ژاپن: همیشه شیرینی و غنای زبان فارسی را تحسین میکنم
در ادامه این جلسه حدّاد عادل از میهمانان خواست که درباره چگونگی یادگیری زبان فارسی و اوضاع زبان و ادبیات فارسی در کشورشان صحبت کنند. کومانو کنیجی، سفیر ژاپن در تهران، در این باره گفت: چهل سال پیش بهعنوان دانشجو به دانشگاه شیراز اعزام شدم که البته آن زمان دکتر حدّاد عادل هم آنجا بودند. بعد به کشورم برگشتم و کارم در سفارت آغاز شد. سه دوره در ایران فعالیت داشتم: یکی زمان شاه بود، دیگری در زمان جنگ و دوره آخر هم از یک سال و نیم گذشته تا امروز. زبان فارسی را همیشه ازنظر شیرینی و غنایش تحسین میکنم و خود را همیشه دانشجوی زبان و ادب فارسی میدانم. هرچه مولانا میخوانم میبینم چقدر زبان فارسی شیرین و درعینحال پیچیده است؛ چون بدون فهم مباحث عرفانی، فهم زبان فارسی دشوار است.
سفیر ژاپن در تهران تصریح کرد: در بین محققان و دانشجویان ژاپنی علاقه بسیاری برای یادگیری زبان فارسی وجود دارد. ما در ژاپن دو دانشکده داریم که به آموزش زبان و ادب فارسی میپردازند و سالانه حدود ۲۵ تا ۳۰ نفر وارد این دانشگاهها میشوند. دکتر رجبزاده نیز از جمله ایرانیانی است که ساعتها به آموزش زبان فارسی در ژاپن میپردازد و اخیراً کتابی با عنوان ایرانشناسی در ژاپن منتشر کردهاند.
وی در پایان پیشنهاد کرد راهکاری در باب ایرانشناسی در دیگر کشورها اندیشیده شود تا علاقهمندان بتوانند در این زمینه به مطالعه و تحقیق و آموزش بپردازند.
برای یادگیری فارسی همه فعالیتهای سیاسی را کنار گذاشتم
کریستیان تئودورسکو، سفیر رومانی در تهران، با اشاره به سوابق دیپلماتیک خود گفت: در سال ۱۳۵۲ برنده یک راتبه (بورس) شدم و به دانشگاه تهران آمدم. قبل از آن رشتههای زبانهای اسلاو و روسی میخواندم اما آن را رها کردم و به تحصیل زبان فارسی پرداختم. اوایلش خیلی سخت بود، اما سال سوم دانشگاه، از همه فعالیتهای سیاسی چشم پوشیدم و فقط روی یادگیری فارسی تمرکز کردم تا توانستم این زبان را بیاموزم.
وی که مدت ۳۹ سال است در ایران حضور دارد، درباره وضعیت زبان فارسی در رومانی اظهار کرد: در سال ۱۳۰۹ گلستان سعدی در رومانی چاپ شد. همچنین در سال ۱۹۷۴ کرسی زبان فارسی از سوی دکتر باجاکو در بخارست تأسیس شد.
سفیر رومانی در پایان خواهان همکاریهای بیشتر با فرهنگستان شد و درخواست کرد فرهنگستان او را کمک کند تا زبان فارسی خود را ارتقا بخشد و بهتر بتواند ملت ایران را درک کند.
کتابهای موجود در فرهنگستان مورد احتیاج پژوهشگران آذربایجانی است
جوانشیر آخوندوف، سفیر آذربایجان در تهران، در سخنان خود دو کشور ایران و آذربایجان را نزدیکترین کشورها ازلحاظ تاریخ و جغرافی و دین دانست. او ادامه داد: در باکو سالانه چندین کتاب درباره ایران منتشر میشود و مدارس زیادی ویژه فارسیآموزان فعالیت میکنند.
وی اضافه کرد: امروز همه دیپلماتهای سفارت آذربایجان در ایران زبان فارسی را بلد هستند و اگر کسی که زبان فارسی را نداند و بخواهد وارد سفارت شود، من قبولش نمیکنم.
آخوندوف علاوه بر پیشنهاد مبادله دانشجو بین آکادمی علوم آذربایجان و فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران، درخواست کرد بین دو کشور مبادله کتاب نیز صورت بگیرد؛ چراکه به گفته وی بسیاری از کتابهای موجود در کتابخانه فرهنگستان مورد احتیاج پژوهشگران آذربایجانی است.
ایران، وطن دوم من است
یو هونگ یانگ، سفیر چین در تهران، با اظهار خوشحالی از پیشرفتهای فرهنگستان درزمینه تحقیق و پژوهش زبان و ادب فارسی، اظهار کرد: برای آموزش زبان فارسی در اکتبر ۱۹۷۹ به ایران آمدم. چند ماه بعد شاه از ایران رفت و انقلاب شد و دانشگاهها تعطیل شدند. بههرحال، بعد از بازگشایی دانشگاهها در دانشگاه تهران زبان فارسی را نزد استادان محمد دبیرسیاقی و منوچهر ستوده فراگرفتم.
وی افزود: این پنجمین باری است که از سوی وزارت خارجه چین به تهران اعزام میشوم. چون نمک ایران را خوردهام همیشه میگویم ایران وطن دوم من است.
یو هونگ یانگ در ادامه تاریخ گسترش فارسی در چین را متعلق به دوهزار سال پیش دانست و گفت: اکنون پنج دانشگاه در چین رشته زبان و ادبیات فارسی را ارائه میدهند که از این میان یک دانشگاه مقطع دکتری و یک دانشگاه دوره کارشناسی ارشد را برگزار میکنند.
سفیر چین در تهران با بیان اینکه از سال ۱۹۵۷ تا کنون بیش از صد نفر در چین در رشته زبان و ادبیات فارسی فارغالتحصیل شدهاند، خاطرنشان کرد: اخیراً ترجمه مجموعه کلاسیک از آثار ادیبان ایران، همچون گلستان و بوستان سعدی، شاهنامه فردوسی، مثنوی مولوی، دیوان حافظ، رباعیات خیام و شعرهای رودکی در چین منتشر شدهاست.
تأسیس بنیاد سعدی، عاملی برای همکاری بیشتر با دیگر کشورها
اسدالله امیری، رایزن فرهنگی افغانستان در تهران، در این مراسم تحولات جدید در افغانستان را باعث افزایش تعداد رسانههای این کشور عنوان کرد که باعث شده لغات جدیدی وارد زبان شود. او همچنین درباره نقاط مشترک زبان فارسی در افغانستان و ایران گفت: در برخی نقاط افغانستان زبانهایی وجود دارد که به گفته پژوهشگران ۲۵ تا ۳۰ درصد لغات آن اوستایی است.
در ادامه، دولتعلی حاتماف، سفیر تاجیکستان در ایران، در سخنانی گفت: این کشور بیست سال است که استقلال یافته و زبان فارسی تاجیکی زبان رسمی و دولتی آن است. بنابراین کمیته حفظ زبان مادری در دولت ما فعالیت میکند.
وی با خواندن شعری از پروفسور لایق شیرعلی افزود: هدفم از خواندن شعر این بود که بگویم در تاجیکستان همه سعی میکنند با زبان مادری حرف بزنند و آن را حفظ کنند.
بعد از سخنان سفیر تاجیکستان، حدّاد عادل اظهار امیدواری کرد تأسیس بنیاد سعدی، سبب شود رابطه ایران با دیگر کشورها ازلحاظ گسترش زبان فارسی بیشتر شود.
صلاح زواوی، سفیر فلسطین، سخنران بعدی این مراسم بود. وی اظهار امیدواری کرد با آزادی فلسطین، کرسی زبان و ادب فارسی در دانشکدههای فلسطین تأسیس شود.
سفیر ایرانی با فرزندان ایرانشناس
پس از آن، گریگور آراکلیان، سفیر ارمنستان در تهران، سخنانش را چنین آغاز کرد: شرکت در چنین محفلی را بهعنوان سفیر غنیمت میدانم. حُسن تصادفی است که چهارصدوچهارمین جلسه شورای فرهنگستان مصادف است با پانصدمین سالروز چاپ کتاب سنگی در ارمنستان. از همین رو امروز مراسم مفصلی در ایروان که بعد از بوینسآیرس، بهعنوان پایتخت جهانی کتاب انتخاب شدهاست، برگزار میشود.
سفیر ارمنستان که بهشیوایی به زبان فارسی سخن میگفت، ادامه داد: من متولد ایران هستم. در تبریز به دبیرستان رفتم و بعد از آن به ارمنستان مهاجرت و در دانشگاه ایروان تحصیل کردم. همچنین درباره علاقهام به ایران باید بگویم که دو فرزندم ایرانشناس هستند که از بین آن دو، پسر بزرگم دارای دکتری ایرانشناسی است.
سخنان سفیر ارمنستان باعث وجد اعضای پیوسته و وابسته فرهنگستان شد و دکتر حدّاد عادل از دیپلماتهای ارمنی برای حُسن انتصاب سفیر این کشور در ایران تشکر کرد.
پیشنهاد تأسیس گروه گرجیشناسی در فرهنگستان
نیکولا ناخوتسریشویلی، رایزن فرهنگی گرجستان، بهعنوان آخرین میهمان گفت: چهل سال پیش در دانشگاه تفلیس زبان فارسی را یاد گرفتم. در سال ۱۹۹۴ بعد از استقلال گرجستان، با تأسیس سفارت گرجستان در تهران به پیشنهاد جمشید گیوناشویلی به ایران آمدم.
وی با بیان اینکه از سال ۱۹۱۸ میلادی دانشگاه تفلیس افتتاح شده و رشته زبان فارسی یکی از قدیمیترین رشتههای این دانشگاه بودهاست، پیشنهاد کرد یک گروه گرجیشناسی در ایران یا فرهنگستان زبان و ادب فارسی تأسیس شود تا بتواند به مطالعات بیشتری در حوزه مشترکات زبان فارسی و گرجی بپردازد.
یکی از بهترین روزهای فرهنگستان زبان و ادب فارسی
محمد دبیرمقدم، معاون علمی و پژوهشی و مدیر گروه علمی برونمرزی فرنگستان نیز در این مراسم به فعالیتهای این گروه تازهتأسیس اشاره کرد. دکتر محمدجعفر یاحقی، عضو پیوسته فرهنگستان نیز از تلاش برای جذب دانشجویان افغانی و تاجیکی برای تحصیل در مراکز آکادمیک ایران سخن گفت. دکتر یدالله ثمره، دیگر عضو پیوسته فرهنگستان نیز در ادامه مراسم خاطرنشان کرد: امروز یکی از بهترین روزهای زندگی من است. وی خطاب به سفرا گفت: گرچه شما را تا کنون ندیدهام، اما رشتهای به نام زبان فارسی ما را به هم پیوند میدهد. ازآنجاکه ایران وطن دوم شماست، بههیچوجه شما را بیگانه نمیدانم. دکتر مجتهد شبستری، رئیس انجمن دوستی ایران و تاجیکستان نیز بهعنوان سخنران پایانی مراسم گفت: هریک از نکاتی که مطرح شد قابل بررسی است و امیدوارم این جلسات به همین جا ختم نشود؛ چراکه هیچ کار سیاسیای بدون بستر فرهنگی پیش نخواهد رفت.
در پایان مراسم، ضیافت ناهار فرهنگستان با حضور سفرای کشورها برگزار شد و بستههای فرهنگیای شامل محصولات فرهنگستان به میهمانان اهدا شد.
قرار بود در این مراسم سفرای کشورهای آلمان، روسیه و عراق نیز که به زبان فارسی آشنایی دارند، شرکت داشتهباشند که به علت مسائل کاری نتوانستند در این نشست حضور یابند.
جوان آنلاین – آخرین عناوین فرهنگی